Hacimli bir Hitler biyografisine imza atmasıyla tanıdığımız tarihçi Ian Kershaw'ın yaklaşık 600 sayfalık kitabı 20 Temmuz '44'teki Stauffenberg darbe girişiminin sonrasında savaşın bitimine kadar geçen yaklaşık bir yıllık süreçte yenilginin apaçık olduğu halde Alman idaresinin ve ordusunun neden teslim olmadığını en dipteki detaylarına varana kadar inceleyip tek cümlelik ama doğru ve geçerli bir sonuca ulaşarak ele alıyor. Adolf Hitler'in kişisel karizması, Nazi kodamanlarının makamlarından kopamayışı, ordu generallerinin askeri sadakati, halkın terörize edilmesi, Sovyet işgalcilerinin yarattığı dehşet, Müttefiklerin "koşulsuz teslim" şartına yönelik inadı gibi sebepler tek bir adamın delice bir inatla Almanya'yı perişan etmesinin tek tek sonuçları mı yoksa tüm bunların bir araya gelmesiyle yegane bir neticeye mi ulaşılıyor? Okurun merakını bir kurgu kitap okur gibi kamçılayan ve diri tutan da tam olarak bu soru. Bir diktatörün, tek bir kişinin, ortadan kaldırılmasıyla milyonlarca insanın canı kurtarılabilecekken o son dehşet yılında en ufak bir girişimin olmaması da bize diktatörlük teriminin asla akıldan çıkartılmaması gereken en mühim özelliğini hatırlatıyor: Dikta rejimi bir kişi değil sistem rejimidir. Sistem tüm çarklarıyla birbirine zincirlenmiştir ve zincirin son halkası diktatörün özgür ellerindedir. Kolektif tutumdan uzak bırakılan bir tek adam sisteminde kişi kültü Adolf Hitler gibi psikopati abidesi bir liderin elinde kendi zaferini ilan eder. Baskıcı her liderin eninde sonunda kolektif karar alma mekanizmalarını lağvedip tüm yetkiyi kendisine bağlaması ve mutlu azınlığı para, yetki ve ortak suçlulukla bağlaması dikta rejiminin ta kendisidir. Bu rejimlerde olan çoğunlukla dikta rejimini alkışlayan, onu bağrına basan ve işler yolunda gitmediğinde de onu devirmek için çok geç kalan halka olur. Bu kitabı okurken göz göre göre yapılan faiz indirimi sonrasında sert bir şekilde fakirliğimize fakirlik eklenmesi tarihin yalnızca tarih olmadığını ve her zaman bugüne yansıyabildiğini bana bir kez daha kanıtladı.

ÇöküşIan Kershaw · Kronik Kitap · 202189 okunma

·

728 views

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Muhammed Tiryaki