Gönderi
1984 romanı kırmızı – siyah renklerin kullanıldığı bir kapak tercih edilmiş 46. Baskıda. Romanımız daha sonra otobiyografi, romanlarda yer alan bazı kavramların açıklandığı bölüm ile devam eder. Çevirmenimiz Celal Üster romanımız için ‘Bir İnsanlık Karabasanı’ olarak niteler. Romanımız 3 bölümden oluşur her bölüm ise olayların akısına göre numaralandırılmıştır.
1984 romanı Winston ve Julia’nın aşkı üzerinde distopik tarzda yazılmış bir romandır. Asla bir aşk romanı değildir. Distopik romanların en güzeli ve en başarılısıdır. Roman 1948 de yazılmış fakat yazarı tarafından son iki rakamı değiştirilerek 1984 ismi verilmiştir. Romanımızın filmi 1984 de vizyona girmiş, Türkçeye de 1984 de çevrilmiştir. Orwell Hayvan Çiftliğinden kazandığı para ile bir malikâne alıp 1984 yazmaya başlar. Yazarımız yazarken birçok hastalıkla boğuşmaktadır.
Winston, 39 yaşında masa başı bir memur, sağ ayak bileğinde bir çıbanla mücadele eder baş kahramanımız.
Okyanusya: Yeni kurulan dünya, ülke.
Yenisöylem: Okyanusya’nın resmi dili.
Barış Bakanlığı: savaşlarla ilgilenen bakanlık.
Sevgi Bakanlığı: yasa, düzen, aşk, cinsellik, sinema, eğlence…
Varlık Bakanlığı: İktisadi dizenle ilgilenir.
Gerçek Bakanlığı: Haberler vs.
Winston’unun bir gün güncesine 4 Nisan 1984 tarihini yazmasıyla başlar yeni düzen. Yeni düzene göre günce tutmak suç. 25 yıl gibi hapis cezası veya tomlama kampında çalıştırılmak gibi cezaları vardı. Günce tutmak neden suç olabilir ki, bu çok ironi görünse de yeni düzende suç saylıyordu. Bu bir düşüncesuçu işlemekti. Bununla ilgilenen düşüncepolisleri vardı.
Tele-ekran: her an izlenen tv. gibi şeyler.
Partinin sloganı:
‘Savaş Barıştır!
Özgürlük Köleliktir!
Cahillik Güçtür!’
Okyanusyanın resmi dili olan yenisöylemde amaç: düşünce ufkunu daraltmak. Yeni kelimeler yaratarak ve bu yeni keleimeler ise eskisöylemdeki kelimelri en aza indirmeliydi. 2050 yılını işaret eder. Çünkü dilin değişimi asla hızlı olamaz. Bilmem kaç kuşak sonrası anca bulur. Partinin en büyük gayesi dile müdahaleydi dile müdahale etmek demek insan zihnine etmek demekle eşdeğerdi. Dil eşittir kültür, kültür toplum demek. Gelenekler, görenekler, geçmiş hepsi dil ile aktarılır kuşaklara. Neslin devamı demek. Burada çok ironik bir benzetme yapar Arjantin sığırları gibi atalarının izinde gider der. Geçmişi aşağılayarak parti geçmişi denetim altına almak ister tıpkı şimdi ve geleceği alacağı gibi.
Winston işkence yapılırken şunu söyler; insanoğlu bilincinde olmadığı hiçbir şey var olamaz. Dile yapıla müdahale ile mümkün olacaktır. Yenisöylem sözlüğü hazırlamaktadır. Yeni sözcüklerle insan bilinci kontrol altına alınacak. Aslında her an düşündüğünü izlemek bile kontrol altına alınıyor düşünceler. Ve bir diğer çıkarım ise her yerde sizi izleyen tele-ekran değilde insanlar. Çünkü yakalanan düşüncesuçlulardan birini ihbar eden de 6 yaşındaki kızıydı. En mahrem yerimizdir zihnimiz ve zihnimizin okunduğunu bilmek bu bizi çok rahatsız eder. Partide bu kontrol ile bizleri istediği gibi bir kalıba sokmak biçimlendirmek. İnsan zihni gaz veya sıvı değildi bulunduğu kabın şeklini alsın.
