Item: Anarşist Banker
Author: Dopingzz

Dopingzz

@Doping·

21 January 2022 20:05

80 syf.

· Kitabı okudu

Not rated

Spoiler içerir. Huzursuzluğun kitabı ile ilgimi bir hayli çekmiş olan Pessoa'nın ''Anarşist Banker'' adlı kitabını görüp içeriğini okuyunca radarıma girdi. Kitap kendisini koyu bir anarşist olarak addeden bireyin; kendisinin anarşist banker mi olur diyen bir diğer birey ile kafa yoran, yer yer katıldığım ve zaman zaman anarşizme öznel bir bakış açısı olarak değerlendirdiğim diyalektik bir eser. Pessoa'nın kalemini incelerken şunu fark ediyorum; yazar okuyucunun bulunduğu çemberden çıkmasını ve çembere dışarıdan bir gözlemci olarak bakmasını sağlar. Zihin açıcı ve zihninin derinliklerine inmeni sağlayan güçlü bir yazar. Bu açıdan ciddi manada takdir eder ve ilgiyle okurum kendisini. Kitapta, Pessoa'ya göre modern dünyada mümkün olan anarşizm bireyin kendisini kurgular karşısında özgürleştirmesidir. Kendisine göre insanlar için iki tür adaletsizlik vardır. Biri kontrol edilemeyen ve değişimi mümkün olmayan doğal eşitsizliktir; yetenek, kuvvetli olmak, zinde olmak vs. Bir diğeri ise takma nitelikler ve toplumsal kurgular olduğunu dile getiriyor. Yani zenginlik, fakirlik, içine doğduğun ailenin, çevrenin ve toplumun özellikleri. Bunların toplumsal kurgular olduğunu ve bunlara başkaldırının mümkün olduğunu savunuyor. Hatta kendisini talihin toplumsal gelenekler aracılığıyla bütün adaletsizlikleri sırtına yüklediği biri gibi gördüğünü bunlarla mücadele etmesi gerektiğini söyler. Yani kitapta yapay gelenek ve kurguyu yıkmanın gerçek anarşizm olduğunu dile getirir. Doğal olmayan ve suni olarak meydana getirilen kurguların ; din, para, devlet, ırk vs. yıkımını savunur ve yerine getirilecek olanların da başka kurgular olduğunu belirtir -ki bunun da yine doğal olmayacağını ve doğru olmayacağını yazar. Doğal olarak bu toplumsal kurguya karşı ayaklanmayı gerçekleştirirken eski kurgular yerine yeni kurgulara yer vermeden özgürlükten feragat etmemeyi savunur. Anarşizmde toplu olarak hareket etmeyi de yanlış bulur çünkü bu şekilde toplu hareketlenmelerde tiranlığın ortaya çıkacağına, bir insanın bir diğer insana üstünlüğüne ve ast üst ilişkisine sebebiyet vereceğini belirtir. Bunun da insan doğasına aykırı olduğundan bahsedip; anarşizmin gerçekleşmesi ve bireyin özgürleşmesi herkesin ayrı ayrı mücadelesiyle mümkün kılınacağını belirtir. Pekala kendisi anarşizmi hangi açıdan gerçekleştirmiştir? Kendisi bir bankerdir ve anarşizme katkısını para kurgusunun yıkımını savunarak yapar. Aslında bir yıkım değildir; paranın iktidarlığını ele geçirmektir. Bunu ise bankerlikle paraya ihtiyaç duymayacağı kadar paraya iktidar konumuna gelerek bireysel özgürlüğe kavuştuğunu ve anarşizmi bireysel boyutta gerçekleştirdiğini düşünür. Kitapta arkadaşı kendisine toplumsal kurguyu yıkmadığını, toplumsal özgürlüğe katkısının olmadığını, bankerlik mesleğiyle tiranlığı tesis ettiği konusunda eleştirildiğinde ise; Bireysel anarşizm ile toplumsal kurgunun yıkılamayacağını doğal olarak yeni bir tiranlık yaratmadığını ve anarşizmi ise zaten mevcut olmuş olan tiranlığa boyun eğmediğini şu şekilde belirtmiştir: ''Bu tiranlık, doğrudan toplumsal kurguların tiranlığıdır; benimse toplumsal kurguları yok etmem mümkün değildir. Toplumsal kurguları, ancak toplumsal devrim yok edebilir; o gün gelene dek, benimki gibi kusursuz bir anarşistin yapabileceği tek şey, toplumsal kurgulara boyun eğdirmektir...'' Ben kitabın kendi içinde çeliştiğini düşünüyorum veya anarşizme çok farklı bir bakış açısı getirip, aslında bilindik anarşizm kalıbından çıkararak; bu dönemin anarşisti anca böyle olabilir gibi bir fikir oluşturdu bende. Yine kitabın bir bölümünde para iktidarına üstün gelmeyi medeniyetten uzaklaşıp tamamiyle doğal bir ortamda yaşamını idame etmek olduğunu söylemişti ve bunun ise anarşizm değil bir kaçamak bir yol olduğunu savunmuştu. Fakat kitabın sonunda anarşizmin bireysel boyutta para kurgusuna boyun eğmeyerek ve paranın iktidarı olarak anarşizmi gerçekleştirdiğini dile getirir. Benim yorumlamam ise bankerlik ile toplumsal kurguyu tesis etmese de kurgunun cereyan etmesini sağlamıştır. Parasal kurgu iktidarlığı üzerinden bireysel anarşizm boyutunda başarılı olduğunu düşünmüş pek de halis olmayan farklı bir felsefik anarşizm bakış açısıdır. (Medeniyette yaşamaya çalışan farkındalığını yüksek modern anarşist :) 51 sayfalık kısa ve etkili olan eserin bazı noktalarını tekrar tekrar okudum, hem çok keyif aldım hem de beni kendi kendime çok konuşturdu. Başta da belirttiğim gibi Pessoa'nın okuyucunun düşünce gücünü zorlamasını ve olaylara dışarıdan bakabilmeni sağlayan kalemini ilgiyle okuyorum ve tavsiye ediyorum:)

Anarşist BankerFernando Pessoa · Can Yayınları · 20061,495 okunma

80 views

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Dopingzz