135 üst düzey Osmanlı yöneticisinin (veziriazamlar, seraskerlik, kaptan-ı derya, hariciye, dahiliye ve maliye nazırları) geçmişi üzerine yapılan bir araştırmadan bürokrasinin 1826-78 arası hizmet kalitesi çıkartılabilir. bunlar şaşırtıcı bir biçimde gençtir, görevleri süresince yaş ortalamaları ancak 44-50 arasındadır. sosyal statü açısından, yirmi üçü yüksek bürokrasi ailesinden, dördü ulemadan, on ikisi askeri kökenden, on beşi taşra seçkinlerinden, üçü küçük idareci sınıfından ve sadece on ikisi de idareci ya da bürokrat olmayan kesimden gelmiştir. toplamdan altmışı istanbul'da ve kırk biri taşrada doğmuştur, diğerlerinde doğum yerleri bilinmemekteydi. yüksek idareci sınıf grubu hakkında söylenecek en önemli olgu onların eğitime dair altyapıları hakkındadır: dokuzunun formel bir eğitimi yoktur, on altısı geleneksel eğitim, elli beşi de muhtelif küçük memuriyetlerde uzmanlık eğitimi almıştır. yirmi ikisi hususi yapılarda eğitim almıştır, sadece on biri avrupai eğitim almış ve yirmi iki tanesi de doğrudan bir eğitim görmemiştir. böylece, var sayıldığı gibi hususi eğitim ve uzmanlık üzerine dayanan "modernleşme" çağında üst seviye devlet pozisyonlarına hazırlığın ana kaynağının "görev başı" eğitim olduğu görülmektedir. bürokrasinin rolü hizmet sağlamaktan çok kendi sınıf üstünün devam ettirmek olduğu için, bu biraz anlaşılabilir de; sonuç olarak model mekteplerde ki formel eğitimden kaynaklanan ideolojik gereklilikler diğer mülahazalardan öncelik taşımıştır. idari, askeri ve adli mercilere bölünen devlet hizmetleri esasen örgütlenmemiş ve eski bürokrasiye tevdi edilen idari ve ihtisas hizmetlerinin yeniden yapılandırılması için mekanizma oldu.
Sayfa 143 - 19. yüzyılda modernleşme ve tolumsal düzen, merkezileşme
·
61 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.