Gönderi
Kalbim sizi selamlar, ey güzel ağaçlar...
Spoiler içerir.
“hiçbir şey daha kutsal, hiçbir şey daha mükemmel değildir güzel, güçlü bir ağaçtan”
Kitabın neleri içerdiği konusu önceki incelemelerde ele alınmış zaten. Ben daha çok bana hissettirdikleri ve Hesse üzerine yazmayı tercih ettim.
Hesse küçük bir çocukken, annesi bahçelerinde türlü türlü çiçekler yetiştirirmiş. Ne o çiçekleri ne de o anıları unutmaz Hesse. Çocuk kalbine atılan sevgi tohumları annesinin ellerindendir. Doğa’ya olan büyük tutkusu hemen her kitabında çokça yer alır. O olağanüstü betimlemeleri, güçlü bir gözlem gücü ve farkındalığın yansımalarıdır.
Bu adamın ruhuna aşığım… İçinde öyle güçlü duygular barındırıyor ki. Kalbi çiçekli bir yol sanki yürürüm durmadan. Hoş, iyimser duygular uyanıverir içimde. Hesse’nin düşüdür zaten kendi gibi olan insanlardan bir evren yaratıp birlikte sevgi içinde yaşamak, kendimi bu evrenin bir parçası sayarım. Severim, okurum ne yazsa… Bizim gibilerce, büyüsel olan güzelliklerin mekanıdır satırları ; Bir aşk, derlenen çiçekler, kuşlar, ağaçlar, bulutlar, ormanlar, ırmaklar, yalnızlığına çekildiği bir oda, yakılan bir ateşin uyandırdığı yaşam ve enerji gücü, geçmişin tatlı hatıraları…vs.. ve öylesine sıcak, öylesine şiirsel ;
“ gökyüzünde büyük bir bulut tiyatrosu sahneleniyordu…”s23
Öyle bir yazar ki, yaşamı iki dünya savaşını da kapsıyor. Kötülüğün kol gezdiği zamanlarda o bir başına da kalsa “yaşam”ı savunuyor. İnsan yaşamının biricikliğini, saflığı, güzelliği… Ve yaşadığı ülkeyi terk etmek zorunda kalıyor sonunda. Gözleri neler gördü kim bilir? Bir parça ipucunu kitabının bir yerinde esen alize rüzgarlarıyla devrilip köklerinden kopan ve ölen şeftali ağacıyla konuşmasında bulabiliriz ;
“sonunda pes etmek zorunda kaldın, düştün ve kökünden koparıldın. Ama savaş uçaklarından atılan bombalarla parçalanmadın, şeytani asitlerle yakılmadın, milyonlarca insan gibi sürülmedin yurdundan, kanlı köklerinle üstünkörü dikildiğin yerden bir kez daha koparılıp yurtsuz bırakılmadın, çöküşü ve yıkımı, savaşı ve etrafındaki rezaleti yaşamak ve sefilce ölüp gitmek zorunda kalmadın.”
Ağaçlarla kurduğu dostluğun , onların her birinin yaşantısına duyduğu derin saygının şiirsel bir ifadesi bu kitap ama sadece ağaçlara bir övgü değil, ağaçlar üzerinden yaptığı metaforlarla, insanın, toplumun, tarihin cellatlarının, yaşamın geçiciliğinin, umudun, varoluşun da anlatımı aynı zamanda.
Bir çocukluk anısının içine düşer Hesse kitabın bir yerinde. Ufacıktır ve üç dört arkadaşı ile birlikte sarıldığı yaşlı kestane ağacının gövdesini kucaklamaya yetmez kolları. Çocukluğundaki ağaçların köklerini aynı zamanda kendi kökleri bilmiştir. Memleket bazen bir ağaçtır. O ağacın altında geçirilen vakitler, ağacın hafızasına bırakılan çocukluk yüzleridir, sesleridir. Ruhu ızdırap çeker gördüğü yıkımlar karşısında. insanın yıkma tutkusunu anlar ama kabullenemez.
“… bu yerde yaşanan yıkıma gökyüzü boş boş bakıyordu” s49
Kitapta yer alan “siste”şiirinin sadece bir dörtlüğünü ilk olarak Kamuran Şipal çevirisiyle okumuştum ve büyülenmiştim. – bu dörtlük Hesse’nin yaşamöyküsünün anlatıldığı kitapta yer alıyor- çevirinin gücünü bir kez daha fark etmemize yarıyor diye düşündüm. Şipal çevirisi ile şöyle; “ne tuhaf siste yürümek! / her çalı her taş ıssız / ağaçlar görmüyor birbirini / hepsi yalnız…”
Kitapta yer alan çeviri ise şöyle; “tuhaftır dolaşmak siste! / Yalnızdır her çalı, her taş, / Hiçbir ağaç görmez diğerini / Yalnızdır her biri.”
Kamuran Şipal olmasaydı Hesse kitapları eksik kalırdı diye düşünmüşüdür hep. Yine de kitap genel anlamda güzel çevrilmiş. Zehra Aksu Yılmazer’e de teşekkürlerimi sunuyorum.
85 yıllık yaşamında Hesse ve bu yıllar içerisinde kendisine kurmuş olduğu yaşamın sesleri ve görüntüleri bir yanıyla hep karanlıkta olan adamın ışığını gösteriyor bizlere… Bulutlara ne zaman baksam gülümseyip andığım sevgili yazarım iyi ki yazdın…
“ penceremden görünen bu manzara, bu taraçalar, bu çalılık ve ağaçlar, odalardan ve eşyalardan daha çok aittir bana ve hayatıma , benim asıl arkadaş çevrem, asıl yakınlarım onlardır; ben onlarla yaşarım, yanımda onlar durur, onlara güvenirim.”s58
··
458 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.