Hikaye kitabı olduğu için içindeki hikayeleri ayrı ayrı değerlendirerek gideceğim. 6 hikaye var:
İçindeki ilk hikaye Neva Bulvarı.
Bu hikayede önce bu Neva Bulvarı'ndan ve onun sihirli atmosferinden bahsederek giriş yapıyor yazar. Sonra 2 farklı kadını takip ettikleri için 2 ayrı yola ayrılıp 2 ayrı hikaye yaşayan 2 arkadaşın bu 2 hikayesini sırayla anlatıyor. Ben bu kitaptan önce Gogol okumadım. Neva Bulvarı Gogol'dan okuduğum ilk hikayeydi ve baştaki betimleme kısmını ben de betimleme sevmediğim için göz ardı edersek gayet sürükleyici, kendisini sürekli merak ettiren, hikayelerinin sonu hem bir heyecanlı bir şaşkınlığa bağlanan hem de dil olarak çok hoşa giden bir şekilde kendini ifade eden bir hikayeydi. Gogol bu kitabındaki 6 hikayenin her birinde mizah unsurlarını çok başarılı şekilde Rus toplumuna, siyasetine ve bürokrasisine eleştirileri ile harmanlamış zaten. Bu hikayede ise mizahtan daha baskın olarak bence şaşırtma daha fazlaydı. Ben iki karakter için de gidişatları her ne kadar bir şekilde belli olsa da şaşırdım.
Kitaptaki diğer hikayeleri okuma konusunda da beni motive eden bir başlangıç oldu böylece.
Peşinden gelen hikaye ise Burun.
Burun isimli hikayeyi ismen daha önceleri duymuştum ve herhalde bu "burun" mecazi anlamdadır diye düşünmüştüm. Bir şeye "burnunu" sokmak deriz orada mecaz anlam alır ya onun gibi. Ama bu hikaye gayet de gerçek anlamı ile vücudumuzun bir organı olan, yüzümüzün hemen ortasında yer alan ve görünüşümüze önemli bir olan burun üzerine yazılmış.
Hikaye bir berberin evine gelip yemeğine oturduğunda ekmeğinin içinden bir burun çıkması ile başlıyor. İlerliyor. Sonra ise burnu kayıp olan adama geçip zamanı geri sararak devam ediyor ve en son bağlıyor. Gayet burun ekseninde geçen ve hatta burnun da karakterlerden birisi olduğu eğlenceli ve merak uyandırıcı bir hikaye. Ancak sonunu Gogol bilerek bir kabul edilebilir sonuca bağlamamış, buruna neden bunlar oldu nasıl oldu sorularının cevaplarını bilerek vermemiş. Bunu da kendisi açıklamış. Bu hikaye de elbette eleştiri amacı taşıyor ve bu bağlanmamanın nedeni yine eleştiri ama neye eleştiri olduğunu okuyarak görmenizi tavsiye ederim onu anlatmayacağım. Yani bu sonuçsuzluk ve sebepsizlik bir eksik değil aksine yazarın amacı.
Burun hikayesinin ardından kitaptaki en uzun hikaye olan Portre geliyor.
Bu hikaye diğer hikayelerde de olduğu gibi başlığına isim veren şeyi konu alıyor. İçindeki duygu çok iyi anlatılmış, özellikle gözleri sanki gerçek bir insanın gerçekten bakan gözleriymiş gibi çizilmiş bir portreyi, portreye sahip olan birinin hayatını, portrenin bazı başka sahiplerini, çizerinin hikayesini ve portresi çizilen kişiyi anlatıyor. Bu portrenin yaydığı aura karanlık bir aura ve insanı etkisi altına alıyor. Bu auranın etkilerini anlatıyor ve ikinci kısmında portreyi çizen ve portresi çizilen adamları anlatarak bu etkileri sebeplendiriyor. Uzun bir hikaye olması dolayısıyla elbette yer yer yükselip yer yer düşüyor ama geneline bakınca sürükleyici ve güzel bir hikaye. Üzerine konuşacağım farklı özel yanları yok bu hikayenin.
