Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş,genç yıllarının,yükseliş dönemlerinin en yakın şahitlerinden biri olan, cumhuriyet ve gelişimi için onlarca fedakârlık yapan ve hizmet eden, İsmet İnönün'ün eşi,Çankaya'nın ikinci kadını, halkın “melek yüzlü “dediği Mevhibe Hanım'ın hayat hikâyesi.Türkiye'nin birçok siyasi,sosyal hayat,dış politika gibi tarihi ayrıntılarını da taşıyan kitap, birçok yanlış bilgiye uyarı niteliği de taşıyor. Kitabın oluşmasına büyük katkı sağlayan şey bizim kültürümüzde pek yapılmayan arşivcilik;Belge,evrak, günlük,mektup,özel günlere ait davetiye ve yazışmalar,not vs.Mevhibe Hanım savaş görmüş biri olarak eski kıyafetlerini saklayan, notlar alan, aile bütçesine kadar kayıt tutan biri.Haliyle tüm bunlar birer belge ve bu kitap için kaynak oluşturmuş. Türkiye'nin merkezindeki hayatlardan birini okurken,haliyle Türkiye'nin tarihiyle ilgili geniş bir bölümünü de okuyoruz.Özellikle Trakya topaklarının bir bölümünü savaşsız aldığımız,ülkemizin tapusu ve bizim şartlarımıza göre şekil alan Lozan görüşmlerinin ikinci kısmında Avrupa tarafından da tanınan ve sevilen Mevhibe Hanım'ın hayatı ülkesi ve ailesi için verdiği emeklerle geçmiştir. Mevhibe İnönü’nün çocukluğu ile başlıyor kitap.Çocukluğu 2.Abdülhamid ve Mehmet Reşat zamanlarında geçer.Osmanlının son zamanlarındaki ev,sosyal hayatı hakkında da bilgi verir bu bölüm,2.Meşrutiyet ve karşıtı 31 Mart olayları hakkında da kısa bilgiler sunuyor.Kitap ilerledikçe Dünya Savaşı,savaşı kaybeden Osmanlı,İstanbul ‘un işgali, milli mücadele yılları,yıkılan bir imparatorluğun ardından yeni bir devletin kuruluşu ve sonrası,Atatürk ve İsmet İnönü'nün emekleri anlatılırken,bu süreçlerin her birinde fedakarlık gösterir Mevhibe Hanım. Evliliği boyunca,cephede olan, memleketiyle ilgilenen eşine çoğu zaman hasret kalan Mevhibe Hanım ,evladının ölümünü cephede olan eşinden saklar;memleketi için. Milli mücadele başarı kazandıkça saltanatın bunu küçümsemesi, İtilaf Devletlerinin ülke içinde çıkardıkları isyanlar, Sakarya Meydan Muharebesi, Milli Mücadelecilerin ve yakınlarının saltanata karşı asi ilan edilmeleri, İnönü zaferlerinin halka ümit oluşu...Bu süreçlerin hepsinin uzağında ve yakınında yer alır, Mevhibe Hanım. 1934 yılında İnönü soyadını alan İsmet İnönü'nün, hem eşi hem hayatındaki her alanının yoldaşıdır. Evliliklerinin ilk yıllarında eşine ,ecdadı gibi gerekirse cepheye gelebileceğini yazar mektuplarında. İstanbul’da, İtilaf Devletlerinin taşkınlıklarına, bir devletin yıkımına, yeni bir devletin kuruluşuna şahit olan Mevhibe Hanım, cumhuriyet ve sonrasındaki yıllarda devleti için çalışmış bir kadındır. Ankara'nın henüz kent olmamış halinden büyük dönüşümüne tanıklık ederken, sade, iddiasız, bir yaşam sürmüş, çocuklarını da bu şekilde yetiştirmiştir. Aile üyelerinin de mektuplarının bulunduğu kitaptan anlaşılıyor ki, yapılan harcamalar, hayat biçimleri mütevazidir. Hobisi binicilik olan Mevhibe ile eşinin aşk ve saygı bağları ile kurmuş oldukları evlilikleri acı, vatan için emeklerle doludur. Bir devletin kuruluşundan sonra, Türk siyaset hayatına imza atan İnönü'nün özel ve siyaset hayatı ile ilgili birçok bilgi mevcut. Hatta iktidar yılları sonrasına ait olaylar, aileye atılan iftiralar ayrıntılı bir şekilde anlatılır. Çok partili dönem, Adnan Menderes'in idamı, siyaset sahnesine adım atan Demirel, Ecevit dönemleri, ihtilaller, muhtıralar, İnönü'nün 34 yıllık genel başkanlığından istifası,72 yılında milletvekilliğinden istifası, Pembe Köşk kitabın ayrıntılarından. Mevhibe Hanım hayatını hiçbir zaman maddi manevi mevki üzerine kurmaz. Eşi zaman zaman siyasetten görev olarak uzaklaştığında ise bocalamaz. Kendisi ise siyasetin içinde hiçbir zaman yer almaz. Atatürk'ün, yol arkadaşı olan İnönü ve ailesi ile ilişkisinin de yer aldığı kitap fotoğraf albümü, Mevhibe Hanım'ın yemek tarifleri ile bitiyor. Çok etkilendiğim bir hayatı okudum.73 yılında İnönü'nün vefatı ile Anıtkabir’e gömülmesi kararlaştırılır. Oysa Mevhibe, hayat boyu ayrılmadığı eşiyle kendi ölümü sonrasında da birlikte olmak ister; aile kabristanında. Mevhibe Hanım yine bir fedakârlık yaparak bunu kabul eder. Hayatı boyunca her şeye soğukkanlılıkla yaklaşan Mevhibe Hanım Adnan Menderes’in idam kararı öncesi dualarla, Deniz Gezmiş idamında gözyaşlarıyla soğukkanlılığını koruyamaz. Oğlu Erdal İnönü'nün siyasete girişi ile Pembe Köşk ve Mevhibe yine bildik bir yaşantının içindedir,92 yılında vefat edene dek...”Paşam biz beraberken ne kadar güzeldik " dediği eşine kavuşur.

MevhibeGülsün Bilgehan · Bilgi Yayınevi · 201517 okunma

·

159 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.