Damdan düşenin halini damdan düşer anlarmış. Bu yeterince iyi bir ifade değil bana göre. Zira, şu gibi sorular geliyor benim aklıma.
Dam hangi dam, birbiriyle aynı mı?
O dama nasıl çıkılmış?
Dama ne amaçla çıkmış?
Nasıl, ne şekilde düşülmüş?
Düştükten sonra ne yaşanmış?
Bu sorulardan bile meselenin yalnızca damdan düşmek olmadığı aşikâr olmalı. 8 milyar insandan kaçı bu sorulara birebir aynı cevabı verebilir sizce? Bence, hiçbiri.
Misal, bir insanın ebeveyninden biri vefat ettiğinde, bu kişiyle başka bir ebeveynini kaybetmiş olan insanın acıları bir değildir. Bazen olur ya, kimi için bu bir acı bile olmayabilir, öyle bir ilişkidir onun için. Her insanın sahip olduğu ebeveyn çocuk ilişkisi kendine hastır.
Anne babalar, çocuğunuz olunca anlarsın sözünü de çok kullanırlar mesela.
Tam olarak neyi anlayacağım çocuğum olsa?
Benim çocuğumun olması hali ile seninki bir olur mu hiç? Bunun neden olamayacağı hakkında bile zilyon tane soru sıralayabilirim zira.
Öte yandan empati dediğimiz şey ne kadar gerekli ve önemli olsa da, %100 empatinin varlığından söz edilemez bu nedenlerle... Zira, kimsenin acısı birbiriyle aynı olamaz. Bazı yönlerden benzeyebilir sadece.
Yine bu sebeple biri bize bir derdini anlattığında, ona kendi dertlerimizi sıralamak, bir iyilikten ziyade karşındakinin deneyimini küçümsemedir aslında. Dert anlatan, bizim derdimizi sormadığı müddetçe sadece anlatanın hattında kalmak gerekir. Bize ne anlatıyor? Ne yaşamış? Duyguları ne? Anlattıklarıyla onunla mıyım, kendimde mi? Onu dinlerken gerçekten ona eşlik edebiliyor muyum? Bu gibi soruları sıklıkla sormalıyız kendimize. Yahu, sen sıranı bekle işte. Ya da bir sıra yoktur belki. Sadece karşındaki var'dır o sıra. Ya da olmalıdır.
Yani, "Ben de aynısını yaşadım"la başlayıp sözü kendimize çevirmek sanıldığı gibi empati değildir. Zira empati becerisi yalnızca aynı deneyimi yaşayanlara has değildir. Zaten ne demiştik. Aslında 'aynılık' yoktur.
Asıl empati şunlara benzer sözleri söyleyebilme hâlidir.
"Ne yaşadığını tam olarak bilemem ama, acını tahmin edebiliyorum."
"Yanındayım."
"Senin için yapabileceğim ne var?"
"Bu duygularla yaşamak senin için zor olmalı. Paylaşmak istediğin her an buradayım."
.
··
294 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.