Item: Yalnızız
Rating: Rated 10
Author: nalkan

nalkan

@lkan·

14 Oct 2021

416 syf.

· Kitabı okudu

10/10 puan verdi

Read in 6 days

Bir yalnızlık senfonisidir yaşam!

Peyami Safa denilince birçoğumuzun aklına ortaokul ve lise yıllarında okuduğumuz “Dokuzuncu Hariciye Koğuşu” gelir. Bir de dizi filmi çevrilen “Fatih Harbiye” adlı romanı. Onun “Matmazel Noraliya'nın Koltuğu" ve “

Yalnızız” gibi dünya klasikleri arasında yer alabilecek eserleri ise maalesef daha az tanınıyor. Ben onun adının, bu eserlerindeki psikolojik tahlilleri ve ruhsal çözümlemeleriyle Stefan Zweig ve Dostoyevski gibi büyük ustalarla birlikte anılması gereken isimlerden biri olduğunu düşünüyorum. • • • Bu duyguyu “Yalnızız”ı okurken bir kez daha tüm boyutlarıyla yaşadığımı söylemeliyim. Gerçekten de Stefan Zweig, nasıl “

Sabırsız Yürek”te teğmen Hofmiller’in hikâyesi üzerinden “acımak” duygusunun resmini çekiyorsa, o da Samim ve Meral’in hikâyesi üzerinden “yalnızlık” duygusunun resmini çekiyor. Dostoyevski, nasıl “

Karamazov Kardeşler”de bir baba ve oğullarının hikâyesi üzerinden insanın varoluşu, din, ahlâk, inanç, ateizm, nihilizm, hedenoizm gibi birçok konuyu sorguluyorsa, o da Samim, Besim, Feriha ve Meral gibi karakterleri üzerinden benzer sorgulamaları yapıyor. Özellikle farklı huy, mizaç ve kişiliğe sahip karekterlerin hikâyeleri üzerinden doğu-batı, madde-mana, ruh-beden, aşk-nefret, idealizm ve materyalizm gibi konuları sorgulayarak toplumun yaşadığı buhranı anlamaya çalışıyor. • • • Peyami Safa, yalnızca yaşananları sorgulamakla kalmıyor,

