Ne gariptir ki Osmanlı Donanmasını çürümeye mahküm ettiği iddia edilen aynı Sultan Yunanistan'dan sonra ilk denizaltıyı, Vickers&Armstrong şirketi tarafından İngiltere'de inşa edilip, parçalar halinde Osmanlı'ya getirmiştir, Osmanlının maddi sıkıntılarından dolayı donanmaya maddi imkan sağlayamadığı bunun yerine komutanlarından Mareşal Asaf Paşa'yı Çanakkale Boğazı'ndaki top ve bataryaları yenilemek ve boğazı geçilemeyecek derecede tahkim etmek üzere görevlendirir, ülkenin muhtelif yerlerinde tren raylarını döşettirir ve yine aynı Sultandır 30 küsür yıl boyunca 11 idam cezası vermiş bu cezaların çoğu da anne baba katillerine veya seri katillere vermiş bir Sultan'ın önüne geleni öldürttüğü iddia edilmesi pek bir manidar.Sultanlığının ilk 15 yılında 160 Rüşdiye,55 İdadi Lise,14 İptidai Darilmuallimini,19 Müslüman özel okulu ve 9649 modern iptidai kurulmuş ve Polis okulu dahil sürüyle okul açtırmış olan.Aynı Sultandır döneminde başta İngiltere olmak üzere bir çok ülkenin hafiyelerinin Osmanlıda cirit attığı dönemlerde ancak kendi hafiyeleriyle onlara mukabede bulunabilecek olan.Tek adama gelirsek bütün Osmanlı zaten tek adamla yönetilmemişmidir? Kıbrısı geçici olarak ingiltereye vermesinde ki sebep Yahudilerin yine kendi toprakları olan Filistin'de bir yurt kurmalarına mani olmak için gelecekte taraftar bulma isteği değilmidir? Evet hasta adamdır belki Osmanlı fakat içerde ve dışarda bunca vatan haini varken devleti 33 yıl boyunca ayakta tutabilen de pekâlâ Abdülhamid'dir.Pek tabi insandır kusurları eksikleri muhakkak vardır ama bunca karalamaya hele ki Kızıl Sultan hitabına asla lâyık değildir.Sonuç itibariyle tarih profesörlerinin bir çoğunun taraflı anlatımlarıyla bir türlü tarihe objektif yaklaşamamaları nedeniyle insanlarımızın kimisi koyu Osmanlı kimisi ittihatçı kimisi bilmem ne görüşlerinde fikren sabit kalmak durumunda kalmışlardır çoğu zaman.Herkes kendince doğru kendince haklı..Umarım zaman tarihi en doğru şekilde önümüze serecek belgelerle bizleri aydınlatır.Saygıyla..