Bu yazı bir inceleme değil, konuşmadır. Çünkü bu kadar büyük bir eseri inceleyebilecek yetkinlikte değilim, ancak dilim döndüğünce birkaç söz söyleyebilirim. Karamazov Kardeşler, öyle bir oturuşta okuyayım da bitsin, denilebilecek bir kitap olmaktan çok uzakta. Aksine saatler harcayıp üstüne düşünülmesi gereken eşsiz bir eser. Her okurun, özellikle her klasik okurun kitaplığında yerini almalı. Kitabın geçilmesi gereken bir okuma eşiğine sahip olduğu kanısındayım. O eşiği geçtikten sonra oldukça akıcı sayfalarla karşılaşacaksınız. Kitaptan kopmayın ve okumaya devam edin, emin olun buna değecek bir mücevher var karşınızda. Gelelim kitaba ismini veren Karamazov kardeşlerimize. Üç kardeşten büyüğü olan Dmitri bedeni, ortanca kardeş İvan aklı, küçük kardeş Alyaşo ise ruhu temsil eder. Bir başka bakış açısı ise, Dostoyevski’nin kendi içinde barındırdığı yönlerinin kardeşlere pay ettiğidir. Dimitri’nin sürgünle beraber biten romantik tarafını, İvan’ın üniversite yıllarındaki sosyalist yönünü ve bu amaç için sallantıya giren Tanrı inancını yansıtır. Son olarak Alyoşa… Bu karakter Dostoyevski’nin olgunluk dönemini; kendine, milletine ve dinine dönüşünün yansımasıdır. Gayri meşru kardeş Smerdyakov’un Dostoyevski gibi epilepsi nöbetleri geçirmesi de kendinden bir parçanın kardeşlere aktarıldığının bir diğer örneğidir. Her kitap yazarından izler taşır elbette. Bu kitapta da bunu görmek son derece normal. Örneğin, kitapta en masum ve meleksi karakter olarak çizilen Alyoşa adını, Dostoyevski’nin kitaba başlamadan önce kaybettiği oğlundan alır. Babasıyla arasındaki ilişkisi pek de harika olmayan bu büyük yazarın baba temasını seçmesi çok da garip gelmeyecektir hiçbirimize. Ayrıca Sibirya'daki sürgünü sırasında babasını öldürme suçuyla mahkum edilen ama masum olan bir adamdan esinlenilmesi de tesadüf olarak adlandırılabilir mi? “Büyük Engizisyoncu” ve “İsyan” bölümleri tekrar tekrar okunması gereken, yalnızca bu kitap için de değil tüm klasikler arasında yazılmış en güzel tahlillerin ve eleştirilerin olduğu bölümler bana kalırsa. Öyle analizler içeriyor ki, her ne kadar bazılarına benim entelektüel seviyem yetmese de, psiko analizi hazırlayan Freud'un çalışmalarına da kaynaklık etmiştir. Bu kitap olaylar silsilesi değil, düşünceler yumağıdır. İçinde dini sorgulamalar, felsefi fikirler, psiko analiz barındıran; soyut kavramların sözcüklere aktarıldığı bir şaheserdir. Her okunuşta, her okuyucu tarafından bambaşka zevk alınacaktır. O yüzden bu kitap her okur tarafından bilinmeli ve okunmalıdır. İnsanlar yazarı genelde “Suç ve Ceza” adlı eseriyle tanısa da Dostoyevski’nin en önemli eseridir “Karamazov Kardeşler”. Onun ustalık eseridir bir nevi. Diğer tüm eserlerindeki karakterlerin, düşüncelerin bir bütünüdür; bu yüzden de kesinlikle Dostoyevski’nin eserlerinin tamamını okuduktan sonra bir kere daha okunması gerektiğini düşünüyorum. Ne zaman olur bilinmez ama bu kitapla yolumuzun tekrar kesişeceği aşikâr! DİKKAT BURADAN SONRASI SPOİLER İÇERİR! Baba Karamazov’u öldüren kardeş Smeryakov olsa bile aslında ölümü sık sık dile getiren ve içinde bu istekle yaşayan Dimitri de, bu cinayetin haklı olacağını savunan İvan da ve “melek” gibi tasvir edilen, cinayetin olabileceği ihtimalini bildiği halde bunu engellemeye kalkışmayan Alyoşa da suçludur. Peki soruyorum size: Katil, tetiği çeken midir sadece? Karamazov Kardeşler, Tolstoy’un evini terk ettiğinde yanına aldığı kitap olma özelliği de taşır. Yine bir soru: Siz böyle bir durumda yanınıza hangi kitabı almak isterdiniz?

Karamazov KardeşlerFyodor Dostoyevski · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 202335,1bin okunma

·

1.242 görüntüleme

elif burçak can

@zeheyra ·

2yıl

Duvarcı ustası Don Gustav

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Okuma Meraklısı