Her yazar eserinde saklıdır!
Bugüne kadar 
Fyodor Dostoyevski’nin “Suç ve Ceza” başta olmak üzere “Beyaz Geceler”, “Kumarbaz”, “Ecinniler” ve “Karamazov Kardeşler” gibi dünya edebiyatında en çok tanınan başyapıtlarını okudum. Okurken her birinden ayrı bir tat ve haz aldım. Okuduğum her kitabı bitirdiğimde Dostoyevski’yi tanıma ve anlamaya yönelik merakım sürekli arttı. O nedenle bir yandan onun çocukluğundan başlayarak yaşamını tüm yönleriyle anlatan biyografik eserlerini okurken, diğer yandan da eserlerindeki kahramanların hikâyelerinde onun izini sürdüm. Bu yönüyle “
Ölüler Evinden Anılar”ı okumak, Dostoyevski’yi tanımak ve eserlerindeki kahramanları anlamak açısından benim için çok yararlı oldu diyebilirim.
• • •
Doğrusu Dostoyevski’nin hikâyesi, travmalarla geçirdiği çocukluğunun yanında asıl yirmi sekiz yaşında devlet aleyhinde bir komploya karıştığı iddiasıyla tutuklanmasıyla başlıyor. Hapishanede tek kişilik bir hücrede 10 ay kalan Dostoyevski, yirmi bir arkadaşıyla birlikte kurşuna dizilerek idam edilme cezası alıyor. Tam kurşuna dizilmek üzereyken affediliyor ve cezası dört yıl kürek ve dört yıl da sürgün cezasına çevriliyor. Cezasını çekmek için Sibirya’da bulunan Omsk Cezaevi’ne gönderiliyor.* İşte o, “Ölüler Evinden Anılar”da, Sibirya’da geçirdiği hapishane ve sürgün yıllarını, karısını öldürme suçundan mahkûm olmuş bir soylunun günlüğü aracılığıyla anlatıyor bizlere.
• • •
Daha kitabın başında “Burada bambaşka, hiçbir yerdekine benzemeyen bir âlem vardı” diye yazan Dostoyevski, bu âlemin kendine has kanunları, elbiseleri, ahlâk ve âdetleri ile yaşayan sakinlerini bir bir tasvir ediyor. Cezaevine geldiği ilk günden başlayarak kaldığı yeri, ilk izlenimlerini, kurduğu arkadaşlıkları, yaptıkları işleri, geçirdikleri bayramları, mevsimleri, hastane günlerini, besledikleri hayvanları, mahkûmlar arasında yaşanan kavgaları, cezaevi yönetimini, firarları, hapisteki son gününü, arkadaşlarından duyduğu ve gördüğü her şeyi adeta açık ve canlı bir tablo gibi okura gösteriyor. Kitabı okurken toplumun farklı kesimlerinden gelen insanlarla ilgili yaptığı karakter ve kişilik analizleri ise insanı derinden etkiliyor.
• • •
Dostoyevski bir yandan cezaevi ortamında gördükleri, duydukları ve yaşadıklarını anlatırken, bir yandan da satır aralarında varoluşu, hayatın anlamını, iyiliği, kötülüğü, ahlâkı, erdemi, suçu, suçluyu, adaleti ve ceza infaz sistemini sorguluyor. Cezaevinde birlikte vakit geçirdiği mahkûmların hikâyeleri üzerinden o dönem Rusya’sının farklı bir yüzünü gösteriyor ve kitapları için bir kuyumcu titizliğiyle insan karakterleri topluyor. Tüm bunlarla birlikte geçmişini ve yaşadıklarını titizlikle inceliyor ve gözden geçiriyor. Acıların, ıstırapların ve yalnızlığın koynunda hamken pişiyor ve gençlikten olgunluğa adım atıyor. Nitekim cezaevi ve sürgün hayatı sonrasında kaleme aldığı “Yeraltından Notlar”, “Suç ve Ceza”, “Kumarbaz”, “Budala”, “Ecinniler”, “Karamazov Kardeşler” gibi dev eserlerinde yaşadığı bu dönemin izleri bütün çıplaklığıyla görülüyor.
