Izdırar ve kederi arınma ve içsel bir yolculuk olarak görüp kemâle ermenin yolu addeden, kalbe dair bu şiir macerasında aşk ummanına yelken açan divan şiirinin en güçlü kalemlerinden Fuzulî. Mahlas ne hoş değil mi? Tıpkı dünya gibi fuzuli. “Nedir ki şu dünya ve avanesi Hayat dediğin ölmek endişesi” beytinde olduğu gibi. Beng ü Bâde ve belki de lise edebiyat derslerinden çoğumuzun Fuzulî’nin eseri olarak bildiğimiz ama çoğumuzun açıp okumadığı, içeriğini dahi pek bilmediği mesnevisi. Mesnevi deyince Mevlana gelmesin akla. Mesnevi bir nazım biçimi ve bu eser de 444 beyitlik bir mesnevi. Eserde Beng (Esrar) ve Bâde (Şarap) ın kendilerini övmeleri, birbirlerini yermeleri ve sonunda savaşmaları anlatılıyor. Dönemin siyasi kilimi esere yansımış Beng ile Şah İsmail, Bâde ile de 2. Bayezid timsah edilmiş. Hatta Divan Edebiyatı’nda “patronaj” yani eserim makam sahiplerine sunumu ve onlardan mükafat bekleme durumu oldukça yaygınmış. Giriş kısmında Halil İnalcık’ın “Şair ve Patron” isimli çalışmasına bu teze ilişkin delillerin sunulduğu belirtiliyor. Ötüken Neşriyat baskısında sunuş kısmı gayet başarılı ve açıklayıcı olmuş benim çok hoşuma gitti. Ancak bu eser özelinde Fuzuli’nin padişaha sunup mükafat bekleyip beklemediği tartışmalı. Akış içerisinde müthiş bir denge var. Önce Bade’nin kendisini övmesi, Saki’den Beng’in haberini alması, meclisindekilerin savaşma kaçma ve hile yapma tekliflerini beğenmeyen Bade’nin elçi göndermeyi tercih etmesi ve elçi olarak giden kanı bozuk Boza’yı göndermesi ve ihanete uğraması. Akabinde Beng’in kendini yücelttiği kısımlar yine meclisindekilerin Bade’ye yapılan teklifler gibi tekliflerde bulunması ve Beng’in de elçi olarak Macun’u göndermesi, aynı sonuç: ihanet. Görüldüğü gibi iltimas geçilmemiş hiç birisine. Hitam kısmında Beng için her şey iyi gitmekteyken Bade’nin adak adaması sonucu Allah’ın inayeti ile Bade’nin kazanması ve esir aldığı Beng ve meclisindekileri salmasıyla mesnevi son buluyor. Ötüken baskısının hem cildi çok hoş, albenili hem de sürelere yapılan göndermelerin, söz sanatlarının dipnotlarda açıklanması eseri anlaşılır kılmış. Benim ziyadesiyle hoşuma gitti. Keyifli okumalar :)

Beng ü BadeFuzuli · Ötüken Neşriyat · 2019121 okunma

·

411 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Ahmet Çavdar