Gönderi
MODERN TOPLUMDA MCMURPHY OLMAK
Guguk Kuşu, ilk başta kitabıyla ve daha sonra filme konu olmuş ,modern iktidarın büyük bir gözaltından ibaret olduğunu destekleyen güzel çalışmalardan biridir. Kitapta topluma karşı aykırılıkla suçlanan, deli damgası vurulan ama aslında sıra dışı olan karakterimiz Mcmurphy’i asla gözden kaçıramayız. Kitapta, hastalar tımarhaneden ve hemşireden şikayet ederken gönüllü olarak orada dururlar. Bu büyük bir ironidir. Ancak bu durum McMurphy için çok ağırdır. Anlam veremediği bir şey vardır. Hastalar varlıklarını tımarhaneye teslim ederek, dışarıdan korunmak ister ve kendilerini güvende hissederler. McMurphy, onlara dışarıda güzel olduklarını, deli olmadıklarını göstermeye çalışır. "Neden bir şey yapmıyorsunuz?" diyerek iktidara karşı isyanı teşvik eder.
İlk girişimleri kendisi içindir. Genellikle diplomatiktir ve meydan okumaktan uzaktır. Ancak McMurphy pes etmez. Bir otobüsü kaçırır ve arkadaşlarını balığa götürür. Onlara becerikli ve güçlü bireyler olduklarını göstererek onlara balık tutmanın sevincini yaşatır. McMurphy, yavaş yavaş iktidar için tehlikeli hale gelir.Akıl hastanesine anlam kazandıran ,oradaki insanların aslında deli olmadığına, onlara toplum tarafından deli damgası vurulduğuna ikna etmeye çalışan ve en sonunda “En azından denedim” diyerek aramızdan ayrılan bu karakterimizi asla unutamayız. Bir diğer deyişle, bu durumu kitapta şu cümleyle destekliyorum: "Toplumun kendini bir işe adayan kişileri nasıl suçladığını bilirsiniz.” İşte Mcmurphy de bu duruma kurban gidenlerden biri olmuştur.
Siyah insanlar da, akıl hastanesinde Büyük hemşire denilen hemşire Ratched’ ın boyunduruğu altında çalışmak zorundadır. Aynı şekilde, kitabı anlatan baş kahramanımız da bir Kızılderilidir ve siyahlar gibi toplum tarafından dışlanır. Bundan kaçınmak üzere, hiç konuşmamak ya da duymamak için bir yol kullanır. Bu nedenle, büyük bir baskı altında kendisini toplumdan izole etmiştir.
“Kendini toplumdan izole etmek” kavramı, toplum içerisinde hem özgür hem de görünürde tutsak olmak anlamına gelir. En nihayetinde, bir kişi gerçek potansiyeline ulaşmak istiyorsa, iç benliğini özgürce ifade edebilmesi gerekir. Fakat , konu diğer kavrama geldiğinde -görünürde tutsak olmak- bizi, Danimarkalı filozof Soren Kierkegaard’ın bir sözüne bel bağlamaya götürüyor: “İnsan sosyal bir hayvandır, sadece sürünün içindeyken mutlu olur. Saçmaymış, kötüymüş, onun için fark etmez, her şeyi benimseyebilir, yeter ki sürü de benimsemiş olsun. Sürünün yaptığı her şeyi yapar, böylece bir yere ait olur.”
Büyük hemşire de (Ratched) kendince bu toplumda bir yere ait olanlardandır. Tabiri caizse buna “çıkarcı olmak” denilebilir. Baş karakterimiz Şef , hemşire Ratched’i kitapta şöyle tanımlıyor: “Toplumumuzda bu tür kişileri görürüz. Çıkarcı kişi, diğer hastaları öylesine etkiler ki, eski düzenli yaşantıyı sağlayabilmek için aylarca uğraşmak gerekir. Akıl hastanelerinde bugün işleyen, hoşgörüye dayalı yönetim düzeninde, bu gibi çıkarcılar rahatça at oynatabilirler. Ve ben onun her geçen yıl biraz daha beceri kazanmasını izlemişimdir.” Sanki şefimiz kitapta, hemşire Ratched gibi bu toplumla derinden ilgilenen insanlara dikkat çekmiştir. Çünkü kendi çıkarına sahip olan veya toplumda manipülatör olan tüm insanlar daha güçlü kabul edilir. Toplumda bu kadar bencil insanlar olduğu sürece, buna uyum sağlamak zorunda kalacak birçok insan olacaktır. Truman Show'daki bu cümlenin fikrimi destekleyeceğini düşünüyorum: "İnsanlar öyle oldukları için, önüne koyduğunuz hayatı çabucak kabul ediyorlar ve fazla düşünmüyorlar."
Hepimiz bu hayatta bizim için önemli olan hedeflerimizi ve dileklerimizi gerçekleştirmek isteriz. Sonunda toplumun gerçekleri yüzümüze ve eylemlerimize vurulduğunda bunu yapma hevesimiz kursağımızda kalır. Unutmuyoruz ki, karakterimiz McMurphy, kaybettiğimizde yapmamız gereken en önemli cümleyi söylüyor. “En azından denedim.”
SEVGİ YETGİN
··
1,132 views
Harika bir yorum olmuş emeğinize dimağiniza gönlünüze sağlık 🌺
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.