• • •
Stefan Zweig “
Üç Büyük Usta” adlı kitabında, “Ölüler Evinden Anılar” yayınlandığında “Çar’ın bile bu kitabı okurken gözyaşlarını tutamadığını” ifade ediyor. O nedenle Dostoyevski’yi tanımak ve eserlerini hakkıyla okumak isteyen okurların bu kitabı mutlaka okumaları gerektiğini düşünüyorum. Suçluları ve kaldıkları acımasız ortamı anlatan bu kitabın, herhangi bir olay örgüsü ve kurgusu olmadığından, bazı okurları sıkabileceğini belirtmek istiyorum. Her ne olursa olsun okuru, bir hapishanenin odalarında, koridorlarında, çalışma alanlarında, mahkûmların ruhsal dünyalarında, umutlarında ve umutsuzluklarında adım adım dolaştıran; bazı bölümlerinde de “12 Öfkeli Adam”, “Esaretin Bedeli”, “Kelebek” gibi filmlerin bazı sahnelerini çağrıştıran bu eseri, tüm kitap tutkunlarına tavsiye ediyorum.
“Kim mahvolmuş kalplerin derinlerine inip bütün dünyadan saklanmış şeyleri okuduğunu söyleyebilir ki?” sözünün ne anlama geldiğini merak eden okurlara…
Keyifli okumalar dilerim!
..........................................
*"Fyodor Dostoyevski - Vikipedi" tr.m.wikipedia.org/wiki/Fyodor_Dos....
··
8,8bin görüntüleme
Güzel bir inceleme olmuş elinize sağlık. İncelemenizdeki başlık, Freud'un "Her yazar anlattığı karakterde kendi parmak izlerini de bırakır. " sözünü anımsattı. Ayrıca Freud, Shakespeare ve Dostoyevski için, " Kendinizi gizlemek için bu kadar çok mu yazmanız gerekirdi?" diyerek Dosto'nun bilinçdışı tahlilini de yapmış belki. Karamazov Kardeşlerdeki baba katili, babasını öldürmek isteyip de öldüremeyen ama vahşice öldürülmesinden zevk alan Dostoyevskidir. Dosto'nun sağlam psikolojik tahlilleri var ve bence bu kendisini, daha doğrusu insanı iyi tanımasından dolayı gelen bir özellik.
Tespitlerinize katılıyorum. Stefan Zweig de "Üç Büyük Usta" adlı kitabında Dostoyevski için, "Psikologların psikoloğudur" diyor ve onun, "Bilinçdışının yeraltı dünyasına doktorlardan, hukukçulardan, suç uzmanlarından ve psikologlardan daha derin bir şekilde sokulduğunu" dile getiriyor.
...
Katkınız için çok teşekkür ederim.🙏 Keyifli okumalar dilerim.📚🦋🎈
Öncelikle özendirici,merak uyandırıcı inceleme için emeğinize sağlık. Dostoyevski kalemiyle insan yüreğini deşen ,ruhuna ayna tutan bir yazar. Bahsettiğiniz kitaplar konusunda okumuş biri olarak benzer fikirleri paylaşıyorum. Ancak “ Bir yazarın günlüğü” nü okumamış iseniz tavsiye ederim. Bu kitapta başka bir Dostoyevski’nin izlerini göreceğinizi düşünüyorum.
"Bir Yazarın Günlüğü"nü henüz okumadım. En kısa sürede okumayı istiyorum. Öneriniz ve yorumunuz için çok teşekkür ederim.🙏 Keyifli okumalar dilerim.📚🦋🎈
Esaretin Bedeli filmini anımsatan bir kitabı gerçekten okumak gerek diye düşünüyorum.
Her yazar eserinde saklıdır diye başlayan bu güzel incelemeniz için teşekkür ederiz.
Artik bir kitap yazmanın vakti gelmedimi sizce 🙂
Yorumunuz çok teşekkür ederim.🙏 Şimdilik bir okur olarak hayat kitaplarla güzel.😊
Keyifli okumalar dilerim.📚🦋🎈
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.