“Cumhuriyetimiz en radikal yazarlarına fanus geçirdi: Nâzım Hikmet, Oğuz Atay, Leylâ Erbil.” – Enis Batur Leylâ Erbil’i Adam Yayınlarından çıkan “Aşk Öyküleri” seçkisinin arasındaki “Günlükler” öyküsüyle tanımıştım. Dildeki oynamaları, hem düşünsel hem de biçimsel anlamda radikal tavrı etkilemişti ve peşini bırakmadım. Bu da okuduğum ikinci eseri oldu. Erbil’in en yakın arkadaşlarından biri Tezer Özlü (Özlü’nün Erbil’e mektupları YKY tarafından yayımlanmıştı sanırım). Esasında bu bile Erbil’in nasıl bir yazar olduğu hakkında epey bir ipucu veriyor. Erbil nasıl biridir diye düşününce aklıma gelen cevaplar şunlar: karamsar, yalnız, radikal, acıyla yoğrulmuş, intihara tutuk. Yine de bunun hepsini aşan bütün bir karakteri var ki sanırım o hiç tanımlanamaz. Postmodernist yazarların dilin imkanlarını genişlettikleri, noktalama işaretlerine yenilikler getirdikleri bilinegelmiştir. Zannımca bu hususta en radikal yazarlar Oğuz Atay ve Leylâ Erbil. Örneğin bu eserde her durakta “,,,” (üç virgül) işareti var. Yani, yazarın kendine has “Leylâ İşaretleri” var. Yine de eserin akışını bozmuyor bu işaretler; anlaşılabiliyor, ne kadar anlaşılabilirse. Oğuz Atay gibi Leylâ Erbil de bilinç akışına yer veriyor eserlerinde, zaman zaman okuyucu anlatımın dışında kalabiliyor, zaman zaman da yakalıyor fakat daima tutamıyor elinde vs. Bu tür eserleri görünce yazar hakkında ilk izlenimim anlaşılmama kaygısı yaşamadığı ve içinden (akışından mı demeliyim?) geldiği gibi yazdığıdır. Bir kaygı çekiyorlarsa bu kaygı olsa olsa anlaşılma kaygısıdır zannımca. Bir yandan kendilerini anlatıyorlar ama bir yandan da kendilerini anlattıklarının ardına gizliyorlar. Çelişmek pahasına da olsalar düşündüklerini yazmaktan geri durmuyorlar ve böylece bittabi zaman zaman kendileriyle de çelişiyorlar. Edebiyatta çelişmekten korkmayan yazarlara (döneklere mi demeliyim?) ihtiyaç var, bu ihtiyacı karşılayan da halihazırda üç kişi ya da beş kişidir. Eserdeki “abis metaforu”nu anlamanız, eseri anlamanız için kilit nokta. Daha birçok metafor da var fakat zannımca en temel metafor abis. Son olarak, Maraş katliamında ailesinden altı kişiyi kaybeden Leyla Ünver’in tutanaklardaki ifadeleri öyküye öyle serpiştirilmiş ki, sanki Ünver’in o esnada düşledikleri anlatılmış, birinci tekil şahıstan. Çok radikal.

Üç Başlı EjderhaLeyla Erbil · Okuyan Us Yayınları · 2017476 okunma

·

479 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Özkan Eken