Aslında bu kitaba bir inceleme yazmayı hiç düşünmemiştim. Hoş şimdi de yazacağım şeyler inceleme niteliğinde değil, sadece okurken içten içe beni rahatsız eden şeyleri dile getirmeden edemeyeceğim.
Öncelikle kitap Puşkin'in Osmanlı-Rusya savaşı döneminde Erzurum ve Kars'a seyahatini konu aldığını belirteyim. Lakin bu seyahat boyunca beni huzursuz eden ifadeler mevcut kitapta...
Bana göre Puşkin bir Rus gözü ile Doğu'yu, Doğu medeniyetini anlayamamış, zaten Erzurum ve Kars seyahati ile de anlayacağını düşünmüyorum.
Gelelilim benim rahatsız olduğum konulara:
Puşkin seyahati boyunca karşılaştığı Türkler ve Müslümanlar hakkında küçümseyici ifadeler kullanmış. Bunun yanı sıra yorgunluğunu ve açlığını gidermek için uğradığı bir Türk köyünde, misafir olmak istediği evden hırpalanıp kovulduğunu ifade etmiş. Şavaşın ortasında acı çekmiş insanların böyle bir şey yapmasını yadırgayamazsınız. Kaldı ki Türk milleti misafirperver bir millettir. Savunmasız, silahsız ve onlara muhtaç birine böyle bir şeyi yapacaklarını ben düşünmüyorum.
Gelelim diğer konuya:
Puşkin Erzurum'un kuşatıldığı vakit şehrin anahtarını teslim eden komutanların Rus komutanlar önünde diz çöktüğünden bahsetmiş. Benim bildiğim Osmanlı ordusu, Türk ordusu bir tek namaz kılarken diz çöker bunu da bir Rus'un egosunu tatmin etme şekli olarak yazdım kafama.
Ayrıca dikkat çeken bir başka mevzu da Puşkin'in doğu medeniyetine barbar bir medeniyetmiş izlenimi vermeye çalışması idi. Birçok ifadesinde ben böyle anladım.
Yani demem o ki, okumasanız da bir şey kaybetmezsiniz, okusanız da kısmen de olsa Puşkin'in Türklere ve Müslümanlara olan bakışını anlamış olursunuz bence.
Keyifli okumalar arkadaşlar. :)
