Simkoyê Şikakî kimdir
1887 yılında Rojhılat’ın Urmiye kentinde dünyaya gelen Smayîl Axayê ŞikakÎ (Simkoyê Şikakî), 21 Temmuz 1930’da Rojhılat’ın Şino kentinde dönemin İran Şahı Rıza Şah’ın talimatıyla kurulan pusuda şehit edildi.
Şikak aşireti lideri Muhammed ağanın oğlu olan Simko, ağabeyi Cafer’in İran tarafından Tebriz kentinde öldürülmesinin ardından aşiretin başına geçti.
Simkoyê Şikakî, Kürt halkının kaderini belirlemesi için İran ile ulusal bir mücadele yürüttü.
Şikakî 25 yıllık mücadele sürecinde özellikle Birinci Dünya Savaşının ardından Rojhılat topraklarının yüzde 50’sinde kontrolü sağlayarak özel bir yönetim kurdu.
Askerlerinin çoğunluğu Şikak aşiretinden olan Simkoyê Şikakî’nin ordusunda Rojhılat’taki farklı aşiretlerden de askerler yer aldı.
Birinci Dünya Savaşı sonrasında Rusların çekilmesinden sonra Rojhılat’ın Osmanlı sınırı ile Urmiye Gölü arasındaki Mahabad, Meriwan, Şino, Salmas, Urmiye, Maku, Hoy, Kotol, Dilman, Sakız, Serdeşt, Bane ve
Bukan gibi Kürt bölgesinin hakimiyetini ele geçirmiştir.
Simkoyê Şikakî, yönetim merkezi olarak Salmas’taki Çariye Kalesi ile Urmiye’yi kullanmıştır.
Amerikan New York Times gazetesi 1922 yılındaki bir haberinde Simkoyê Şikakî’nin ayaklanmasına ilişkin, “Sınırları Urmiye, Salmas, Kirmaşan ve Erdelan olan Kürdistan Hükümeti kuruldu. Simkoyê Şikakî’nin gözü Loristan da” ifadelerini kullanıldı.
Yönetim merkezi olarak kullandığı kalesinde, bilim alanında eğitim veren Cihanbani Medresesini açtı. Medresede Kürtçe ve Farsça’nın yanı sıra Rusça ve Türkçe dili öğretildi.
Urmiye’de “Kurdistan” gazetesini çıkardı.
Mahabad, Urmiye, Salmas ve Çariye Kalesi gibi stratejik yerler arasında telgraf hattı kurdu.
Fransız tarihçi ve yazar Chris Kutschera, Simkoyê Şikakî’nin Rus ve İngiliz yetkililere yazdığı mektuplarda açık bir şekilde Kürtlerin ulusal haklarına ve Kürdistan’ın bağımsızlığına değindiğini belirtiyor.
Chris Kutschera, çalışmalarından ötürü Şikakî’yi “Kürt Nasyonalizminin Babası” olarak tanımlıyor
·
197 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.