“İngiltere Tarihi” ile ilgili kritik yapmaya, kitabın öncelikle bir kritik/eleştiri kitabı olmadığını belirtmekle başlayalım. Kitap “İngiltere Tarihini” edebi bir eserde aranan, ahenkli, ritmik ve sürükleyici özelliklerle kaleme alma kaygısından uzak, İngiltere’nin yakın tarihi dahil, en başından bugüne geçmişini bir ders kitabı formatında kaleme alan önemli bir eser. Kitap bu ön kabulle okunmaya başlandığında okuyucusuna hacimli bir kitap olmasına rağmen işlediği konuları öz denebilecek ansiklopedik bilgiler ışığında sunuyor. Üzerinde güneş batmayan ülke diye tanımlanan ve yakın zamana kadar da neredeyse dünyanın her kıtasında sömürgesi bulunan Büyük Britanya İmparatorluğunun yani “İngiltere’nin Tarihi” geçmişi hakkında meraklıları bu kitapta A’dan Z’ye tüm önemli bilgileri bulabilir. Kronolojik time-line (zaman çizelgesi) düzeni içinde ve her konu başlığı etraflıca olmasa da gerekli tüm bilgiler bir araya getirilerek ustaca hazırlanmış bu kitap, İngiltere Tarihinin genel çerçevesini iyi anlamamızı sağlıyor. Yazar kitaba analitik yorum ve öznel eleştirilerini katmaksızın yer yer olaylara küçük değerlendirmelerde bulunarak tarihsel birikimini ortaya koyuyor. Son üç yüzyıla tartışmasız damgasını vuran bu ülkenin iyi incelenip tarihinin, kültürünün, siyaset dilinin ve sömürgeci karakteristik özelliklerinin anlaşılması gerekir. Şu an bile bir çok milletin -tabir yerindeyse- kaderini çizmiş İngilizler arkalarına aldıkları buluşlar, teknolojik ilerlemeler, askeri paktlar ve en önemlisi tarihi tecrübeleriyle stratejik düşünen ve her türlü sürprize açık bir millet. Kitap İngilizlerin anayasal düzene ulaşana kadar yaşanılan tarihsel sürecin en önemli basamaklarından biri olan Magna Carta’dan bu yana giderek yükselen gücünden, geleneklerinden, tarihi monarşisinden, modernizme en az zararla ayak uyduran günümüz İngilteresinden tüm boyutlarını bahse konu ederken, başkalarına yaşattıkları son yüzyılların şom tarihini bilerek ıskalıyor. Yazarın sonuç bölümünde yazdığı gibi İngilizlerin geleneklerini örselemeden değişime ayak uydurmasını bilen muhafazakar yapısı ve sürekliliği sergileme noktasındaki yetenekleri onları diğer ulusların üstüne çıkaran özelliklerden olabilir. Ancak sahip oldukları özelliklerin belki de çoğunu Avrupa içinde saldırıya açık bir coğrafyada bulunmalarından ve sonrasında edindikleri tecrübelerle dünyanın diğer milletlerine karşı gösterdikleri emperyal tutumlarından almaktadırlar. İngilizler için “coğrafya bir kader” olmaktan çok bir kısmete dönüşmüştür. İngilizlerin özellikle Viktorya dönemi sonrası yerleştirilmeye çalışılan nezaket ve kibarlıklarının derununda var olan örtük kibirleri, onlarla sömürdükleri ülkeler arasındaki ilişkilerini de kolaylaştırmıştır. En zor zamanda bile sükunetlerini muhafaza etmeye çalışan bu milletin diğer toplumlarla rahat kaynaşan yapısını bozan tek yer futbol tribünleridir. Tüm vahşi duygularını sergileyen ve “Holigan” adıyla futbol literatürüne geçen bu İngiliz taraftarlar bu nezaketlerinin gerisinde ne denli bir hırs ve vahşi duygularının saklı olduğunu da gösterirler. İngilizler çabuk dost olurlar ve dostluklarının sınırlarını da iyi bilirler. Bunu basit bir örnekle kendi sokağımda şahit olduğum bir misalle izaha çalışayım. “Şu an yaşadığım sokak, bir ucundan diğerine farklı milletlerden yerleşik ve kendinden başka kimseyle ilgili olmayan komşuların bulunduğu bir sokak.. Bunlar arasında sadece bir ev İngiliz bir aile. Bu genç komşum her karşılaşmada gülen yüzüyle ve sıcak davranışlarıyla diğer komşulardan farklılığı gösteren bir profil çiziyor. Kısa bir süre önce, evinin önünde arabasının üstüne attığı port bagajla uzun bir yola çıkacak izlenimi veren bu komşuma gösterdiği sıcak diyaloğun hatırına kendi diliyle; - Nereye gidiyorsunuz? diye sordum. İngiliz’in cevabı İngiliz kurnazlığına yakışır incelikteydi… - Sürpriz !! Bu örnekten, “İngiliz nereye gideceğini komşusuna söylemeyecek denli aklını stratejik kullanan ama onu kırmayacak kadar sempatik bir cevap vermeyi de ihmal etmeyen insandır “ sonucu çıkar mı bilemem ama en azından İngiliz Tarihi hakkında şunu söyleyebiliriz. “İngiliz Tarihi” dünyanın envai çeşit milletinin toprağına girerek himaye adı altında sürpriz işgaller yaşatan ve kendilerine bağımlı bırakan beyaz eldiveninin içinde sakladığı demir yumruklu sömürgeci emsali az bulunur milletlerdendendir.

İngiltere TarihiJeremy Black · Doğu Batı Yayınları · 202048 okunma

··

311 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Musab Can