Samiha Ayverdi beşeriyetin hilkat ruhuna yakışan bir ahlaka sahip ve bu ahlakı dava haline getirmiş mutasavvıf bir yazardır. Bu davasını kitaplarına da çok iyi bir şekilde yansıtmış hayat karanlığımıza meşale olmayı başarmıştır. Savunduğu düşünce ve temel inancını anlatmaya İsmet Binark’ın şu sözü yeterlidir. ‘’Samiha Ayverdi’nin inandığı ve ifade ettiği temel fikir sevgi ve imandır. Telkin ettiği duygu ve düşüncelerin kaynağı ise güzel ahlaktır; tarih şuurudur. Mazi bereketleridir… Bizi biz yapan değerlerdir.’’ Diyerek Ayverdi’nin düşüncelerini en iyi şekilde yansıtmıştır. Samiha Ayverdi , ilahi aşk merkezli bir alem görüşünü anlatmaya çalışmış, insanın hem gönül hem de akıl dünyasına yani madde ile mana dünyasına hitap etmiştir. Onun fikirlerinin temelinde insanlığı güzel ahlaka, kendimizi bilmeye, bu idrakle yaşamaya ve manamızı öne çıkarmaya davet vardır ve Samiha Ayverdi’nin eserleri insanların gönül dünyalarına ışık tutmakta, madde ile mana, bedenle ruh arasında gelip giden insanların iç dünyalarının resmini çizmektedir. Onun eserlerinin fikirlerinin ortak mesajı ila-yı Kelimetullah’a ulaşmaktır. Esasen, Samiha Ayverdi sanatını da davası ve gayesi yolunda kullanan bir sanatkardır. Zaten kendisi de bir mülakatta sorulan ‘’Türk edebiyatı içindeki yeriniz hakkında kısaca malumat verir misiniz? Sualine verdiği cevapta: ‘’Ben yer için yazmıyorum, hizmet için yazıyorum. Allah, insanı dünyaya imtihan için göndermiştir. Eğer bu vatana ve imana hizmet ediyorsam, Allah kereminden bana bir yer ihsan eder.’’ Demiştir. Ayverdi tabiriyle hepimiz gururumuz, şehvetimiz, kibirlerimiz doğrultusunda sürüklenen birer esiriz. Antonius’un bu söylem hakkında şöyle bir sözü vardır: ‘’Halkın medihleri, mevki, rütbe, servet gibi zevk ve hazlar, ruhun aslına zıttır. Eğer ruhumuzla bunları bir müddet baş başa bırakacak olursak, onu derhal esir eder yoldan çıkarırlar.’’ Bu bağlamda eğer dünya hayatına yoğunlaşırsak nefsimizin esiri oluruz. Ruhun aslı fıtrattır ve fıtratın zıttı davranışlar biz insanları ruhsal bir karmaşaya, sıkıntıya sürükler. Bu esaretten kurtulmak ancak insanın bu hilkat alemi içindeki manasının şuuruna erebilmesi ile mümkündür. Benim nazarımda Hilkat Işığında Beşeriyet bir nevi madde ile mana anlamına gelir. Aslında bu iki kavram ne kadar birbirinden ayrı, zıt görünse de tam aksine dost ve ikiz yaratılmış, birbirini tamamlayıcı iki kavramdır. Bunların arasını açmak Ayverdi tabiriyle cahillik ve kendimize yapacağımız büyük bir düşmanlık anlamına gelir. Yalnızca maddeci düşünen, maneviyatı inkar eden insanlar basit hazlarda bocalamaya mahkum insanlardır. Hatta tabiri caizse et ve kemik külçesinden ibaret olup sonsuzluğun zevkine varamamışlardır. Buna en iyi örnek de Ayverdi’nin İnsan ve Şeytan eserindeki Süruri Bey karakteridir. Süruri Bey tüm ömrünü beşeriyetin menfaati uğruna harcayan ve bu yolda karşısına çıkan her müşkülü her meçhulü yalnızca aklına danışan yüksek tahsilli bir matematik profesörüdür. Onun yeğeni olan İsmet Hanım ise manayı yani maneviyatı temsil eder. Hayatta maddenin yani aklın yeterli olamayacağını bununla birlikte maneviyatın da ön plana çıkması gerektiğini savunur. Bir meçhulün cevabının yalnızca akıldan değil vecit ve cezbeden alınması gerektiğini öne sürer. Ayverdi eserindeki bu iki karakterle madde ile mananın ayrılamaz bir bütün olduğunu çok güzel bir dille ifade eder. Son olarak da sizlere Samiha Ayverdi’nin vasiyetinden birkaç madde yazmak istiyorum. • Ölçün doğruluk olsun, aleyhinde dahi olsa doğruyu söylemekten çekinme. • Kendinden evvel başkalarını düşünmek seviyesine ermeni çok isterim. Bu olmazsa kendin kadar; bu da olmazsa kendine yakın düşünmek de bir nimettir. • Sakin, mülayim ve hesaplı konuş. Ağır, kırıcı ve geri dönülmez sözden çekin. Vekarlı ve haysiyetli ol, fakat alıngan olma. • İnsanlar, kendi hayatları binasının mimarıdırlar. Bu binayı kurmak hususunda gösterecekleri ustalık veya acemilik, onları mesud veya bedbaht eyler. Gayret et ki, hayatını kurarken sana saadet ve huzur getirecek iyilik, güzellik, hak, hakikat ve fazilet malzemesini kullanmak hünerini gösteresin.

İnsan ve ŞeytanSamiha Ayverdi · Kubbealtı Neşriyatı · 2005277 okunma

·

554 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Fatma