Bütün Alıntılar
Plastik atıklar
vanilya aromasına
dönüştürüldü
ilim insanları genetiği değiştirilmiş
bakterileri kullanarak plastik atıkları
vanilya aromasına dönüştürmenin bir
yolunu buldu. Vanilya kokusunu ve tadını
taşıyan vanilin bileşiği, vanilya
çekirdeklerinden doğal olarak elde
edilebildiği gibi sentetik olarak da
üretilebiliyor. Şu anda vanilinin yaklaşık
%85’i fosil yakıtlardan alınan kimyasallardan
üretiliyor.
Çeşitli gıda, kozmetik, ilaç, temizlik ve
herbisit ürünlerinde bulunan vaniline talep
hızla artıyor. 2018’de dünya genelinde vanilin
talebi yaklaşık 37.000 tondu. 2025’te bunun
59.000 tona çıkması bekleniyor. Vanilin talebi
vanilya bitkisi arzını çok aştığı için bilim
insanları onu sentetik olarak üretiyor.
Araştırmacılar hem vanilin elde etmenin hem
de kirliliği azaltmanın bir yolu olarak plastik
atıkları vaniline dönüştüren yeni bir yöntem
geliştirdi.
Önceki çalışmalar, polietilen tereftalattan
yapılan plastik şişelerin nasıl parçalanarak
tereftalik asit denilen temel alt birime
dönüştürülebileceğini ortaya koymuştu.
İskoçya’daki Edinburgh Üniversitesi’nden
araştırmacılar ise E. coli bakterilerini genetik
olarak değiştirerek tereftalik asidi vaniline
dönüştürmelerini sağladılar. Tereftalik asit ile
vanilinin kimyasal bileşimleri birbirine çok
benziyor ve genetiği değiştirilmiş bakterilerin
aynı karbon zincirine bağ yapmış hidrojen ve
oksijen sayısında yalnızca küçük değişiklikler
yapması gerekiyor. Araştırmacılar, genetiğiyle
oynanmış bakterileri tereftalik asitle
karıştırdı ve bir gün boyunca 37 derece
sıcaklıkta tuttu. Bu sayede tereftalik asidin
yaklaşık %79’u vaniline dönüştü.
15
Vücut dinlenme halindeyken beyin, vücudun toplam enerji ihtiyacının yaklaşık %20’sini kullanır.
21
20 watt
Beyniniz oldukça
verimlidir: Standart bir
ampulden daha az enerji
tüketir.
21
Beynimiz
180.000
kilometrelik
lif ve 86
milyar nöron
içeriyor
21
Beyin neden
buruşuk?
Gri madde beynin dış kısmında
bulunuyor ve gelişim sırasında gri maddenin
büyümesi alttaki beyaz maddenin
büyümesini hızla geride bırakıyor. Bu durum
beyne mekanik baskı uygulayarak dış tarafı
bükülmeye ve kıvrılmaya zorluyor.
21
“Sadece tedavi
gördüğünüzü
düşünmek bile sizi
iyileştirebiliyor
23
Yeni bir beceriyi öğrenme şeklinizi değiştirerek, aynı eylemi tekrar etmekten daha hızlı öğrenirsiniz
25
“Her nöronun kurduğu bağlantı sayısı
1.000’i buluyor.”
26
Beynimizin internetteki tüm bilgileri belleğinde tutabileceği düşünülüyor.
31
Günlük yaşamınızda
değişiklikler yaparak
belleğinizi
geliştirebilirsiniz.
31
İnsan bağırsaklarında 100 trilyondan fazla mikrop yaşar!
33
Sebzeler, kuruyemişler ve meyvelerden
aldığımız lifleri sindirdikten sonra atık ürün
olarak kısa zincirli yağ asitleri salgılarlar. Bu
yağ asitleri bağırsaklarımızı besler ve iltihabı
azaltır. Araştırmalar sağlıklı bir bağırsağa
sahip olmak için çok çeşitli bakterilere
ihtiyacımız olduğunu gösteriyor, ancak yağ
ve şeker ağırlıklı modern beslenme
tarzlarının bağırsaklarımızda yaşayan
türlerin sayısını azalttığı bulundu
33
Steve Redgrave, üst üste beş kere (1984, 1988, 1992, 1996 ve 2000) altın madalya kazanan tek sporcu.
35
Yüzme
Yüzen kişileri izlediğinizde kendilerini suda
ileri sürüklediklerini düşünebilirsiniz ama
aslında tam tersi: Su onları itiyor.
Newton’un üçüncü yasasına göre her etki
kuvvetine eşit ama zıt bir tepki kuvveti vardır.
Yüzücü bacaklarıyla suyu tekmelerken veya
kollarıyla çekerken aşağı ve geriye doğru
kuvvet uygulanır. Bu da suyun vücudu yukarı
ve ileri ittiği bir tepki kuvvetine yol açar.
Bu yüzden yüzücülerin en önemli önceliği,
mümkün olan her şekilde direnci azaltmaktır.
Mükemmel dalışlar yapmanın, sudayken
yüzey alanını en aza indiren mayo
malzemeleri ve tasarımları geliştirmenin
amacı budur.
Bir cisim herhangi bir şeyin içinden ne kadar
hızlı geçerse karşılaştığı direnç o kadar büyük
olur. Su havadan 773 kat daha yoğun ve 100 kat
daha dirençli olduğu için yüzücüler kısa
mesafe koşucularından daha fazla güç harcar.
Ama batmazlık nedeniyle sakatlanma
ihtimalleri daha düşüktür.
35
Kemik iliğinizdeki kök hücreler her gün 200 milyar yeni alyuvar üretir.
36
Dünya genelinde 60 milyonu yerli halklar olmak üzere ormanlarda yaşayan 300 milyon insan var.
41
Antarktika hariç her kıtada toplam 3,04 trilyon ağaç var. Kişi başına 422 ağaç düşüyor.
45
Tüm sıvı tatlı suların yaklaşık %30’u yeraltı suyudur.
46
İlk canlı rock konseri olan Moondog Coronation Ball, 1952’de gerçekleşti.
51
Tarihin en büyük rock konserini 1994’te 3,5 milyon seyirciye Rod Stewart verdi.
53
Dünya şu anda saatte 1.674 km hızla dönüyor ama oluşumunun başlarında beş kat daha hızlıydı.
65
Japonya’nın ilk hızlı trenleri saatte 210 km yapıyordu ve 1964 Tokyo Olimpiyatları’nda kullanıldılar.
71
Bakteriler, terdeki
kokusuz kimyasalları
kokulu olanlara
dönüştürür.
89
Uçaklar için
hız sınırı var mı?
Evet, var. Deniz seviyesinden 3.050 metrenin
altındaki uçaklar en fazla 250 knot hızla
gidebilir. 915 metreden alçakta veya havaalanı
yakınlarında hızlarını 200 knota düşürmeleri
gerekir.
89
Polis istediği zaman istediği
araca el koyabilir mi?
Hollywood filmlerinde görmüşsünüzdür;
polis, suçluları elinden kaçırmamak için yoldan
geçen bir arabaya el koyabilir. Latince “posse
comitatus” denilen bu eski yasa ABD ve İngiltere
gibi bazı ülkelerde hâlâ geçerli ama Türkiye’de
polisin böyle bir yetkisi yok.
89
·
114 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.