Kitapla ilgili videom;
youtu.be/bfJpBRlIUKY
Kitapta İlber Ortaylı’nın Önerdiği 96 Kitabın Listesi;
Antik Dünya ve Ortaçağ’dan Klasikler;
Cicero - Dostluk Üzerine
Cicero - Siyaset Sanatı
Seneca - Mutlu Yaşam Üzerine
Aristoteles - Retorik
Ksenophon - Anabasis/On Binler’in Dönüşü
Platon - Şölen
Aristophanes - Eşekarıları
Nizamülmülk - Siyasetname
Gılgamış Destanı
Farabi - Mutluluğun Kazanılması
Homeros - İlyada, Odysseia
İbn Haldun - Mukaddime
Yusuf Has Hacip - Kutadgu Bilig
Plutark - Yaşamlar
Binbir Gece Masalları
Dede Korkut Kitabı
Strabon - Geographika
Hafız-ı Şirazi - Hafız Divanı
Vergilius - Aeneis
Marcus Aurelius - Kendime Düşünceler
Mutlaka Okunması Gereken 5 Roman;
Amin Maalouf - Tanios Kayası
Ferene Molnar - Pal Sokağı Çocukları
Reşat Nuri Güntekin - Çalıkuşu
Ivo Andric - Drina Köprüsü
Umberto Eco - Gülün Adı
Felsefe, Sanat, Kültür Tarihine Dair;
Doğan Özlem - Tarih Felsefesi
Giorgio Vasari - Sanatçıların Hayat Hikayeleri
Jakob Philip Fallmerayer - Doğu’dan Fragmanlar
Niccolo Machiavelli - Hükümdar
Thomas More - Ütopya
Thomas Carlyle - Kahramanlar
Carlo Ginzburg - Peynir ve Kurtlar
Osmanlı Dünyasına Dair;
Halil İnalcık - Osmanlı Tarihinde Efsaneler ve Gerçekler
Salomon Schweigger - Sultanlar Kentine Yolculuk
Feridun M. Emecen - Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluş ve Yükseliş Tarihi
Suraiya Faroqhi - Hacılar ve Sultanlar
Serpil Bağcı - Filiz Çağman - Günsel Renda — Osmanlı Resim Sanatı
Mehmet İşpirli - Osmanlı İlmiyesi
Ahmet Yaşar Ocak - Osmanlı İmparatorluğu ve İslam
Edward J. Erickson - Mesut Uyar — Osmanlı Askeri Tarihi
Sefa Özkaya - Türk Askeri Kültürü
Altay Cengizer - Osmanlı’nın Son Savaşı
Yakın Dönem Türki Tarihi;
Bernard Lewis - Modern Türkiye’nin Doğuşu
Selim Erdoğan - Sakarya Büyük Taarruz
Falih Rıfkı Atay - Zeytindağı
Halil İnalcık - Atatürk ve Demokratik Türkiye
Justin McCarthy - Ölüm ve Sürgün
Selim Deringil - Denge Oyunu
Şevket Süreyya Aydemir - Tek Adam
Taner Timur - Türk Devrimi ve Sonrası
Tarık Zafer Tunaya - Türkiye’de Siyasal Partiler
Zafer Toprak - Türkiye’de Milli İksitsat (1908-1918)
Roma-Bizans Tarihi;
Cornelius Tacitus - Germania
Neil Faulkner - Roma: Kartalların İmparatorluğu
Timothy E. Gregory - Bizans Tarihi
Patrick B. Hunt - Hannibal
Stephen Mitchell - Geç Roma İmparatorluğu Tarihi
Cyril Mango - Bizans-Yeni Roma İmparatorluğu
Historia Augusta - Roma İmparatorları
Alexander A. Vasiliev - Bizans İmparatorluğu Tarihi
Adrian Goldsworthy - Augustus
Peter Brown - Geç Antikçağ Dünyası
Gürkan Ergin - Anadolu’da Roma Hakimiyeti
Oğuz Tekin - Eski Yunan ve Roma Tarihine Giriş
Cecile Morrisson - Bizans Dünyası, Doğu Roma İmparatorluğu 330-641
Philip Freeman - Iulius Caesar
Umberto Eco (Ed.) - Antik Roma
İlber Ortaylı’nın Kitaplığından Seyahatnameler;
Goethe - İtalya Seyahati
Ahmet Haşim - Frankfurt Seyahatnamesi
Marco Polo - Dünyanın Hikaye Edilişi/Harikalar Kitabı
Evliya Çelebi Seyahatnamesi
İbni Battuta Seyahatnamesi
