Peki, kölelik nedir? Geçen bölümde bir cevap önermeye başlamıştım. Kölelik, bir kişiyi kendi bağlamından, dolayısıyla o kişiyi insan yapan bütün sosyal ilişkilerinden koparmak demektir. Bunu başka bir biçimde ifade edersek kölelik, gerçek anlamıyla ölümdür. Bu kurum hakkında kapsamlı bir tarihi araştırma yapan ilk akademisyen olan Mısırlı sosyolog Ali Abd al-Wahid Wafı'nin Paris'te 1931 yılında vardığı sonuç budur. Antik dünyadan günümüz Güney Amerika'sına varıncaya kadar, diyor, özgür bir insanın nasıl köle haline getirilebileceğini gösteren liste, her yerde aynıdır:
1) Şiddetin hukuku yoluyla:
a. Savaşta teslim alınarak veya yakalanarak
b.Baskın veya kaçırma olayının kurbanı olarak
2) Yasal suçların cezası olarak (borç dahil)
3) Baba otoritesi yoluyla (bir babanın çocuklarını satmasıyla)
4) İnsanın kendi kendini gönüllü olarak satmasıyla.
Her yerde tamamen meşru kabul edilen tek yol, savaşta yakalanmaktır. Diğerlerinin tümü ahlaki açıdan sorunlu görülmüştür. Adam kaçırma, kesinlikle suçtur, babalar ancak çok çaresiz kaldıklarında çocuklarını satarlar. Okuduklarımızdan biliyoruz, Çin'de o kadar ağır kıtlıklar yaşanmıştır ki yoksul erkekler, saray haremlerine satılabilmek umuduyla kendilerini hadım etmişlerdir - bu aynı zamanda toptan bir toplumsal çöküşün işareti gibi görülebilir. Ayrıca antik dönemde yaşayanlar çok iyi biliyorlardı ki, özellikle borç yüzünden köleleştirme söz konusu olduğunda adli işlemlerde kolayca yolsuzluk yapılabiliyordu.
Al Wahid'in argümanı, bir anlamıyla tam olarak İslamiyet'te köleliğin rolüne ilişkin uzun bir savunmadır - bu çok eleştirilmiştir, çünkü ortaçağ dünyasının geri kalanında büyük ölçüde ortadan kalktığı zamanda, İslam yasaları köleliği kesinlikle yasaklamış değildir. Böyle diyor yazar, Muhammed uygulamayı yasaklamadı, ama erken Halifelik, binlerce yıldır sosyal problem olarak kabul edilmiş bütün bu uygulamaları (adli yolsuzlukları, adam kaçırmayı, kendi çocuklarını satmayı) fiilen ortadan kaldırmayı başaran ve köleliği sadece savaş esirleriyle sınırlayan, bilinen ilk hükümettir.
Sayfa 179Kitabı okudu
·
157 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.