Her İhanet Sevgiyle Başlar: Yahuda İskariot
"Ama İsa susuyor ve öğrenciler haine dehşetle bakıyorlardı insan ruhunun içine bu kadar kötülüğün nasıl sığdırılabildiğini anlamadan."
Leonid Andreyev ve Eserleri Hakkında Kısaca
Modern Rus edebiyatının önemli isimlerinden 
Leonid Andreyev, 1871 doğumludur. Öyküleri, oyunları ve romanlarıyla başarılı bir yazarlık kariyerine sahip olan Andreyev, ülkede yaşanan devrimlerin ardından mevcut durumdan rahatsız olarak Finlandiya’ya yerleşmiş ve ölümüne dek orada yaşamıştır. Ülkeyi terk etmesinin nedenleri arasında ölüm tehditleri alması da vardır. İntihar dürtüsü de her zaman içinde bir yerlerde gizli olan Andreyev, Finlandiya’da yoksulluk içinde ölmüştür. Eserlerinin başarısı siyasi çalkalanmalara kurban giden yazar hayattayken kariyerinin ekmeğini fazla yiyememiştir fakat günümüzde yazdığı her metin birer klasik olarak karşımızda durmaktadır.
İnsanlığın duygu durumlarını ve yaşanan büyük tarihi gerçekleri alaycı bir üslupla kurgulaştıran Andreyev’in kara mizah anlayışı meşhurdur. Burjuvazi ve aristokrasiyi eleştiren alegorik öykü ve oyunlar kaleme alan yazarın ayrıca dini simgeleri kullanarak yazdığı yarı kurgu yarı tarihi gerçeklerden oluşan birçok eseri de mevcuttur. Bunların arasında 
Şeytan'ın Günlüğü, Yahuda İskariot isimli kısa romanlarına ek olarak, 
Lazarus isimli öyküsü de örnek olarak gösterilebilir. Dini metinlere dayanmayan fakat sarsıcı bir savaş karşıtı roman olan 
Kızıl Kahkaha'nın da ismini anmak gerek zira kısa olmasına rağmen uzun süre hafızalardan silinmeyecek ölçütte dehşet verici sahnelere sahiptir.
Lazarus isimli öyküsünde İsa’nın günler sonra ölümden döndürdüğü ve Hristiyan inancında bir mucize olarak anılan Lazar isimli adamı anlatıyor Andreyev. Şeytan’ın Günlüğü’nde ise adından da anlaşılacağı üzere, çeşitli dini inanışlarda daha önceden “Melek” olduğu söylenen fakat Tanrı’yla aralarında yaşanan sürtüşmenin ardından “Şeytan”a dönüştüğüne inanılan canlının yeryüzüne inmesi ve Roma’da yaşadıklarını günlükleştirmesi gibi bir tema üzerinden ilerletiyor kurgusunu. Yahuda İskariot isimli bu kitapta ise, yine Hristiyan inancında yer eden İsa ve 12 Havari’sini gündemine alıyor Leonid Andreyev.
Yahuda’nın İhanet Öyküsü ve Da Vinci’nin Tablosu Üzerine
“Aptal her söze inanır, aklıselim sahibi ise yürüdüğü yollara dikkat eder.” -Yahuda
Para karşılığında İsa’ya ihanet ettiği söylenen Yahuda, İsa’nın havarileri arasında görünüş olarak en çirkini olduğu söylenir. Yine içinde bulunduğumuz çağa kadar milyarlarca insanın inandığı bir diğer dini metin olan “Habil ile Kabil” efsanesinde de Kabil’in “kötü ve çirkin” olarak resmedilmesi, akıllara kötülüğün çirkinlikle bağdaştırıldığı düşüncesini getiriyor. Birçok dini ve sanatsal metinde karşımıza çıkan ve aslında gereksiz bir genelleme olan bu durum, ne yazık ki çoğu kez gerçeği yansıtmıyor.
İyilik ve kötülük kavramlarının güzellik ve çirkinlikle eşdeğer olmadığını ifade ederek bu dini metindeki Yahuda portresine dönecek olursak eğer, çirkinliği dillere destan olan Yahuda’nın ünlü ressam 
Leonardo da Vinci’nin popüler tablosu “Son Akşam Yemeği”ne de konuk olduğunu belirtmek gerek. Da Vinci aylar süren bu tablonun yapımında her şeyi bitirmiştir ve fakat Yahuda’nın yüzünü nasıl çizmesi gerektiğini bilmemektedir. Milano sokaklarında aylarca dolaşıp uygun bir sima aramasına rağmen bir türlü istediği yüzü bulamayan Da Vinci’nin tablosu çok uzun bir sürenin sonucunda tamamlanır. Bu tablo günümüzde Milano şehrinde sergilenmektedir ve ayrıca bahsi geçen konuyu 
Leo Perutz'un 
Leonardo'nun Yahuda'sı isimli romanından detaylıca okumak mümkündür.