Azra Erhat - Mavi Yolculuk
Direktör Ali Bey - Seyahat Jurnali
Albert Einstein - Einstein Seyahatnamesi: Uzakdoğu, Filistin & İspanya (1922-1923)
Ricoldus De Monte Crucis - Doğu Seyahatnamesi, Bir Dominikan Keşişin Anadolu ve Ortadoğu Yolculuğu (1289-1291)
İbn Eca et-Türki - İbn Eca Seyahatnamesi- Bir Türk Seyyahın Kaleminden
Johann de Plano Carpini - Moğolistan Seyahatnamesi: 13. Yüzyılda Avrupa’dan Orta Asya’ya Yolculuk (1245-1247)
Seydi Ali Reis - Mir’atü’l-Memalik
Ahmet Taşağıl - Gökbörü’nün İzinde, Kadim Türklerin Topraklarında
Cenab Şahabettin - Avrupa Mektupları
Gerard de Nevral - Doğu’da Seyahat
Serhan Güngör / Gezgingöz, Sınır Ötesi Türkiye Mirası Rehberi
Felipe Fernandez-Armesto —Kendi Kaleminden Kolomb Seyahatnamesi
Ahmet Hamdi Tanpınar - Beş Şehir
Falih Rıfkı Atay - Tuna Kıyıları
Defterdar Seyfi Çelebi - Türkistan ve Uzakdoğu Seyahatnamesi
Mustafa Sait Bey - Avrupa Seyahatnamesi
Aleksandr Puşkin - Erzurum Yolculuğu
Ahmet Midhat Efendi - Avrupa’da Bir Cevelan
Halide Edip Adıvar - Hindistan’a Dair
Ch’ang Ch’un - Cengiz Han’ın Ölümsüzlük Arayışı: Taoist Simyacı Bir Keşişin Türkistan Seyahatnamesi (1221-1224)
Yirmi Sekiz Çelebi Mehmet Efendi - Fransa Sefaretnamesi
Nikolay Karamzin - Bir Rus Gezginin Mektupları yabancı dilde
Feldmarşal Helmuth von Moltke - Moltke’nin Türkiye Mektupları
Ebu Reyhan El Biruni - Tahkiku ma li’l-Hind, Biruni’nin Gözüyle Hindistan
Kitap Yorumu
İlber Ortaylı 70 küsur yıllık ömrünün, kendini inşa edişinin detaylarını paylaşıyor. Evet, belki kitaptaki birçok görüşüne daha önce katıldığı programlarda ya da verdiği röportajlarda denk geldik. Bunların yazılı bir metin olarak elimizde bulunuyor olması apayrı bir nimet. Çünkü çoğumuz hayatı boyunca oradan oraya savrulan, ne istediğini kim olduğunu farkedemeden yaş alıp ömrünü keşkelerle dolduran insanlarız. Keşkeye meyilliyiz der İlber Ortaylı. Ama kendimizi inşa edebileceğimizi de söyler. “İnsan Geleceğini Nasıl Kurar?” söyleşisinde de bize bir kapı aralar. Belki kimilerine ilham verir, cesaret etmesini sağlar. Kimileri de belki o şanslı azınlıktadır, kendini keşfetmiştir ve geleceğini inşa etmiştir…
Kitap 9 bölümden daha doğrusu 9 ana sorudan oluşuyor. Her bölüm kendi içinde bir kılavuz niteliğinde. Hayatımızı belli bir düzene oturtamadıysak bunun sebepleri neler ve bunun nasıl üstesinden gelebiliriz, toplum olarak nelerin farkına vararak geleceğe umutla bakabiliriz, nelerden ilham güç alır, eğitimden nasıl faydalanırız, hepsinden önemlisi umudumuzu nasıl korur ve ölçümüzü nasıl belirleriz? Evet, ölçü. Yaptığımız her şeyde bir ölçü olmalı. İnsan kendini inşa ederken bir hedef belirleyerek o doğrultuda plan yapmalı. Eğer planı gerçekleştirebileceği bir yol yoksa kendi yolunu yaratmalı. Ayakta kalmayı, dayanmayı bilmeli. Bunu da güvendiği ebedi dostluklarıyla, çağına uyum sağlayarak, dünyaya mutlu bakarak, doğaya dönerek, ilhamını alacağı yaratıcı periyi uyandırarak yapmalı.