Evet bir diğer hükmetme şekli ise çiftdüşün olacaktır. İki çelişkili düşünceyi zihne aynı anda bulundurabilmek ve kabullendirebilmektir. Bilinçli yapılan bu politika kusursuz olmlydı. Görünmeyen bir ordu ve komutanı Goldstein. Örgütün ismi ‘Kardeşlik’, sapkın düşünceleri yaymak için isimsiz kitaplar dağıtılırdı. Baskılar geceleyin gerçekleşir. Birbirlerine yoldaş ismiyle seslenirlerdi.
Düşüncesuçu ölümü gerektirmez, düşüncesuçunun kendisi ölümdür. Partinin bir diğer amacı ise geçmişi denetim altına almak. Geçmişi denetim altında tutan geleceği de denetim altında tutar, şimdiyi denetim altında tutan geçmişi de denetim altında tutar. Geçmiş doğası gereği değiştirilemez. Tarihi, kitapları yok ederseniz geçmiş yok eder, ve çiftdüşün ile denetim altına alarak sizin kontrolünüze girer. Partinin bir diğer isteği ise belleğimize sonu gelmeyen zaferler kazandırmak. Gerçeklik denetimi ile zihnin kontrolü partinin elinde olacak.
Büyük Birader: Devrimin önderi.
Syme: Filolog, Yenisöylem uzmanı.
Yenisöylem, kelime darağacını daraltmak ve gerçeklik denetimi sağlamak. Düşünce ufku daralınca düşüncesuçu da gerçekleşmek. Partinin bu planları bilinçli ve doğrusal çeklinde ilerliyordu. Dil yetkin duruma gelince devrim tamamlanacaktır.
Parti bir diğer amacı ise temel ihtiyaçları karaborsaya düşürmek ve kendilerine bağımlı kılmak ve yüksek tabakayı daha da zengin etmek.
Bir diğer denetim ise cinsellik. Bunu tutku ve birbirine duyulan duygu ortadan kaldırmak. Erotizm düşmandır. Evlilik sadece partiye bireyler yetiştirmek için var. Sex Karşıtı Gençlik Birliği kuruldu. Yapay döllenme isteniyordu. Arzu bir düşüncesuçuydu. Parti üyeleri olan proterler ise ayrıcalıklıydı. Proterler ve hayvanlar özgürdür.
Partinin doğruları vardı 2+2 ¬:5 gibi bir doğruyu kabul ettirebilmek. Winston en büyük özgürlük budur der bunu özgürce haykırabilmek. Parti eski düzenin her şeyine düşmandır. Eski düzende aşk, sevgi üzerine kurluyken. Bizim düzenimiz ise nefret üzerine korku üzerine kurulmuştur. Acı ile korku ile hükm etmek. Partinin düşünceleri bağnaz kişilerce kabul ettirmek kolaydı. Bir kuşun gagasına aldığı bir mısır tanesi gibi direk yutuluyordu.
Winston ve Julia tele-ekranda uzakta sürekli buluşuyorlardı. Aşkı üzerine başlar ve bir düşüncesuçu işlerlerdi. Aslında bir başkaldırıydı, devrimdi. Ve bir otel de yakalanır.
Winston işkenceleri başlar. Direnir bir savaşçı gibi, en son 101 numaralı odadaki işkence odasına getirilir ve orda dayanacak gücü yoktu orda aşkı dediği Julia partiye verir. Winston artık kabul etmiştir oda bir partiliydi. 2+2:5 eder düşüncesini benimser. Düşmanını yok etmek istemiyor değiştirmek istedi.
Kazanan partiydi, büyük biraderdir.
Savaş sürekli olduğunda tehlikeli olmaktan çıkar. Güç savaşları değil artık uyruk savaşları olacaktır. Toprak kazanmak değil toplumu devam ettirmek.
Suçdurtma: tehlikeli düşünceleri içgüdü olarak durdurma. Beyne hüküm ederek.
Son söz
Geleceğe yönelik bu kabus senaryosu bazı kısımlarını günümüzde gerçekleşmektedir. Cahilliğin güç olduğu günümüzde her seçim sonrası görmekteyiz. Yapay döllenme gibi bir saçmalık insanlığın yok edilmeye, her şeyin yapay robotik olacağı. Duyguların olmadığı bir dünya kılınmaya çalışılmaktadır. Çok da uzak olmayan bir gelecek bizleri beklemektedir.
·
205 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.