Item: Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 1
Author: Ferhat Tezcan

Ferhat Tezcan

@Fermason·

10 January 2022 12:09

336 syf.

· Kitabı okudu

Not rated

Liked

Read in 170 days

Ahh bu romanların gözü kör olsun!

Ben, bu kitabın ve hatta şimdiye dek yapmış olduğum sayısı fazla olmayan metin incelemelerini pek tabi ki eleştiri yöntemlerini ve edebiyat kuramlarını bilmeden; eleştiride, uzmanlık isteyen teknik konulara bilgimin yetersizliği sebebiyle giremeyen, metin incelemerini tamamen beğeni duygusunu gözönüne alarak doğaçlama yapıyorum. Yazdıklarımın inceleme olduğunu söylemeye bile utanıyorum bu üç ciltlik eseri okurken. Tabi ki; hepimiz eleştirmenler gibi metni teknik ve kuramsal inceleyip açıklayalım, metinle ilgili derin analizler, nitelikli çözümlemeler yapalım diyecek kadar aklımı kaçırmadım. Ama bu eseri okuduktan sonra tövbe haşa bir daha inceleme yapıyorum demeyeceğim. Ben inceleme yapıyorsam Berna Moran ne yapıyor? Adam seviyeyi Everest'e bile değil, Mars'ta ki Olimpos dağına çıkarmış. Cesaretin varsa ulaşmaya çalış hadi. Vallahi ben şahidim, Nietzsche'nin bahsettiği üst-insanlardan biri Berna Moran'dır. Adam'da tarih, sosyoloji, politika, felsefe, antropoloji, magnezyum, potasyum, kalsiyum, a-b-c-d vitamini hepsi var. Edebi eser incelemesi nasıl yapılır diye merak edeniniz varsa, o zaman doğruca Berna Moran'in Türk Edebiyatına Eleştirel Bir Bakış adlı eserine yönelsin. Dikkat et! Öyle bir ışık tutuyor ki; gözlerimin kamaşmasından ışığa doğru yürüyemedim, tamam voltajı yüksek geldi kabul ediyorum. Derdimi ağlama duvarına yazsam değil bir kimse, Yehova bile ciddiye alıp okumaz. Ahh Berna Moran Ahh vicdanın kurusun emi. Bunca sene okuduğumu sanıyordum, meğer kitaplara öküzün trene baktığı gibi bakmışım haberim yokmuş. Pekâla joker hakkımı kullanıp hayatıma beyaz bir sayfa açıp yeniden başlıyorum. Şimdi benim gibi bir hadsiz kalkıpta, Türk edebiyat tarihinin en büyük edebiyat kuramcısı ve eleştirmenlerinden biri olan Berna Moran'ın, Türk romanı özelinde yaptığı derin analizlerle, ele aldığı romanların güçlü ve zayıf yönlerini değerlendirdiği, edebi eserlere bambaşka bir perspektiften yaklaşan, Türk Edebiyatına Eleştirel Bir Bakış adlı muhteşem eserinin incelemesini yapmaya girişecek değil. Eee ne diye gazel okuyorum türlü türlü makamlarda gezinerek? Mikrofonu aldım elime bir kere, daha verir miyim? Hee nerde kalmıştık evet. Berna Moran'ın, siz sadece roman incelemesi yaptığını yani roman çözümlemesiyle yetindiğini sanıyorsunuz değil mi? Daha ne kötülükler etti bir bilseniz. Yok ağlamıyorum, gözüme bir iki harf kaçtı da... Benim gibi hırbolar roman dünyasını daha iyi anlasın diye gerekli olan toplumsal ve siyasal açıklamaları, dönemin temel özelliklerini gereksiz ayrıntılara girmeden anlatıyor. Hele Tanzimattan günümüze süren Roman geçmişimizi bir anlatışı var, Paşa Zeki Müren'de bizi görecek mi diye sorasın geliyor. Yetmedi üç alana bir bedava kampanyasından yararlanın diye, ( yani üçün biri kampanyası) toplumsal ve siyasal ortam, okur tarafından iyi anlaşılırsa aynı zamanda yazarın dünya görüşünün kavranmasına yardımcı olur diyerek klark çekiyor iyi mi? Özellikle Peyami Safa ve Kemal Tahir'in sanatlarını ideolojilerine harcamış yazarlar olarak tanımlaması ve bu görüşlerinin altını pamukla değil betonla doldurması beni benden aldı namussuzum. Berna Moran diyor ki: Peyami Safa'ya göre Kadın aklı ile değil, içgüdüleri ile davranan bir yaratıktır. Kadın erkekten aşağıdır, onun yeri evidir, görevi de ana ve iyi bir eş olmak. Hoppala, Cami imamı musalla taşında, Peyami Safa'nın naaşının önünde cenaze namazını kıldıracakken, müminlere dönüp meftayı nasıl bilirdiniz diye sorduğu sırada Peyami Safa'nın kadına yönelik bu kabul edilemez tutumunu bilselerdi. Her bir ağızdan ne laflar dökülürdü düşünmek bile istemiyorum. Dahası var Peyami Safa Batı'nın, Batılı adamının başarısını aşağlar. Sebebi ne? Sebebi: Batılı adam maddi olan bu dünyayı önemser. Bu dünya aldatıcı ve değersizdir, kadına cinsel zevkleri icin değer verir. Ne sever ne kıskanır kadını Peyami Safa'ya göre. Dahası var Meselâ Kemal Tahir'in tarihsel gerçekleri nasıl çarpıtarak ideolojisine uygun kurguladığı ve dialoglarla okuyucuyu resmen boğduğu yönündeki saptamalarada hiç girmeyeyim yoksa sabaha kadar anlatmak zorunda kalıp yorulurum. Şimdi diyeceksiniz ki: Bu kitabı okudunda başın göğe mi erdi? Feng Shui mu oldun? Gökten üç elma mı düştü? Ne cızırtı yaptın arkadaş. Cevap vereyim: Benden ne köy olur ne kasaba ama bu efsane kitabı kendine kılavuz eden, edebiyata gönül veren, gözleri parlak ışığa hatta gama ışını patlamasına dayanıklı canları, Mars'a çıkarır yeminle. Biliyorum size şaka geliyor inanması güç, kamera şakası gibi. Sahi kamera nerde? Nereye el sallıyorduk???