Yahuda’ya (Judas) gelecek olursak eğer, İsa’nın Roma lejyonlarınca öldürülmesinin müsebbibi olarak gösterilen bu havari, diğer havariler tarafından asla sevilmez ve sürekli dışlanır. Fakat onun İsa’ya olan sevgisi de en az diğer havariler kadar hatta belki daha da fazladır fakat sevgiyi ölçebilecek bir alet olmadığı için buna net bir cevap verebilmek mümkün değil. İsa’nın Yahuda’ya olan sevgisi de yine oldukça sıra dışıdır zira onu hiçbir zaman yanından uzaklaştırmaz, adeta dizinin dibinde tutar. Fakat son nefesini işte bu havari yüzünden verecektir zira küçük bir para kesesi karşılığında inanç ve sevgi beslediği “öğretmen”ininin ölümüne göz yummuş, hainlik yapmıştır Yahuda.
Bu öykünün Müslümanlar’ın inancında daha farklı olduğunu da ifade etmek gerek ayrıca fakat şu anki konumuz Hristiyan inancındaki hikâye olduğu için buradan devam edelim. Binlerce yıldır gizemi çözülemeyen bu ihanetin nedenleri ve sonuçları üzerine sayısız metin kaleme alınsa da, hiç kimsenin net olarak ifade edemediği bir durum vardır ortada.
Yahuda’nın ihaneti, sevginin fazlasının zarar olabileceği fikrini de atıyor ortaya. Yahuda, diğer havarilerden daha fazla sevdiğini düşündüğü İsa’ya ihanet ederek onların bu duruma verecekleri tepkiyi görmek istemiştir. Hastalıklı bir psikolojiye sahip olduğu görüşü de sıkça dile getirilen Yahuda’nın fazla kibrinin bu sonuca yol açtığı da söylenir. Fakat belki de Yahuda bu ihanetiyle insanlığın gözünü açan gerçek bir yoldaş, bir kahraman olmuştur. Bunların hepsi ve daha fazlası insanlık var oldukça konuşulmaya ve tartışılmaya devam edecektir şüphesiz.
Son Söz
“Seven kişi ne yapmalıyım diye sormaz. Gider ve ne gerekiyorsa yapar.” -Yahuda
Andreyev’in romanı hakkında konuşmaya devam edecek olursak eğer, İsa’nın Romalı askerler tarafından yakalanmasının ardından havarileri ve ona inanan insanların yanında yer almaması elbette şaşırtıcıdır. Birlikte ölüme yürüyeceğini söyleyen herkes İsa’yı yalnız bırakmıştır fakat Yahuda oradadır. İsa’nın türlü işkencelere maruz kalması ve çarmıha gerilmesini bir bir izleyen Yahuda, onun ölüm anına da tanıklık edecektir. Tüm bu yaşananları kaldıramayan Yahuda’nın kısa bir süre sonra intihar ettiği de yine öyküde anlatılan bir diğer önemli olaydır.
Andreyev, bu dini öyküyü kendi üslubuyla anlatarak bazı farklı açılardan olayı yeniden resmeder. Çeşitli dini ve mitolojik hikâyelerin günümüzde gerek edebiyat gerek müzik ve resim gerekse de diğer sanat dallarında sıklıkla yeniden işlenmesine şahit olmaktayız. Günümüzden 114 yıl önce kaleme alınan bu metni de o kulvarda değerlendirmek mümkün. Benzer edebi metinlerden hoşlanan herkesin keyifle okuyacağı bir novella Yahuda İskariot. Leonid Andreyev’le tanışma kitabı olarak da düşünülebilir fakat bu öyküyü ilgi çekici bulmayan okurların Kızıl Kahkaka ile başlamaları daha sağlıklı olacaktır.
İsa dönemine ait farklı bakış açılarının yer aldığı başka bir kitap da bilimkurgu yazarı 
Michael Moorcock’un kaleme aldığı “
İşte İnsan” adlı romandır. Zamanda yolculukla İsa’ya yakın bir zamana giden bir gezginin gördüklerini anlatması sıra dışı bir kurgu çıkarıyor ortaya. Kitaba dair inceleme için bakınız: #108171300
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’nın Modern Klasikler dizisi kapsamında ilk kez dilimize aktarılan Yahuda İskariot kitabının çevirmeni ise 
Mustafa Kemal Yılmaz .
Keyifli okumalar dilerim.
"Ruhları vardı, bu ruhtan olacaklar; hayatları vardı, kaybedecekler bu hayatı; gözlerinin önünde ışık vardı, ebedi karanlık ve dehşet örtecek bu gözleri."
··
3,140 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.