Home
Search
What to Read?
Sign In
Sign Up
Shopping
Explore
Books
Authors
Readers
1000Kitap Android ApplicationFREE – Download from Google Play
1000Kitap iOS ApplicationFREE – Get it from App Store
©2024 · 1000Kitap Web Application · 2.37.31
Gönderi
Farklı Bir Dostoyevski Kitabı
Ezilmiş ve Aşağılanmışlar okuduğum diğer Dostoyevski kitaplarına göre daha farklı bir tarza sahip. Öncelikle diğer kitaplarındaki realist tarz, bu kitapta yerini romantizme bırakmış. Daha önce okuduğum Dostoyevski kitaplarındaki karakterlerin duygusal geçişler, bu kitapta neredeyse yok. Bir karakter ya iyi ya da kötü. Kesin bir çizgi ile ayrılmış durumdalar. Bu sebeple melodrama yakın bir çizgide yazılmış bir eser. Açıkçası Victor Hugo ya da Dickens kitaplarına benzeyen bir üslup var bu eserde. Bu sebeplerden dolayı da yazıldığı dönemin edebiyat eleştirmenleri tarafından çeşitli eleştirilere maruz kalmıştır.
Diğer taraftan kitabın ismi sizi aldatmasın, toplumsal gerçekçi türde bir kitap değil. Bu tür bir yaklaşımdan itina ile uzak durmuş Dostoyevski. Belki de uzun süren sürgün cezasından sonra tekrar başına iş almak istememiş olabilir.
Kitabın konusuna gelecek olursak, iki farklı kurgu üzerinden ilerliyor kitap. Her iki kurgunun da ortak karakteri aynı zamanda kitabın anlatıcısı olan Vanya.
İlk kurgu durumları iyiyken Prens Valkovski ile ters düşmeleri sonrası yoksullaşan Ihmenev ailesi ile ilgilidir. Ailenin kızı Nataşa, Prens Valonski’nin saf ve çocuk ruhlu oğlu Alyoşa’ya aşık olur. İki aşık birlikte kaçar ve nikahsız yaşamaya başlarlar. Bu duruma her iki baba da çok bozulur. Nikolay Sergeviç Ihmenev hem onuru lekelendiği için hem de düşmanı Valonski’nin oğlu ile birlikte olduğu için kızını lanetler ve reddeder. Prens Valonski ise bu ilişkiyi tasvip etmemesinin başka sebepleri vardır. Prens oğlunun hali vakti yerinde bir kadın olan Kontes’in üvey kızı ile evlenmesini istemektedir. Bu sayede maddi olarak oldukça rahatlayacaktır.
İkinci kurgu da ise bu kez karşımıza 12-13 yaşlarında bir kız çocuğu olan Nelli ile tanışırız. Nelli birçok açıdan aşina olduğumuz bir Dostoyevski karakteridir. Ruhsal çalkantılar yaşayan, acı çekmekten haz alan bir karakterdir Nelli. Ayrıca sara hastasıdır. Bu ikinci kurgu kitabı sürükleyici hale getiren bir özelliğe sahiptir. Zira kitabın sonuna kadar okuyucuyu peşinden koşturan bir gizem vardır. Bu iki kurgu kitabın ortasından sonra birbirlerine eklemlenmiştir.
“Acı arındırır” yaklaşımını bu kitapta da Nataşa ve Nelli üzerinden okuyucusu ile buluşturmuştur Dostoyevski. Zira bireyin ancak acı çekerek özgürleşeceğini ve zaaflarından kurtulacağı yaklaşımı sergilenmiştir. Kitaptaki deyişi ile “ıstırap bencilliği”. Bir diğer dikkat çekici konu ise kitapta yer alan “iyi ve faziletli” karakterler, güçlü ve kötü bir karakter olan Prens Valkovski karşısındaki çaresizliği ve Valkovski’nin eninde sonunda her istediğini almayı başarabilmesi alt tabaka insanlar için bir tür kaderci yaklaşım olarak nitelendirilebilir.
Kitapta bazı kısımları sanırım uzun süre aklımdan çıkaramayacağım. Özellikle Vanya ile Prens Valonski’nin bir restoranda gerçekleşen diyaloğu aklımda yer etti. Kötü birinin kibarlık ve soyluluk maskesini böbürlenerek çıkarması, egoizmin sembolü olan Valonski’nin yaptığı kötülükleri hiçbir mazeret göstermeden adeta övünerek ortaya dökmesi ve bunun karşısında dinelmek dışında elinden bir şey gelmeyen Vanya’nın çaresizliği. Fazilet ile bencillik arasındaki ebedi mücadelenin kısa bir çatışmasını kağıda muazzam bir şekilde dökmüş Dostoyevski bu kısımda. Bu arada Valonski ile alakalı ayrı bir inceleme yapacak kadar değişik bir karakter. Gerçekten kötü ve bu kötülüğü aslında doğanın bir hükmü olarak görüyor.
“Dünyada her şey mahvolabilir, yalnız bizim kılımız incinmez. Dünya kurulalı beri varız. Dünya altüst olsa biz gene üstte kalırız.”
Önce hayırsever bir insan hüviyetinde olan Valonski daha sonra varoluşunu insanları ezerek ve derbeder ederek sürdürmeye başlamıştır. Bundan da büyük bir haz duymaktadır. Kötülüğün bir meziyet, faziletli olmanın ise bencillik olduğunu düşünmektedir. Önemli olanın her zaman kendi çıkarları olduğunu kendini ancak o zaman yükümlü hissettiğini belirtir.
Sonuç olarak tefrika edildiği dönemde eleştirilse de hatta Dostoyevski bile bu eseri ile alakalı bazı kritikler de bulunsa da beni çok beğenerek okuduğum bir kitap oldu. Kitabı elime her aldığımda merakım biraz daha arttı. Tipik bir Dostoyevski kitabı olmasa da çok severek okudum. Tüm klasik severlere de okumasını tavsiye ediyorum. Pişman olmayacaksınız.
··
156 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.