MEVLÂNÂ CELÂLEDDÎN RÛMÎ ve ÇEVRESİ
"Semâ'cı dervişler" tarikatının kurucusunun ve babası Bahâeddin Veled'in biyografisi hakkında kendi eserleri dışında elimizde dört eser bulunmaktadır. Bu eserlerin içinde en önemlisi oğul Sultan Veled'in üç mesnevisinden ilki olan ve hicrî 690'da yazılan, Mevlevilerce başlangıç kitabı diye tabir edilen ve kısa zaman önce de Tahran'da Velednâme adı altında basılan İbtidânâme'dir.1
Önem açısından ikinci sırada, fakat filolojik bir ön çalışma olmadan istifade edilmesi pek mümkün olmayan kaynak ise Şems-i Tebrîzî'nin Makâlât (Logia)'ıdır. Bu eseri Hindistan'da taş basması olan ve Türkçe'ye de çevrilen Sipahsâlâr Feridun'un Risâle-i Sipahsâlâr'ı takip eder ve nihayet Eflâkî'nin en tanınmış, en detaylı2 ve çok kapalı olan Menâkibu'l-ârifîn'i gelir. Kaynaklardan ilk ikisi şimdiye kadar Avrupalı araştırmacıların dikkatini pek çekmemiştir. Bedî'uzzamân Furûzânfer'in 1315/1937'de Tahran'da yayınlanan Mevlâna Celâleddîn Muhammed meşhur be-Mevlevi isimli kitabının yanında, Eflâkî'yi kontrol etmek üzere Konya müzesi tarafından yazarın istifadesine muhtelif materyaller verilmiştir. Bu eser, belli başlı eksikliklerine rağmen3, Celâleddîn Rûmî'nin ilk eleştirel biyografisi olarak sa¬yılabilir.
__________________________________________________________
MAKALE: MEVLÂNÂ CELÂLEDDÎN RÛMÎ ve ÇEVRESİ*
Prof. Helmuth Ritter - Çev. Rüstem ORHAN**
* Helmuth Ritter'in bu makalesi, Philologika XI, Mavlânâ Galâleddın Rûmi und sein Kreis (Der Islam, 1942, XXVI, 116-I58)'den yeniden çevrilmiştir. Daha önce M. Mansuroğlu tarafından (Ahmed Ateş, İstanbul Kütüphanelerinde Farsça Manzum Eserler I, İstanbul 1968, s. 113) "Mevlânâ Celâleddîn Rûmî ve Etrafındakiler" adıyla eksik bir çevirisi yapılan söz konusu makale, Türkiyat Mecmuası'nda yayınlanmıştır (Cilt: VII-VIII, Cüz: I, s. 268-281).
** Kırıkkale Üniversitesi. Erasmus Bilim Koordinatörü.
-------------------------------------------------------------------
1- Velednâme, Mesnevi-i Veledi bâ-tashih ve mukaddime-i Celâl Humâ'î, Tahran: Kitâbhâne-i İkbal, 1315 (hicrî-şemsi).
2- Bununla beraber menkıbe açısından en kuvvellisidir.
3- Nitelendirme yerine övme, genelde net olmayan dokümanlar, kaynakların değer ve birbi-riyle bağlantısına göre ayırt edilememesi, ifade bozukluğu ve indeksin bulunmaması.
Sayfa 29 - Akçağ Yayınları - 1.Baskı Ankara 2007Kitabı okudu
··
207 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.