Not: Metin hafif dozda spoiler içeriyor. Hassas okuyucular için uyarmak istedim. Wells bu kitabıyla zaman makinesi terimini literatüre kazandırmış. Bu kadar iyi bir kurguyu ve etkileyiciliği beklemiyordum ancak beni günümüzde bu zamanda yolculuk fikri çevresinde inşa edilen birçok kurgudan daha fazla etkilemeyi başardı. Kitap Fahrenheit 451 gibi *ya böyle olursa* fikrinden yol çıkarak oluşturuyor gelecek dünyasını. Bu tür kurgularda günümüzdeki bazı küçük ya da kanıksadığımız şeylerin ilerde şaşırtıcı(genelde) sonuçlar doğurduğunu görürüz. Wells de bunu kapitalizmdeki sermayedar ve işci sınıfı yanı burjuva ve ploterya arasında zamanda gittikçe birbirinden ayrışması ile 2 farklı türe evrileceğini kurgulamış. Bu konuyu seçmesinin arkasında bir neden de yazarın asıl mesleğinin gazetecilik olması ve gündemle yoğun şekilde ilgilenmesi olması gerek. O zamanlarda kapitalizme bu yönlü bir bakış uygunsa da artık kapitalizmin bu şekilde işlemediğini ve bu yönde bir evrim olamayacağını rahatlıkla kavrıyoruz. Bunun yanında 1895 yılında yazılan bir kitabın evrim teorisini bu denli kurgunun ana unsuru haline getirmesini takdir ettim. Sonrasında kitabın yarısından sonra başlayan koşuşturmaca da bir süre durgun giden öyküye renk katmış. Yolculuğunda yanına bir yandaş eklenmesi ve onun başından geçenler de donuk bir yapıya sahip olan ana karakterin hikayesindeki dram eksikliğini gidermiş. Wells'in ortaya attığı zamanda yolculuk fikri ise son derece sade ve paradokslardan kendini kurtaran ya da oralara hiç bulaşmayan bir senaryoda kurgulamış. Zamanı basit düz bir çizgi gibi düşünüp paradoks yaratmayacak şekilde bir ileri bir geri sıçrama yapıyor ve öylece bitiyor. Bu kadar basit ve etkileyici olmasının klasikler arasında girmesinde bir etken olduğunu düşünüyorum. Şimdi gelelim geçen yüzyıllık zaman sonunda gelecek kurgusunda sorun gibi gözüken bazı noktalara. İlki Wells gelecekteki evreni hastalıktan arınmış bir şekilde tasvir ediliyor. Bu durum önemli çoğunluktaki hastalığın nedenleri olan bakterileri de yok etmek demektir. Fakat bakterileri öylece yok edemeyiz. İnsan için yaşanabilir bir habitatın vazgeçilmez unsurlarıdır. Azot döngüsü gibi birçok hayatı döngüde rol alırlar. Zamanla sadece yararlı ya da hastalık yapmayıcı bakterileri hayatta bıraksanız dahi bakteri zamanla mutasyona uğrayacak ve kaçınılmaz bir şekilde hastalık yapıcı hale gelecektir. Benzer bir durum mantarların olmadığını söylediğinde de geçerli. Mantar olmadan da geniş habitatlar yaratılamaz diye biliyorum. Sonrasında Morlock'lar avcı durumundayken ve sanayi makinelerini çalıştırma kabiliyetleri körelmemişken herhangi bir alet kullandığına dair emare olmayışıdır. Günümüzde primatların birçok üyesi geçici de olsa basit aletleri kullanma yetisine sahipler. Morlockların kendilerin evrimsel açıdan ciddi avantaj sağlayacak bu yeteneği edinemeyişleri tuhaf. Hemde zaman yolcusunda tuzak kuracak kadar zeki olmaların rağmen. Kitaba ek olarak kitabın filme uyarlanmış 2 tane sinema filmi var. Aslında 3 fim var ancak diğeri televizyon için yapılmış ve izlemediğim için değinmeyeceğim. İlki The Time Machine(1960) olan film ve sanırım diğeri olan aynı isimli 2002 yapımına göre daha çok beğendim. Öncelikle şunu belirtmeliyim ki bence filmlerin ikisi de kitaptan bağımsız olarak ele alındığında vasat ya da bir tık üstü filmler yani izlemeseniz de olur diyeceğim filmlerdir. 1960 yapımında kurgudan bence iyi olmayacak şekilde sapılmış için bir az aşk sokulmuş. Zaman yolcusunun karakteri hemen hemen korunsa da verdiği kararlarla hikayeyi başka bir yöne yönlendiriyor. Ben bu orijinal kurgudan sapışı dil, renk konusundan vs dolayı bütçe kısıtlıydı herhalde diye düşünürken mağara ve patlama sahnelerinde fikrim değişti. Bilerek sapılmış orijinal kurgudan ancak bence pek iyi bir şey de ortaya çıkmamış. 2002 yapımı aslında 1960'da havada kalan konuların üzerinde durduğu için daha iyi gibiydi ama 60 yapımındaki sorulara absürt ve Wells'in orijinal kurgusundaki zeka kırıntısından dahi yoksun Hollywood vari cevaplar veriyor ya da saçmalıyor dersek daha doğru olur. Bunun yanında birde zamansal bir paradoksu da işin içine sokuyor ki bunun altından kalkamadığı gibi onu da diğerleri gibi heba edip gidiyor. Neticde bence 60 yapımından da kötü bir iş çıkmış ortaya bence. Ayrıca yönetmeni Wells'in öz torunu.

Zaman MakinesiH. G. Wells · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 202429,1bin okunma

·

95 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Hai