İlk Felsefi Ada Romanı/Robinsonad
Dünyadaki ilk felsefi ve Robinsonad/ adasal roman olan İbn Tufeyl Hayy Bin Yakzan kitabını bir sahaftan almıştım. Kitabın içeriğini incelerken fark etmemişim. Kitabın çevirisi Osmanlı döneminde yaşayan Babanzâde Reşid'e ait. Sadece normalde 100 sayfalık kitabın arkasına 44 sayfa sözlük koyarak geçiştirmişler. Eğer Osmanlıca öğrenmeye merakınız yoksa ve bu kitaba ilginiz varsa etkileşim yayınlarını tavsiye etmem.
İbn Tufeyl ilk 22 sayfada Farabi ve Gazalinin eserlerinden bahsediyordu. Özellikle hâlâ günümüzde tartışılan '
Tehafütü’l-Felasife ' eserinin üzerinden Gazali'nin diğer eserlerinide yorumlayarak felsefeye farklı bir bakışı olduğunu ifade etmeye çalışmaktadır.
Yazar Hayy Bin Yakzan'ın dünyaya gelmesiyle ilgili farklı üç görüş ortaya atıyor. Bu görüşler Hz İsa gibi 'binefsihi tenasül' -annesiz babasız üreme-, İslam'a yakın şekilde çamurdan yaratılma görüşü ayrıca normalde alakasız olmasada evrim kuramı'nın 'Ortak Ata' görüşüne benzer şekilde içine ruh üflenmiş bir canlı tasavvuru iddialarında bulunuyor. Ayrıca kitabın içinde ceylan motifi kullanılarak Hayy Bin Yakzan'ı ceylanın büyüttüğü iddia ediliyor. Kendini diğer hayvanlardan farklı gören Hayy Bin Yakzan ateşi, bitkileri kullanmayı ve ameliyat yapmayı öğreniyor. Daha sonra kendini iyice sorgulayarak olayların 'nedenleri' üzerinde durmaya başlıyor. Kısacası kitap Hayy Bin Yakzan'ın önce 'nasılı' sorgulayarak bilimi daha sonra 'nedenleri' sorgulayarak dini ve felsefeyi keşfetmesi üzerinde duruyor. Bu keşif sürecinde İbn Tufeyl -Gogol gibi- yazıların arasına girerek Kur'an ayetlerinden ve tasavvufi öğelerden bahsediyor.
Kitap 'ilk' olması hasebiyle zaten değerli bir kitap. Fakat önceden bahsettiğim gibi. Kitabın çevirisine iyi bakın. Sonra benim gibi her sayfayı sözlükten çevirmek zorunda kalırsınız. Keyifli okumalar...
·
284 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.