"Bimarhane"yi de okumuş ve çok beğenmiştim. Bunu da beğeneceğimiz belliydi; hem kalemini biliyoruz hem de yazım aşamasını izledik. Fatih beyin çizimleri, araştırmaları, verdiği uğraşı yakından takip ettik ve sonucun mükemmelliği bizi şaşırtmadı ama biraz üzdü. Çünkü tadı damağımızda kaldı; bir nefes değil yarım nefeste bitti. Tam bir başucu kitabı. Birbiriyle hem bağımlı, hem bağımsız kısa öyküler; Karagöz ile Hacivat'ın tanışması, dostlukları, yaşadıkları, yaşayamadıklarını anlatıyor. Öyle güzel bir dille anlatılmış ki ilk satırdan sizi içine çekiyor ; siz de onlarla birlikte heyecanları, korkuları, telaşları, şakalaşmaları, kızgınlıkları beraber yaşıyorsunuz. Aslında çok bilinen , izlenen bir konu. Genede ilk defa okuyormuşsunuz hissi veriyor. Tabii perdede seyretmek ve okumak farklı. Ama tekerlemeler, atışmalar çok güzeldi, çok duyulmuş, ezberlenmiş sözler değildi. Bilinen bir konu olsa da yeni kuşaklar için biraz bilgi verelim: Karagöz ve Hacivat taklide ve karşılıklı konuşmaya dayanan, iki boyutlu tasvirlerle bir perdede oynatılan gölge oyunudur. Karagöz’ün oynatıldığı beyaz perdeye “ayna” adı verilir. İç tarafta perdenin altına kurulmuş “peş tahtası” vardır. Oyunda bunun dışında zil, tef, kamış, nareke (düdük ), perdeyi aydınlatacak kandil ve ampul vardır. Karagöz oynatıcısına kurgusal, hayalbaz denir. ( Biz çocukken "Hayali" deniliyordu. En bilineni "Hayali Küçük Ali" idi. ) Karagöz oyunları dört bölümden oluşur: mukaddime (öndeyiş, giriş), muhareve (söyleşme), fasıl (oyunun kendisi) ve bitiş. Karagöz ve Hacivat Türk tarihinde ve Türk kültüründe önemli yere sahip karakterlerdir. Bu karakterlerin gerçek mi hayali mi olduğu bilinmemektedir fakat hikayeleri hala anlatılmaktadır. Karakterler : KARAGÖZ: Konuşmaları ve davranışları kaba olmasına rağmen halkın ahlak ve sağduyusunun temsilcisidir. Özü sözü bir, dürüst bir kişiliktir. HACİVAT: Medrese eğitimi görmüş, düzene uygun davranışlar sergileyen bir kişiliktir. Şiirsel ve edebi konuşmaları ile dikkat çeker. ÇELEBİ: Osmanlı döneminde, eğitim görmüş, kibar sosyete tipini temsil eder.MATİZ: Sürekli alkol alan bir kişiliği temsil eder. TUZSUZ: Kabadayı bir kişiliği temsil eder. BEBERUHİ: Davranışları ile yarı çocuk özelliği gösteren bir tiptir. ZENNE: Oyunda yer alan kadınlara denilir. Her oyunda farklı bir tipi canlandırmaktadır. TİRYAKİ: Sürekli afyon içen, uyuyan bir kişiliği temsil eder. ARNAVUT, ACEM, RUM, YAHUDİ: Osmanlı İmparatorluğu içinde yaşayan azınlıkları kendi ismiyle temsil eden tiplerdir. LAZ, KAYSERİLİ, RUMELİLİ, EFE, ZEYBEK: Osmanlı İmparatorluğu içinde halkı oluşturan bölgesel tiplerdir. Konuşmaları ile yöresel özellikleri yansıtırlar. Ben çocukken "Karagöz"ü severdim, "Beberuhi"ye ise çok gülerdim. Okurken aklıma Bursa ziyaretlerinde gittiğimiz mezarları geldi. Resimlerimi aradım ama bulamadım.Ama araştırırken başka bir şey öğrendim; 1997 yılında Hacivat-Karagöz Anıtı karşısında yer almakta olan eski trafo binası Bursa Büyükşehir Belediyesi ile Bursa Kültür Sanat ve Turizm Vakfının ortak çalışması sonucu Karagöz Sanat Evi'ne dönüştürülmüştür. ( buda demek oluyor ki eskiden çok gitmiş olsam da Bursa'a gittiğim halde Karagöz - Hacivat mezarlığına gitmediğim 20 seneyi geçmiş ) İlk fırsatta gidip müzeyi ziyaret etmeli. 2007 yılında ise Bursa Büyükşehir belediyesinin yapmış olduğu girişimler ile Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından tescillenmiş olan müze Türkiye'nin ilk ve tek Karagöz Müzesi olarak hizmete girmiştir. Bizi çocukluğumuza döndüren, şimdiki ve gelecek kuşaklara masal tadında efsanelerimizi anlatan bu güzel kitabı okuyun; sizde bizim kadar keyif alacaksınız eminim. Sürç-i lisan ettiysek affola - Sizde alıp keyifle okuya...

Karagöz ile HacivatFatih Mehmet Ünlü · Sola Unitas Yayınları · 201813 okunma

·

170 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Özgün Onat