Her vatanperver bu eserciği Türklere okumasını ve anlamasını niyaz ederizEsenlikler, bugün çoğu kişinin varlığından dahi haberdar olmadığı bir eserin incelemesini yapacağım. Benim eserden haberdar olmam ise Mavi Gök Yayınları’nın öncülüğünde günümüz Türkçesine çevrilip, basılmasıyla olmuştur.
Kitap aslında iki kitapçıktan oluşuyor desem yanlış olmaz, Türk Ruhu Nasıl Yapılıyor ve Müslümanlar Dinleyiniz adlı iki bölüme ayrılmış eser. Söylev havasında olan metin ilk bölümde Türk milletine yönelik olan sesleniş ikinci bölümde ise Müslümanlara dönüşüyor lakin önce kaleme alınıp yayımlanan ikinci kısım yani Müslümanlar Dinleyiniz. İki eserin arasında yanılmıyorsam üç yıl mevcut, ve bu üç yıl, yaşanılmış olan olayların da ekstrem olaylar olması nedeniyle büyük fikir değişmeleri görülmektedir. En belirgin örnek ise, ikinci kısımda kavmiyetçiliğin münafıklık olduğunu dile getiren kişinin ilk bölümde koyu bir şekilde ırkçılık yapması direkt dikkatimi çekmişti. Bu durum belki herkes için enteresan bir durumdur ancak, Müslümanlar Dinleyiniz bölümünü okurken kuru kuru sözden ziyade her kelamının altının bilgiyle ve imanla dolu oluşunu hissetmemle ilgisi vardır belki de bu durumu garipseyişimin. Kaleme alınış dönemini göz önünde tuttuğumuz zaman ise Balkan Savaşlarından yeni çıkmış Osmanlı İmparatorluğu’nun beş yüz elli yıl hüküm sürdüğü topraklardaki halkın ayaklanması kolay sindirilebilir bir durum değildi elbette.
Ufak bir noktaya değinecek olursam hazırlayanın da parmak mevzu, Balkanlar’ın elden gidişinin bu kadar kolay kabullenilmesi, derdinden bile bahsetmiyor oluşumuzdur bırakın bugünü kaybedilen ilk zamanlarda bile zamanında Abdülhamid’e o toprakları savunmuyor eleştirip baskın yapan grubun dahi bu kadar kolay bir şekilde o toprakları teslim edişi içler acısı bir durum olsa gerek.
Filibeli’nin, Ey Türk yavrusu! diye söylediği sözler, öğütler üstten vaaz veren insanlardan farklıdır, sebebi ise kendimizi kusursuz, şahane, en yüce varlık olarak değil de kusurlarımızı, eksiklerimizi, hatalarımızı farkına varmış olması ve çalışkanlığa mecbur oluşumuzun nedenleri bize birer birer saymasıdır. Farkına varacağımız en acı kısım ise yüz yıl önceki hatalarımızı hâlâ ısrarla devam ettirmemiz olsa gerek.
En çok dikkatimi çeken nokta ise, Filibeli’nin Çalab kelimesinin kullanımı. Yunus Emre ile hafızama kazınan kelimenin, Divan Edebiyatı’nın yüzyıllar süren hükümranlığının ardından, Osmanlı’nın sonlarına doğru, okuduğum kadarıyla, çağdaşı hiç kimsenin kullanmazken Filibeli’nin tercih etmesi akıllarda bir soru işareti bırakıyor.
Bu kitapçığı 111 yıl ardından tarihin tozlu raflarından çıkarıp kitaplığımızın raflarına ulaştıran, emeği geçen herkese teşekkür ederim. Esen kalın.
