“Memleketini Özleyen Yengeç” Yervant Gobelyan’ın öz yaşam öyküsünden derlediği anı-öykülerden oluşan bir öykü kitabıdır. Kitabın ilk öyküsü, yazarın zorlama ve sığ bir kurguyla “memleket özlemini” dile getirmeye çalıştığı, İzmit’ten İstanbul’a getirilen bir yengecin sonu ibret dolu bir ölümle neticelenen dram dolu yaşam hikayesidir. Memleket özlemi ile yemeden içmeden kesilen yengeç, “kuşu altın kafese koymuşlar ille de memleketim demiş” kabilinden bir açlık greviyle ölüme yürümüştür. Bir eklem bacaklı üzerinden tehcire gönderme yapmak Ermeni edebiyatı için bahtsızlık olsa gerektir. Kitapta yer alan öykülerin tamamında bir Ağustos öğleden sonrasının sıkıcılığı hâkimdir. Yazarın kullandığı dil, dilbilimsel ve edebi açıdan kurallar dâhilinde olsa da coşkunluktan yoksun bir şekilde, bir Ağustos öğleden sonrasının ıssızlığında kara bir sinek gibi vızıldamaktadır. Edebiyat, duygu ve düşüncelerin estetik bir biçimde ifade edilmesidir. Fakat estetik olmayan, yücelikten ve felsefeden yoksun bir duygu ve düşüncenin ne kadar estetik bir biçimde ifade edildiğinin çok bir anlamı olmayacağı realitesi bu öykülerde vücut bulmuştur. Sokrates’e referansla Thomas Mann’ın belirttiği gibi, okur; özdeşleşebildiği ya da en azından kendi hayatının büyük veya küçük bir parçasını ilişkilendirebildiği eseri baş tacı eder. Gobelyan’ın kendi gayretleriyle bastırdığı bu hikâyelerde bahse konu ölçüde bir enginlik beklemek elbette ki kendisine haksızlıktır. Fakat öte taraftan, tümüyle bir Ağustos öğleden sonrası gibi yaşadığı hayatından naklettiği hikâyelerde hiç olmazsa gerçek birer insan portresi beklemek okurun hakkıdır. Öykülerden okurun zihninde kalan, sıradan ve tekdüze bir gayr-i Müslim hayatının yüzeysel hatlarıdır. Bakkalı, sarhoşu, dulu, mahalle dedikodusu, görgüsüz dolmuş şoförü gibi hiçbirimiz için yabancı ve yeni olmayan öykülerdir ve bunların içerisinde ne öğreneceğimiz bir etnik veya kültürel detay ne de ele alıp inceleyeceğimiz bir sorunsal vardır. Öyküler, doksanlı yılların TRT radyosunun az ilgi gören spor bültenleri gibidir ve o bültenlerdeki insanın yaşam sevincini ve enerjisini alan dil ile anlatılmıştır. Yazar, ilkokuldan sonra eğitim hayatına devam etmemiş ve bir akrabasının şahsi kütüphanesinden beslemiştir entelektüel gelişimini. Talihsizlik o kütüphanede olsa gerektir. Eğitim hayatının dışında kalmakla birlikte gerçek hayatın içerisine karışan yazar pek çok farklı iş alanında tecrübeler edinmiştir. Fakat incelediğimiz bu kitaptaki öykülerde bu pek çok farklı alanın bir yazarda yaratması lüzumu olan derinlik, renklilik ve mizah yoktur. Toplumsal, estetik, felsefi, fantastik vb. edebiyat iddiasıyla ortaya çıkan anlatılarda haklı olarak umduğumuz hemen hiçbir şeyin izine rastlayamadığımız öyküler en azından açık ve anlaşılır bir dille anlatılmıştır.

Memleketini Özleyen YengeçYervant Gobelyan · Aras Yayınları · 200016 okunma

··

196 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.