Gönderi
Gündelik Hayatta Totalitarizm
"Gece, düzen güçleri uykudadır. Bürokrasi, askeriye, okullar, polis, kısacası yaşamamızı düzenleyen tüm güçler uykudadır; sokakta devriye gezen nöbetçi polis dışında. Askerler de hepimizden önce yatağa girerler. Dünyanın bu en baskıcı kurumunun mensupları, en erken yatanlardır aynı zamanda…"
Henüz ilk sayfasını okurken bu cümlelere daha önce maruz kaldığımı farkettim ve nerede maruz kaldığımı araştırmaya koyuldum. Bir süre araştırdıktan sonra bu maruz kalışın, Serdar Kuzuloğlunun, "Zihnimin Kıvrımları" adlı serisinin ilk bölümünde yapmış olduğu alıntıda olduğunu buldum ve rahatladım. Zaten denemelerden çok hoşlanan ve bu kitaba ilgiyle bakan ben, bu olayla birlikte henüz başında iken esere daha da yakınlaştım diyebilirim. Kitabın çeviri olduğunu okumaya başladığımda farkettim. Kitap Türkçe dilinde yazılmamış. Kitabın alıntı sözleri ve resimleri ise yine son derece heyecan verici, keyiflendirici. Onca emek.. (minnet duygusu ile doluyorum yine).
"Biz her aşamada, kendi konumumuzu, her zaman ya da hemen hemen her zaman, tüm öteki konumlar karşısında en doğru konum olarak görürürüz. Çelişkileri ve değişim sürecini görmek yerine, anlık durumu, ebedi doğru ve gerçek olarak ele alırız."
Totalitarizm. Bu kitabın en çok üstünde durduğu kavram budur: Totalitarizm. Her olguya ve olaya bu bağlamdan bakmaya çalışır Vassaf. Geceye karşı oluşumuzu, seçme fetişimizi, enformatik şizofrenimizi, kalıplarımızı, yaşam alanlarımızı, sözcüklerimizi, cinsiyetlerimizi bu açıdan değerlendirir ve eleştiri yağmuruna tutar. Totalitarizme hizmet eden ne varsa deşifre etmeye çalışır. Bize odaklanmamız gereken yerleri gösterir. Bunu yaparken öyle bir dil kullanır ki, yine kavramsal arka planı güçlü olanın şiirsel anlatımına, yani kavram-imge ahengine şahit oluruz. Örnek verecek olursam: "Kolektif deliliğin zirveye tırmandığı noktada, bireysel delilik şiddetle reddedilir." veya "Uyuşma ihtiyacı, gerçekliğe hükmeder. Kendimizi güvende hissetme uğruna mutabık kalırız ve gerçeği feda ederiz."
Bu bir yoğunlaştırılmış eleştiri kaynağıdır. Hem çok özenle davranılmış hem de ifade biçimi son derece etkili bir şekilde kullanılmıştır. Yer yer fazlasıyla pessimist gördüğüm ve hatta fazlasıyla tek yönlü bakıldığını düşündüğüm oldu. Hoş, şimdi de Gündüz Vassaf'ı eleştiriyorum? Bu haddime ise Gündüz Vassaf'ın da haddinedir, işin doğası gereğidir. O bize hakikati verme iddiasında değil ki zaten. Onun çabası ezberi bozdurmak, bizi sahici olana, doğru olana yöneltmektir. Sahiden bu eseri okurken şöyle düşüne düşüne okursa insan eski hayatına devam edebilir mi? Bir şeyleri hala görmezden gelebilir mi? Sanmıyorum.
Bazı zamanlar, farkındalığı ile çok yalnız hissetiğini düşündüm ve o buhranı sezdim içimde, Gündüz Vassaf'ın. Yeni nesillere güvenen, ileriye gidişin yeni nesillerde olduğunu bilen, hayran bırakıcı bir zihin. Çok önemli bir eser, çok önemli bir insan. Olmazsa olmazlarımızdan.
Keyifli okumalar.
·
90 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.