Bu kitaptan ya nefret eder, ya da onu çok seversiniz tıpkı Tutunamayanlar gibi, belki de kaliteli bir eseri belli eden bir niteliktir bu. İşin aslı zor bir kitap bunu inkar edemem. Bu kitabı okuyup anlamak, anlamlandırabilmek için belirli bir bilgi birikimi olmalı insanın. Merkezine bir aşk hikayesini oturtan kitap; bir kış günü karısı Rüya’nın arkada küçük bir not bırakarak kendisini terk ettiğini öğrenen Galip’in şehirde dolaşıp nerede olabileceğine dair ipuçlarını aramasıyla başlıyor. Bu arayışta kendisine kuzeni, Celal Salik’in köşe yazıları da yol gösteriyor. Bu hikaye kitabın içinde resmen eriyor ve elbet -ucu açıkta olsa- bir “oldukça ilginç” sonuca bağlanıyor. Bununla ilgili varsayımlarımı yazarsam spoiler vermiş olurum bu sebeple ben incelememi yaparken daha çok kitabın işleyişi ve bize anlatmak istedikleriyle ilgili fikirlerimi yazacağım. Kitaptaki işleyiş çok farklı bir sarmal halinde ilerliyor. Çok katmanlı bir kitap olduğu bir gerçek. İçerisinde bir sürü bilgi, hikaye ve gizem barındırıyor. Yazarın öyle bir üslubu var ki herhangi bir kitap okurken pek de önem taşımayan ifadeler parantez aralarında bir bilgi dağarcığına dönüşüp hayrete düşürüyor insanı. Toplu iğnenin Türkiye'de ilk hangi fabrikada üretildiğini başka yerde okumazsınız mesela. Ya da hiç olmadık bir konuda Kur'an'dan deliller sunarken bunu Marcel Proust 'un görüşleriyle destekleyen bir yazara eminim denk gelmemişsinizdir. Bir bakarsınız kahraman yazarın kendisidir aslında, bir bakarsınız yazar anlatıcıdır. Yazarın konudan uzaklaştığını düşünürken bir de bakarsınız ki aslında tam ortasına düşmüşsünüz anlatılmak istenenin. Kitap bir dünyadan başkasına sürükler sizi. Hurufilikten, Mevlana'nın aşkı Şems'e nasıl geçtiğini alamazsınız. Sonra bir bakarsınız Binbirgece masallarının birinin içinde bulursunuz kendinizi. Tarih ile bu günü, gerçek ile düşü, doğu ile batıyı çok güzel harmanlayarak sunar önünüze. Kara kitap'ın olağanüstü bir roman olmasının asıl nedenide bu noktada ortaya çıkıyor işte. Orhan Pamuk'un moderniteyle kaybolan ve unutturulan hikayelerin, geç kapitalizmin kültürel mantığı altında günden güne soluklaşan ruhlarımıza nasıl da ilaç gibi geldiğini herkesten daha iyi bilmesi. Batılı ve "batılılaştırılmış" okur için artık mevcut olmayan hikayeleri yorumlayarak ve yeniden dolaşıma sokarak, bir anlamda batı'nın felsefesiyle doğu'nun hikayelerini, doğu'nun felsefesiyle de batı'nın hikayelerini bir araya getiriyor, Kara Kitap. ama yalnızca batılı ve doğulu olmak, ya da batı ile doğu arasında yaşamak üzerine yazılmış bir roman olsaydı, sanırım Orhan Pamuk'a karşı yöneltilen oryantalist suçlamalarını belki de bir yere kadar kabul etmemiz gerekebilirdi. Romanı gerçek anlamda eşsiz yapan yönüyse, hayatın kendisinin bize anlatılan, başkalarına anlattığımız ve belki de en önemlisi kendimize anlattığımız hikayeler üzerinden kurgulanan bir üst-hikaye, bir anlatı olduğunu göstermesi. Bu anlamda, batı'nın ve doğu'nun hikayeleri ve felsefesi meselesini göz önünde bulundurduğumuzda, gecekonduda oturan devrimcilerin, Türk filmlerindeki artistlere benzeyen fahişelerin, Çin padişahının kızı Belkıs’ın, Celal Salik'in ya da hurufilerin anlattığı hikayelerin, tam da modern öznenin otantikliğini, batılı öznenin bilincinin saflığını sorgulaması ve nihai olarak yıkması nedeniyle bu kadar kuvvetli, bu kadar kucaklayıcı, ve bir o kadar da esrarlılar. Kara kitap hakkında, "Bu roman belki bir aşk romanı, belki bir dedektif romanı; ama herhalde inkar edilemeyecek bir biçimde arayışın romanı." demiş Mustafa Kutlu. Katılmamak elde değil. Bir kimlik arayışının destanıdır Kara Kitap. “Hiçbir şey hayat kadar şaşırtıcı olamaz yazı hariç.” Kitaptan alıntılayarak incelememe son veriyor ve bu ödüllü romanı kesinlikle okumanızı tavsiye ediyorum.

Kara KitapOrhan Pamuk · Can Yayınları · 19909.1k okunma

··

3,314 views

Hülya

@birhulya ·

20 January 2022 11:47

Harika bir inceleme ! Teşekkürler . Kitaplığımda ve gelecek sırada kara kitap hemen okumak istiyorum

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Nilllll