** (çin ve hindistan hakkında) nüfusları birer milyarın üzerinde olan, uzun bir kara sınırı paylaşan, ama siyasi veya kültürel açıdan bağdaşmayan iki ülke. bu iki dev, tarih boyunca birçok savaşta karşı karşıya gelmiş olsalar, hiç şaşırtıcı olmazdı, ancak 1962'deki bir ay süren çarpışma hariç hiç savaşmadılar. neden? çünkü aralarında dünyanın en yüksek sıradağları olan himalayalar var ve büyük askeri birlikleri bu dağların arasından veya üstünden geçirmek pratikte imkansız.
** sömürgeci güçler, kağıt üzerinde yapay sınırlar çizerken, bölgelerin fiziksel gerçeklerini tamamen göz ardı ettiler. şimdi o çizgilerin tekrar çizilebilmesi için şiddet kullanılıyor ve bu sorunlar uzun yıllar boyunca sürecek, ta ki çizgilerin şimdikilerle alakası kalmayana dek.
** tüm süper güçler gibi, rusya da önündeki yüz yılllık süreyi düşünüyor ve zaman içinde her şeyin mümkün olduğunu biliyor( bu kesiti özellikle türkiye üzerine düşünmeniz için verdim.)
** 1989'dan yalnızca 15 yıl sonra, varşova paktı'nın rusya hariç her üyesi nato veya avrupa birliği'ndeydi.
** rus uzak doğu'sunun boş ve nüfussuz bölgelerinin kültürel ve -eninde sonunda- siyasi bakımdan çin kontrolüne girmesi daha da olası.
** ruslar, suriye'nin akdeniz kıyısındaki tartus kentinde küçük bir deniz üssüne sahip (bu durum 2011'^de savaş çıktığında onların neden suriye hükümetini desteklediğini kısmen açıklıyor) ama bir ikmal istasyonundan ibaret bu noktadan aldığı destek çok sınırlı.
** nato'da değilseniz, moskova yakınınızda ve washington uzağınızdadır.
** ab, rusya'ya sınırlı da olsa yaptırım uyguladı. sınırlı olmasının nedeni almanya'nın da aralarında bulunduğu bazı avrupa ülkelerinin ısınma ihtiyaçlarını rus enerjisiyle karşılamalarıydı. boru hatlarının başlangıç noktası rusya'da, açma-kapama düğmesi ise ise moskova'daydı.
** gürcistan devlet başkanı mihail saakaşvili saflık etmiş ve rusları tahrik ettikten sonra amerikalıların hemen yardımına koşacağını düşünmüştü.
** (çin ve rusya hakkında) küresel komünizmin ideolojik liderliği konusunda artık rakip olmadıklarından dolayı, ortak çıkarları olan yerlerde iki ülkenin askeri işbirliği yapması için bir engel yok.
** çin dışa açıldığında liman bölgelerinin gelişip iç bölgelerin geri kalması, günümüzde bile geçerli olan bir durumdur.
** (çin ile ilgili) gobi çölü muazzam bir erken uyarı sistemi ve savunma hattıdır.
** (doğu türkistan ile ilgili) uygur hareketi önce milliyetçi, sonra islamcı.
** birlik ve ekonomik ilerleme pekin için demokrasiden çok daha önemli.
** çinliler topluma batı'dan çok daha farklı bakarlar. batı düşüncesine bireysel haklar aşılanmıştır, çinlilier ise kolektif kazancı buna tercih ederler. batı'nın insan hakkı olarak düşündüğü şeyler çin liderliği tarafından çoğunluğu tehlikeye atan teoriler olarak görülür ve halkın büyük kısmı da, en azından, geniş ailenin bireyden önce geldiğini kabul ederler.
** bazı zengin arap ülkelerinin de farkettiği üzere, başarılı bir orduyu kimse pazarda satmıyor.
** abd'yle bir sorun yaşamazsa, çin için en büyük tehlike kendisi. ( yazar kitapta değinmiş miydi hatırlamıyorum. çin'in tarihi halk isyanları ile doludur)
** (abd hakkında) coğrafya şartları, eğer bir siyasi oluşum gelip de "bir denizden ötekine dek" bu topraklara hakim olursa, bunun tarihteki en büyük güç olacağına çoktan karar vermişti.
** 1940 sonbaharında, britanyalılar büyük bir çaresizlikle daha fazla savaş gemisine ihtiyaç duyuyorlardı. amerikalıların elinde fazladan elli gemi vardı ve "üs karşılığı destroyer antlaşması" ile britanya küresel güç olma yeteneğini savaşta kalma yardımıyla takas etti. batı yarımküre'deki neredeyse her britanya üssü amerikalılara geçti.
** (libya ile ilgili) "operasyonu arkadan yöneten" amerikalılarla birlikte, fransızlar ve britanyalılar, kaddafi rejiminin devrilmesini sağladılar; 2013'teki birleşik krallık başbakanı david cameroni trablus'u ziyaret ettiğinde, libya halkına afganistan ve ırak'ta öğrenilen şu dersi aktardı: ".... yabancı ülkelere yardım etmek, onlara müdahale etmek, yalnızca askeri müdahaleden ibaret değildir." buna karşılık gelen "allah-u ekber" nidaları arasında devam etti: "yeni bir libya'nın inşasında, birleşik krallık'tan daha yakın bir dostunuz olmayacak. yolun her adımında sizin yanınızda yer alacağız." ama sonra, ülke kaosa teslim olurken, kontrol için bir sürü milis gücün çatışmasıyla birlikte ülkeden uzaklaştılar, arkalarında işlevsiz bir devlet, çaresiz bir halk ve kıtaya yasadışı göç için açılmış yeni bir rota bıraktılar.
** israil'le olan yakın ilişki abd'nin nüfus yapısı değişirken yavaşça da olsa soğuyabilir.
** fransa, avrupa'da hem kuzey hem de güney gücü olan tek ülke. batı avrupa'daki en geniş verimli topraklara sahip olan ülkenin nehirleri de birbirleriyle bağlantılı; sen nehri batıya doğru akarak atlantik'te son bulurken, ren ise güney'deki akdeniz'e uzanıyor.
** şuan ab olarak adlandırdığımız birlik fransa ve almanya'nın birbirlerine sımsıkı sarılmaları ve böylece kollarını ötekine zarar vermek için kullanamamaları için kuruldu.
** neredeyse bütün afrika, fikirlerin ve teknolojinin doğudan batıya, batıdan doğuya paylaşıldığı ama kuzeyden güneye akış olmayan avrasya kıtasında kıta parçasından izole büyüdü.
** bu zamana kadar israil'le beş savaş yapmış olmasına rağmen mısır'ın bundan sonraki çatışması etiyopya ile nil konusunda yaşanacak gibi duruyor. kıtanın en eski ülkelerinden ikisi güçlü ordularıyla bölgenin ana su kaynağı konusunda karşı karşıya gelebilir.
·
145 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.