İnsan merak etmeli, kendini harekete geçirmeli. Merakı onun yeteneklerini keşfetmesini sağlamalı. Çünkü yetenek doğrultusunda yapılan iş mutluluk getirir. Mutluluk ise hem hak hem bir ödevdir. Emeksiz ne mutluluk ne de başarı mümkündür. Yani hepsi bir bütündür, bir döngüdür. Döngüdür çünkü insanın kendi inşa süreci hiçbir zaman son bulmaz, bulmamalı. O olmamışlık, eksiklik hissi kişiyi her daim diri tutar ve odaklanmasını sağlar. Başarı ancak böyle mümkündür. Merakını gidermek için illaki de servet harcaman gerekmez. Dünyanı tanı, yaşadığın çevreyi bil, gez, gör, araştır, sorgula, keşfet! İlber Ortaylı bu noktada kısaca şunu söyler; gezmek görmek diyorum siz pahalıdır diyorsunuz, nasıl bir gezip görmekten bahsediyorsunuz, ben elimde bir su şişesiyle tüm İstanbul sokaklarını gezdim… Yani aslolan meraksa bahaneler boştur.
Evet kendisi onu okuyacak birçok insana göre daha iyi şartlarda yaşamış ve eğitim almıştır, iyi bir aile ortamına ve imkanlara sahip olmuştur. Bu büyük bir şanstır. Ancak onunla aynı şartlara sahip olan herkes kendini bu kadar iyi inşa edebilmiş midir? Cevabı biliyorsunuz. Kitabında sıkça vurguladığı gibi o imkanlarını kendi geliştirmiş, gün gelmiş çok değerli isimlerle tanışmak onlardan dersler alabilmek için fırsatlar kovalamıştır. Bir bakıma kendi şansını kendi yaratmıştır. Çünkü onu harekete geçiren meraktır, içindeki yaratıcı peridir. Bunları neden anlatıyorum? Çünkü bu kitap böylesi bir yaşamın portresidir. O yaşamın bilgi birikiminden, deneyimlerinden yararlanmak hepimizin hakkıdır.
Kitabın adı “Kendini İnşa Etmenin Yolları”dır ancak birey toplumdan ayrı düşünülemez. Toplum içinde de ödevlerimiz vardır. Ve o, gençlerden umutludur. Ümidini kaybetmediğini her fırsatta dile getirir. Hep birlikte daha mutlu bir gelecek inşa edilebilmesi mümkündür. Yeter ki neyi ne zaman ve nasıl yapacağımızı bilen bireyler olarak kendimizi yetiştirelim. Yaratmak içinse kendi içimize dönmeyi, yalnız kalmayı unutmayalım. Ve inşa sürecinde yanlış malzemeler kullanmayalım. Farklı ortamlara girerek kendimizi test edip düşüncelerimizin gelişmesini sağlayalım. Çocuklarımızı nasıl yetiştirmemiz gerektiği konusunda kendimizi yetiştirelim. Etliye sütlüye karışmadan toplumumuzu ileriye taşıyamayız. Yaşamın aslında kısa olmadığını onu planlayarak verimli bir hale getirmenin mümkün olduğunun farkına varmalıyız.
Gördüğünüz üzere kitap üzerine yazı yazmak bile bir emek istiyor. Olabildiğince bu kitabı neden okumanız gerektiğini paylaşmaya çalıştım. Kitabın içerisinde İlber Ortaylı’nın önerdiği onlarca kitap var. Her biri farklı alanlarda. Bunların tamamını sosyal medya hesaplarımdan paylaşacağım. Tabi bu listenin haricinde kitabın içinde çok önemli başka kitaplar, sanat, bilim ve devlet insanlarının adının geçtiği sohbetler de var. Herkesin merakından yola çıkarak içindeki periyi uyandırabilmesi, yeteneklerini keşfederek kendini doğru inşa edebilmesi dileğiyle hoşçakalın…
“Hayat dediğimiz bir süredir. Yaşam ise o süreyi nasıl kullandığımızdır. O süreyi nasıl geçirdin, nasıl davrandın, üslubun neydi? İşte o yaşamındır.”