Thomas More’un “

Utopia”sında olduğu gibi Samim’in kaleme aldığı “Simeranya”sıyla o dönem insanı ve toplumunun içine düştüğü ruhsal bunalımdan çıkabilmesi için eğitimden sağlığa kadar yaşamın tüm alanlarını kapsayacak bir reçete sunuyor. O, bu reçetesinde insanın yalnızca para, mal, mülk gibi maddi şeylerle mutlu olamayacağını, aynı zamanda yaşamın anlamını keşfedip ruhunu manevi değerlerle doyurduğunda huzura kavuşabileceğini dile getiriyor. Safa bu yönüyle, yalnızca iyi bir hikâye ve roman yazarı değil, aynı zamanda çok iyi bir düşünce insanı olduğunu gösteriyor bizlere. Öyle ki yaptığı psikolojik ve ruhsal çözümlemeleriyle bir psikolog; toplumun içine düştüğü buhranı anlatmada bir sosyolog; “Simeranya”sında ortaya koyduğu düşünceleriyle de bir filozof gibi duygu ve düşüncelerini ortaya koyuyor. • • • Doğrusu “Yalnızız”ı okurken anladım ki insanın asıl yalnızlığı, kalabalıkların içerisinde, ailesinde, anlaşılmadığında ve kimsesiz kaldığında yaşadığı bir duygudan öte kendine olan yalnızlığıymış. Ruhun bedenle, zihnin kalple, duyguların düşünceyle buluşamamasının yalnızlığıymış. İnsanın tüm bu yönleriyle yaşadığı yalnızlığının bir gurbete dönüşmesiymiş. İşte bu yalnızlık insanı ruhen, kalben ve zihnen yıpratıp psikolojik ve ruhsal hastalıklara yol açabiliyormuş. Aslında her insan, çevresinde sevdiği insanlar bulunsa da doğduğu günden yaşama veda ettiği güne kadar bir ömür boyu yalnızmış. Önemli olan insanın bu yalnızlığıyla barışık yaşaması ve yalnızlığını üretkenliğe dönüştürebilmesiymiş. İşte bu yalnızlık insanın özgürlüğüymüş. • • • Nitekim Safa, insanın bu kendi yalnızlığına ve gurbetine son verebilmesi için kitabın sonunda Samim’i hayalen konuşturuyor ve tüm insanlığa, “Bırak şu maddeyi, boğ şu ölçü dehanı, doy şu fizik ve matematik tecessüsüne, kov şu kemiyet fikrini, dal kendi içine, koş kendi kendinin peşinden, bul onu, bul kendini, bul ruhunu, bul, sev, bil, an, gör, kendi içinde gör Allah’ını. Kendine dön, kendine bak, kendine gel…” sözleriyle etkileyici ve sarsıcı bir şekilde sesleniyor. • • • Velhasıl, bir şüpheyle başlayan “Yalnızız”ın hikâyesi, şüphenin karakterlerle etkileşimiyle sürüyor ve bu şüphenin bir gerilime dönüşüp çözümlenmesiyle de sona eriyor. Gerçekten de eser, kurgusu, karakterleri, psikolojik tahlilleri, sosyolojik ve felsefi çözümlemeleriyle muhteşem bir eser. Yazıldığı dönemdeki dil muhafaza edilmesine rağmen okurken insanı yormuyor. Eserin, aynen “Kramazov Kardeşler”de olduğu gibi insanlığın birçok meselesini sorgulayarak gözler önüne sermesiyle herkesin kendine göre bir şeyler bulabileceği bir başyapıt olduğunu düşünüyorum. O nedenle bu etkileyici eseri tüm okurlara mutlaka ama mutlaka okumalarını tavsiye ediyorum. • • • Kitabı okurken ne hikmetse Sezen Aksu’nun “Yalnızlık Senfonisi”* yankılandı durdu kulaklarımda. Kitabı bitirene kadar tekrar tekrar dinleyip durdum. Anladım sonu yok yalnızlığın Her gün çoğalacak Her zaman böyle miydi bilmiyorum Sanki dokunulmazdı çocukken ağlamak Alışır her insan, alışır zamanla kırılıp incinmeye Çünkü olağan yıkılıp yıkılıp yeniden ayağa kalkmak Keyifli okumalar dilerim! ......................................... *youtu.be/kRcITnEyRiM

YalnızızPeyami Safa · Ötüken Neşriyat · 201921.9k okunma

··

20.2k views

Sevgican

@Scgscg ·

Sizin de incelemenizde yer verdiğiniz kitabın son cümleleri ... Çok cümleler okudum.. Ama o cümleler.. İnsan şiir gibi o cümleleri tekrar tekrar okumak istiyor. Kitap daha iyi bitemezdi.. İnceleme harika.. Tebrik ederim.📚 İzninizle kitapta yer alan Rilke'ye ait Samim'in de duygusuna hitap eden cümleleri buraya bırakmak istiyorum. "" “Bir mısra için insan kuşların nasıl uçtuğunu hissetmelidir.” İnsan... “Küçük çiçeklerin sabahları hangi kımıldanışlarla açtığını bilmelidir”. Ve insan, “Meçhul semtlerdeki yolları, beklenmedik tesadüfleri ve uzun zamandır gelmekte olduğu görülen vedaları düşünebilmelidir: hâlâ anlaşılmamış çocukluk günlerini...” Sessiz. “Sessiz, kapanık odalarda geçen günleri ve deniz kıyısındaki sahaları, üstümüzden esen ve bütün yıldızlarla uçan yolculuk gecelerini düşünebilmelidir. Bu da yetmez.” Evet... “İnsanın birbirlerinden farklı bir çok sevda gecelerine ait hâtıraları olmalıdır; doğuran kadınların haykırışlarına ait, içine kapanan, hafif, beyaz, uyuyan lohusalara ait hâtıraları olmalıdır. Hem de can çekişen kimselerin yanında oturmuş bulunmalıdır. Kesik kesik gürültüler duyulan, penceresi açık odada ölülerle durmuş olmalıdır..." ""

