1818 yılında Rusya'nın Oryol kentinde soylu bir baba ile varlıklı bir anneden doğan Turgenyev; 1827 yılında ailesiyle birlikte göç ettiği Moskova'da özel okullarda ders görmüş, özel öğretmenlerden ders almış daha çocuk yaşta Almanca, İngilizce ve Fransızca'yı anadili gibi konuşmaya başlamıştır. Moskova ve Petersburg üniversitelerinde okuyan yazar, felsefe fakültesini iyi dereceyle bitirmiş sonrasında Almanya'ya giderek Berlin Üniversitesi'ne girmiştir. 4 yıl kaldığı Almanya'da tarih ve klasik filoloji dallarında çalışmalar yapan Turgenyev, Yunanca ve Latince de öğrenmiştir. Daha sonra ise Rusya'ya dönmüş ve Petersburg Üniversitesi'nin profesörlük sınavını kazanmıştır. Ancak o dönemde Alman felsefesi ülkede benimsenmediği ve kuşku ile bakıldığı için ders verme imkanı bulamamıştır. 1842 yılı ise Turgenyev için bir dönüm noktası olmuş ve Rus eleştirmen Belinski ile tanışmıştır. Belinski'nin dialogta olduğu insanlar toprak köleliğine karşı duran aydın kesimidir. Turgenyev'in de bu kesimle bir araya gelmesi; okumuş, eğitime ve kültüre düşkün fakat bir o kadar da sert olan annesinin, suç işleyen toprak kölelerini acımasızca cezalandırıp kırbaçlatmasına tanık olmasının da etkisi olabilir. İlk ciddi çalışmalarını 1842'de yapan Turgenyev'i üne kavuşturan yapıtı ise "Bir Avcının Notları" adını taşıyan yazı dizisi olmuştur. Puşkin'in Realizm (Gerçekçilik) akımından etkilenen Turgenyev'in öyküleri ilk önce The Contemporary'de tek tek yayımlanmış ve 1852'de de kitap olarak basılmıştır. 1880 baskısında 25 öykü içeren eser, günümüzde de İş Bankası Yayınları Hasan Ali Yücel Serisi'nde Ergin Altay'ın Rusça'dan muhteşem çevirisiyle yerini almıştır. Turgenyev, bu kısa öykülerinin birçoğunu, annesinin Spasskoye'deki malikanesinde avlanırken kendi gözlemlerine dayanarak, köylülerin istismar edilmesini ve onları kısıtlayan Rus sisteminin adaletsizliklerini de yakından öğrenme şansı bularak yazmıştır. Öykülerin konuları; genellikle toprak ağaları, köylüler ve köylülerin yaşayışları ile içinde bulunduğu koşulları içermektedir. Öykülerdeki doğa, yer ve mekan betimlemeleri okuyucuyu gerçekten etkiliyor, samimi ve sade anlatımı ile de öyküleri okumuyor adeta Turgenyev'den dinliyormuş hissine kapılıyorsunuz. Bu yüzden öykülerin hepsini çok sevdim diyebilirim. Kısa öykü yazarı olarak; Anton Çehov, Ivan Bunin ve Alexander Kuprin gibi 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarındaki tüm Rus kısa öykü yazarlarını büyük ölçüde etkileyen Turgenyev'in diğer dünya yazarları da üslubuna hayran kalmış ve Sherwood Anderson, özellikle Turgenyev'in edebiyatından etkilenerek "Bir Avcının Notları" nı kendi kısa öyküleri için bir paradigma olarak görmüştür. Daha yakın zamanlarda ise, mujikleri bir şekilde idealize ettiği için eleştirilen Turgenyev'in mujikleri, 19. yüzyıl kurgusunda (J. F. Cooper'ın eserlerindeki Amerikan Kızılderilileri gibi) diğer soylu vahşilerle karşılaştırılmıştır. Kendine has edebiyatıyla ve kısa öyküleriyle bir çok yazara ilham olan, Rus Edebiyatı'nda önemli bir yer edinen Turgenyev'in öykülerini kesinlikle okumanızı tavsiye ederim. Kitapla kalın...

Avcının NotlarıIvan Turgenyev · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 2017371 okunma

·

429 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Nihal Yurtseven