4. Hikaye ise Palto. Hani Dostoyevski'nin "Hepimiz Gogol'un Palto'sundan çıktık." dediği Palto.
İşine fazlasıyla sadık bir devlet memuru katibin palto sorunu üzerinden ilerleyen bir hikaye diye tek cümleyle özetleyebilirim. Hikaye güzel mi evet güzel. Ama doğrusu ben Dostoyevski'nin o övgüsünü gerekçelendirecek yanını keşfedemedim. Yoksa hem kitabın genel eleştiri teması adına, hem farkı türde bir hikaye farklı bir tat olarak gayet güzel bir hikayeydi. Ben o özel tadı alamadığım için hakkında fazla bir şey de söyleyemiyorum.
Kalan son 2 hikaye gayet kısa hikayeler
İlki benim kitapta sanırım en sevdiğim, en sevdiğim belki olmasa bile kesinlikle en eğlendiğim ve beni en güldüren hikaye olan Bir Delinin Anı Defteri.
Bu hikayede yine bir devlet memuru olan bir beyefendi başrolümüzdür. Bir gün şube müdürünün olması lazım yanlış olmasın (ama her türlü bir üst rütbelinin) kızına ilk görüşte aşık olur. Elbette bu aşk baştan belli bir şekilde imkansız bir aşktır. Bu memur ise dünyanın düzenine de karşı çıkarak imkansız olmasını kabul etmez. Bu inkar sürecinde de yavaş yavaş delirir. Hayvanların arasındaki diyalogları anladığını sanır hatta 2 köpek arasındaki mektupları bile okur kendisine göre. Zamanla daha bir delirir ve bu deliliği günlüğünün sayfalarında açık açık meydandadır. Gerek sayfalara attığı tarihlerle gerek kendini kral sanması ile gerek de çevresindeki dünyayı algılaması ile deliliğinin ilerlemesini okuruz bu hikayede. Özellikle bu delilik anları çok eğlenceli ve çok komik geldi bana. Bu delirmeye bağlanması süreci yani aşık olması ve ilk delilik halleri benim o kadar hoşuma gitmedi ama devamı gerçekten beni sürekli güldürdü. Çok keyifliydi.
Kitaptaki son hikaye ise Fayton.
Kısacık bir hikaye zaten ve pek bir şey olmuyor diyebilirim. Güzel değil bence ama bu hikayelerin arasında kötü demiyorum da. Düşük kalmış bir hikaye. Bundan çok daha kısa olsa fıkra olarak anlatılabilirmiş belki ama bu uzunlukta kısa bir ibretlik hikaye gibi olmuş. Bana pek bir şey vermedi.
Hikayeler böyle ve haliyle kitap da böyle.
Belki romanlarında farklıdır ama burada hikayelerinde gayet rahat bir dil vardı. Derinliği dille değil içerikle sağlamaya yönelikti daha çok. Dili anlaşılır, yeterince hafif bir dil. Dediğim gibi bu kitap benim Gogol'dan okuduğum ilk kitap. Gogol hakkında önceden bir düşüncem yoktu, sadece Rus edebiyatından özellikle Dostoyevski olmak üzere pek çok eser okuyan biri olarak onların esin kaynağı olmuş Gogol'u da bir okumak iyi olur diye aldım bu kitabı. Tabi biraz da tür çeşitliliği yaratmak için. Gayet sevdiğim bir kitap oldu, yazarın dili ve anlatımı benim çok hoşuma gitti ve diğer bir ünlü eseri olan Ölü Canlar'ı da ileride yapacağım bir kitap alışverişine eklemeyi ciddi düşünüyorum.
Hikayeleri ayrı ayrı ele aldığım için tabi uzun oldu ama akıcı yazdığımı düşünüyorum.
Son olarak kitabı tekrar herkese tavsiye ederim.
Bir Delinin Anı Defteri - Palto - Burun - Petersburg Öyküleri ve Fayton 
Nikolay Gogol
Bir Delinin Anı Defteri - Palto - Burun - Petersburg Öyküleri ve FaytonNikolay Gogol · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 201956k okunma
·
150 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.