nalkan

@lkan ·

Sevgican hocam, ben sizin uzun uzun yaptığınız alıntılar, incelemeniz ve yakın zamanda okuduğum çok iyi diğer bazı incelemeler üzerine bu kitabı erken okuma listeme almıştım. O nedenle hem bu güzel yorumunuz hem de katkılarınız için çok teşekkür ediyorum.🙏 Keyifli okumalar diliyorum.📚🦋

1 next answer

Leman Altıner

@lemanaltiner ·

Yine muazzam bir inceleme.. keyifle okudum. Böylesi bir başyapıta yapılan böyle bir inceleme eseri daha da değerli kılıyor, emeğinize sağlık 👏👏 Peyami Safa, sizin de dediğiniz gibi psikolojik tahlilleri ve karakter analizleriyle dünya klasiklerine girebilecek usta bir kalem. Sorgulayan, sorgulatan eserlerinin daha cok tanıtılmaya ihtiyacı var, boyle güzel incelemelerde bunlara vesile oluyor. Matmazel Noraliya'nın koltuğu da muazzam.. listenize dahil etmenizi dilerim... Keyifli okumalarla 💐😊

nalkan

@lkan ·

Gerçekten de öyle. Bizim edebiyatımızda da eserleri dünya klasikleri arasına girebilecek büyük yazarlarımız var. İnsan hem dünya edebiyatını hem de kendi edebiyatımızdan yazarları okudukça bunu daha iyi görüyor. Peyami Safa da o yazarlarımızdan biri.👌 ... Yorumunuz ve öneriniz için çok teşekkür ederim.🙏 Keyifli okumalar dilerim.📚🦋

Ayfer

@Ayferbes ·

İlk paylaşıldığında denk gelemediğime hayıflandım şimdi. 🤗 Yine doyurucu, donanımlı bir inceleme, çokca da sorgulayıcı olmuş. Farklı kitaplarla göndermeler yapılarak kitabın okunma isteğinin artmasına sebebiyet veriyor. Hep okusam mı acaba dediğim bir kitaptı, sadece "Fatih Harbiye" ile yer vermiştim kendisine. Yazarla tekrar buluşturacağınız için teşekkür ederim size. Keyifli okumalar... 🍀📚

nalkan

@lkan ·

Mutlaka okumanızı tavsiye ederim. Okuduğunuzda size, sizin okuyup da benim okumadığım başka yazar ve kitapları da çağrıştıracağını düşünüyorum. Gerçekten edebiyatımızdaki en önemli eserlerden biri.👌 ... Yorumunuz için çok teşekkür ederim.🙏 Keyifli okumalar dilerim.📚🦋

Lα̂lin

@LaIin ·

Bunca vakit incelemelerinizi severek takip eden birisi olarak, hiç bu kadar yükseldiğinizi hissetmemiştim. Yanılıyor muyum? :) Listemi o kadar kabartttınız ki, elinize emeğinize sağlık. 🧿👏💐

nalkan

@lkan ·

Bu incelemeyi yazarken değil de uygulamaya atarken öyle sıkıntı yaşadım ki, umarım yazdığıma değmiştir. Bu güzel yorumunuzdan dolayı gerçekten çok teşekkür ederim.🙏 Keyifli okumalar dilerim.📚🦋

1 next answer

Nermin

@_gulbeseker__ ·

Yalnızız romanı bence Peyami Safa'nın şaheseridir. Gerek edebî anlatımı, gerek karakter analizleri ve psikolojik tahlilleriyle okurken mest ediyor insanı... Şahane bir inceleme olmuş. Tebrik ederim 🌿

nalkan

@lkan ·

Yorumunuz için çok teşekkür ederim.🙏 Keyifli okumalar dilerim.📚🦋