Dostoyevski'nin alabildiğine Puşkin hayranı ve savunucusu olduğunu tasavvur edemezdim. Fakat, bu tarz çalışma eserlerini okuyunca zamanla anlıyorum sebebini. Batı ve Batıcılık karşısında Rus kimliği ve milliyetçiliğiyle direnen Dostoyevski için Puşkin'den daha öenmli "koz" olamazdı. Rus'un neyi var diyen Avrupa zihniyetine, Puşkin'i görmüyormusunuz, ne güne duruyor demek istiyor. Aslında, Lermontov'un, Gogol'ün ve Turgenyev'in adlarını da arasıra hatırlatıyor ama 'hani Rus?' demek isteyenlere bir tek Puşkin'in bile kifayet edeceğini ima ediyordur. Belki dersiniz incelemeye neden hemen Puşkin muhabbetiyle başladım? Çünkü, Dostoyevski'nin her üç cümlesinden biri Puşkin ya da yollar bir şekilde eninde sonunda gene ona gidip çıkar. İşte, Dostoyevski böyle bir Puşkin hayranı. Gerçi, Rus edebiyatını şöyle bir kenarından köşesinden inceleyen biri için, Puşkin dehası ve zekasının dikkat çekmemesi de imkansızdır. Abartılı da olsa bir hakikat vardır ki, Puşkin, Rus edebiyatının sinonimi olabilecek tek yazardır. "Rus ve Dünya Edebiyatı Üzerine Notlar" adlı bu eser, Dostoyevski'nin, "Vremya" dergisindeki makalelerinden (eleştirel, felyeton) teşkil olunmuştur. Lisans üstü ve sonrası için uygun sayılabilir. Beni de sırf merak edip okuyanlardan saymanızı rica edeceğim. Dostoyevski çok okunduğu için, onun publisist tarafını görmek, kiritik edebilme adına okurlarına önemli materyal sunma açısından tavsiye ederim. Aynı zamanda, dönemin matbuat kültürü ve eleştirel tutumuna dair izlenimler edinmiş oluyoruz. Dostoyevski eleştirinin inkişaf vasıtası olduğuna inanarak, genellikle, eleştirmenlerin kendisini ve yayıncı organlarını hedefine koymaktadır. Hugo, Hoffman, Poe, Schiller, Racine, Dumas ve b. gibi ismlere eleştirel temasın söz konusu olduğu bu derlemede, daha çok, Dostoyevski'nin, Avrupalaşma karşıtı tutumunu ve Rus kimliğiyle varlığını ortaya koyma cehdini göreceksiniz. İronik olan, sanattan bahsederken, Dostoyevski'nin benim nazarımda Rus edebiyatında edebi eserleriyle sanatsal açıdan değerlendirildiğinde, en zayıf halkanın onun kendisinin olmasıdır. Bir fikir adamı, eleştirmen, filosof ve psikolog yönüyle, tabiidir ki, bir başka konudur Dostoyevski! Yani, benim için iki Dostoyevski vardır. Hemfikir olmayabiliriz. Rastınıza çıkarsa göz atınız, 'hiç okumasaydım da olurdu' dememeniz dileğiyle...

Rus ve Dünya Edebiyatı Üzerine NotlarFyodor Dostoyevski · Babil Kitap · 202034 okunma

·

704 views

Zeynep Karadağ

@Kartalie ·

25 January 2022 16:49

Emeğine sağlık Mamedov, teşekkür ederim gayet başarılı bir inceleme olmuş.

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Ferman Mamedov