Ne Yani Siz Hâlâ Yüzücü'yü Okumadınız mı?John Cheever'in Yüzücü adlı öykü kitabını incelemeden önce kitap hakkında genel bir kanı bildirmem gerekirse, adı geçen öykü kitabı şimdiye kadar okuduğum en özgün ve nitelikli kitaplardan biri olduğunu söyleyebilirim. Belki Çehov tarzı öyküyü sevmemden kaynaklanan bir durumdur belki ama her öyküyü ayrı ayrı beğendiğimi ve üstümde unutulmaz bir etki bıraktığını ifade etmeden geçemeyeceğim. Çevirmenin Tomris Uyar olması ve öykülerin özenle seçilmiş olması da kuşkusuz bu kanıda göz ardı edilemez bir etkendir.
Yüzücü'de Çehov tarzı öyküde olduğu gibi sıradan durumlara ve sıradan kişilere yer verilir. Buna mukabil bu sıradanlık, öykülerin sıra dışı bir anlatım gücüyle okuyucuyu sıra dışı bir okuma deneyimine götürür. Öykülerin sonunun çarpıcı bir biçimde sonlanması da okurun öykülerden aldığı okuma zevkini ve deneyimini de artırır.
Öykülerde yaşadığı sorunlara çözüm üretmeye çalışan karakterlerin çabaları ve yöntemleri ile ulaştıkları sonuç da çok çarpıcıdır. Aşkın Geometrisi, mühendis bir adamın karısıyla yaşadığı iletişim sorunlarını kendi alanı olan geometriyle çözmeye çalışması ve hazin sonu bahsettiğim çarpıcılığa iyi bir örnektir. Güle Güle Kardeşim de esasen iletişimsizlik ve anlaşılamama ya da sıradışı yaşamı olan bir adamı anlayamama sorunu değil de nedir? Cheever'in sıradışı yaşamlara, aykırı kişiliklere dair müthiş bir gözlem gücü olduğunu ve onları anladığını, anlamaya çalıştığını düşünüyorum.
Dev Radyo'ya ne demeli. Böyle ironik bir öyküye kolay kolay rastlanamaz. Sıradan insanların yaşamları da üç aşağı beş yukarı bizim yaşamlarımız gibi değil midir? Sürekli onların yaşamlarını merak ederek kendi yaşamımızı ıskalayacağımız gerçeğinin farkında mıdır herkes?
Merhem, aile içi ilişkilere, anlaşmazlık sorunlarına göz atan bir öykü. Ayrılsalar da bir türlü huzuru bulamayan kadın ve erkeğin ayrı yaşadıkları döneme daha doğrusu erkeğin yaşantısına göz atan bir öykü. Sıradan gözüken fakat kimsenin üzerinde detaylıca düşünmediği ayrıntılarla bezeli gerçekçi bir öykü.
Ya şu Beş Kırk Sekiz. Böyle güzel bir öykü okumadım daha önce. Genç kadınları kullanıp atan bir adamın hiç ummadığı bir anda aldığı dersi kim merakla ve heyecanla okumamıştır ki! Heyecanın, gerilimin öykünün sonuna kadar müthiş bir ustalıkla sürdürüldüğü ve nihayetinde adamın aldığı dersin ölümden daha kötü oluşu etkileyici değil mi?
Bityeniği, Brimmer ve Yüzücü. Hepsi de sıradışı, usta işi öyküler. John Cheever, okuduğum en güzel öykü kitaplarından birinin yazarı. Devamını da düşünüyorum, diğer öykü kitaplarını da okuyacağım. Şiddetle tavsiye ederim.
