Bu eser yazarın Sibirya'dan sürgünden sonra yazdığı üçüncü romandır. 1864 yılında yayınlanmıştır. "Suç ve Ceza" romanından önce yayınlandığı için ünün kapılarını zorlamaya bu eserle başladığını söylemek yanlış olmaz. Dostoyevski bu eserinde; bir insanın hayat karşısında tutunamamasının, ruhsal olarak yaralanmasının, varoluşunu dünyaya haykırmak isterken giderek kabuğuna çekilmesini, düşünceleri karşısında kendisine duyduğu hislerin çaresizliğini ve insanın iç dünyasını psikolojik gözlemlerinden yararlanarak anlatmaktadır. Her ne kadar Dostoyevski'nin dediklerinden yola çıkarsak romanın uydurma bir hayal gücü olduğunu düşünebiliriz. Ancak ne kadar istemesede hayatında yaşadığı çoğu durumu eserlerine yansıtmıştır. Romanlarını okuduğumuz zaman onun hayatına dair birçok bilinmeyenli farkedebilir, hayatını romanlarından öğrenebiliriz. Dostoyevski, bu eserinde yepyeni bir anlatım denediğini, "Müzikteki geçişleri bilirsin. Bu da tıpkı öyle olacak. Birinci bölümdeki gevezelikler, ikinci bölümde yerlerini ani bir katastrofa bırakacak" şeklinde ifade etmiştir. Eser, "Yeraltı" ve "Sulu Sepken Üzerine" olarak iki ana kısımdan oluşturulmuştur. Yeraltı bölümünde, artık kırklı yaşlarına gelmiş ve geçirdiği ömrün sonuna yaklaştığını düşünen ve geriye dönüp bakınca yaşadığı koca kırk senenin nasıl geçtiğini, bu süreçte neler gördüğünü tekrar tekrar zihninde canlandıran, içine kapanık, hassas ve utangaç bir adamın karakteri, fikirleri ve hayata bakış açısı anlatılmaktadır. "Sulu Sepken Üzerine" adlı ikinci kısımda ise biraz arızalı, çokça utangaç adamın sözü edilen bu talihsiz karakter özellikleri ile nasıl bir hayata mahkum olduğuna ilişkin notlar yer almaktadır. Eser, oldukça bunalımlı ve kaotik bir eser olmasına rağmen, nüktedan bir dil ile yazılmıştır. İncelemeyi de kitabın son cümleleriyle bitirmek güzel olur diye düşünüyorum. "Eh, yeter bu kadar; bir daha da 'Yeraltı'ndan yazmak istemiyorum. Bununla birlikte bu çelişki hastasının notları burada bitmiyor. Dayanamadığı için, o yazmayı sürdürdü. Ama biz burada dursak daha iyi olur, sanıyorum."

Yeraltından NotlarFyodor Dostoyevski · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 2020129,4bin okunma

·

54 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Burak Kaya