Osmanlı ile Ruslar arasında Kırım savaşı başlayınca (1853), Kafkasya’daki Rus kuvvetlerinin azalmasından yararlanan Şeyh Şamil, Gürcistan üzerine yürüyerek burada iki Gürcü prensesini tutsak aldı, onlarla Rusların elinde bulunan oğlu Cemaleddin’i değiştirdi. Kırım savaşını kaybeden Çar II. Aleksandr, Kafkasya’da kazanılacak bir zaferle bu yenilginin acısını çıkarmayı düşünerek Prens Baryatinskiy’i Kafkas orduları komutanlığına getirdi (1856). Şamil’in egemen olduğu bölgenin güney sınırını denetim altına alan Baryatinskiy, Şeyh Şamil mücahitlerinin Osmanlı ile İran’dan silah ve cephane sağlamalarını engelledi. Ardından yüz altmış bin kişilik ordusuyla Çeçenlerin üzerine yürüyerek tüm Çeçenistan’ı, Şeyh Şamil’in sığındığı Vedeno kalesini işgal etti (6 Eylül 1859). Yanındaki dört yüz mücahitle barındığı son yer olan Gunib’e çekilen Şamil, burayı kuşatan üstün Rus kuvvetlerine karşı umutsuz bir direnişe girişti. Ancak, dayanma gücünün tükenmesi üzerine sağ kalan yüz adamı ve iki oğluyla birlikte Baryatinskiy’e teslim olmak zorunda kaldı (1859). Petersburg’a götürülen ve orada Çar II. Aleksandr tarafından iyi karşılanan Şeyh Şamil, ailesiyle birlikte Moskova yakınlarındaki Kaluga’ya yerleştirildi.
Sürgünde on yıl kadar geçirdikten sonra Çar, Şeyh Şamil’in hacca gitmesine izin verdi. Önlem olarak oğlu Muhammed Şefi’yi alıkoydu ve hac görevini ifa ettikten sonra Rusya’ya dönmesini şart koştu. Şamil, 1870 yılında Rusya’dan ayrılarak geldiği İstanbul’da Sultan Abdülaziz tarafından karşılanarak sarayda ağırlandı. Şamil’in İstanbul’a uğradığı haberi duyulduğunda, halk bu efsane kahramanı görebilmek için saray kapılarına akın etti.
Şeyh Şamil Hicaz’a gidip hac görevini yerine getirdikten sonra Hicaz’dan bir daha dönmeyerek Medine’de kaldı ve orada vefat etti. Cennet-ül Baki mezarlığında, Rufaî tarikatının şeyhi Seyyit Rufaî tarafından cenaze namazı kıldırılarak toprağa verildi.
“Şeyh Şâmil'in oluşturduğu idarî ve askerî yapı, Ruslar'a karşı Dağıstan ve Kafkasya'da yirmi beş yıl boyunca büyük direniş göstermiştir. Rus İmparatorluğunun güçlü orduları karşısında unutulmaz destanî bir mücadele veren Şeyh Şâmil'in adı Rus işgaline karşı direnen Kafkas kavimlerinin hâfızasına nakşedilmiştir.” (Mustafa Budak)
biyografya.com/biyografi/2415
·
38 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.