1587 yılının sonlarına doğru, konsül Baccio Valori'nin, iki farklı Dante yorumcusu olan Luccalı Alessandro Vellutello ve Floransalı Antonio Manetti'nin "Cehennem'i" kendine özgü coğrafyasıyla ilgili fikirlerini inceleme isteği üzerine, yirmi dört yaşındaki Galileo, ünlü Floransa Akademisi'nin üyelerine Dante'nin Cehennemi'nin Biçimi, Konumu ve Büyüklüğü Üzerine iki ders vermiştir. Galileo'nun amacı, İlahi Komedya'nın ilk bölümünde anlatılan Cehennem çukurunu, geometrik bir bakış açısıyla incelemek ve Dante'nin belirlediği boyutları keşfedip açıklamak isteğiydi. Ancak Galileo'nun verdiği dersler, 19. yüzyıl ortalarına kadar unutulup gitmiştir. Bu tarihte, Ottavio Gigli, Biblioteca Rinucciniana'da derslerin elyazmasını bulmuş ve ardından, o dönemde İlahi Komedya ile ilgili yapılmış çeşitli incelemeleri bir araya getirdiği bir kitap yayımlayarak Galileo'nun bu incelemesinin tekrar günışığına çıkmasını sağlamıştır. İşte bu kitap, Galileo'nun Tüm Yapıtları'nın İtalyan Ulusal Baskısı'ndaki, şu anda Floransa Ulusal Kütüphanesi'nde bulunan ve yazarın kendi eliyle kaleme aldığı elyazmasını esas alan metnin çevirisidir. Vellutello ve Manetti, İlahi Komedya'nın dizeleri arasında, öteki dünyanın farklı mimari yapılarını üst üste yeniden oluşturmalarına olanak sağlamaya yetecek kadar kesin, somut veriler aramaya çalışmışlardır. Galileo da çalışmasını bu iki derin inceleme üzerine kurmuştur. Hangisinin daha üstün olduğunu kesin bir biçimde anlamak için, ilk önce Manetti'nin çalışmasından başlayıp (Birinci Ders) ardından Vellutello'nun incelemesine (İkinci Ders) geçerek, bu iki çalışmayı büyük bir azimle incelemiştir. Galileo, ölüler krallığındaki araştırmaları sırasında, Cehennem çukurunun yapısını kesin olarak saptamak için Arşimet'in bazı çalışmalarına (Küre ve Silindir Üzerine) ve devlerin büyüklüklerine bağlı olarak, daireler arasındaki oranları bulmak için de Dürer'in teorilerine (insan vücudunun oranları üzerine incelemesi) başvurmuştur. Şairin mesajına ve yolculuğun alegorik anlamına zarar vermeden, şiirdeki doğaüstü tasvirlerin, gerçek dünyaya ait bir arazi yapısına benzeyip benzemediğini -yani, Dante'nin görüşlerinin geometrik bir temele dayanıp dayanmadığını- anlamak için kullanacağı iki önemli geometri aracı da bunlar olmuştur. Galileo, birinci derste, Dante'nin Cehennemi'nin konumu ve biçimi üzerine Manetti'nin görüşlerini, ikinci derste, Alessandro Vellutello'nun bu konuya nasıl yaklaştığını anlatıyor, ardından da kendisini iki fikirden birini seçmeye yönelten nedenler üzerinde duruyor. İki fikrin örtüştüğü noktaları, ardından da bu görüşler arasındaki farklılıkları ele alıyor. Cehennem Üzerine Dersler, genç Galileo'nun Dante'nin başyapıtına karşı duyduğu hayranlığın önemli bir kanıtıdır. Büyük bir çoşkuyla, İtalyan edebiyatındaki en tanınmış öteki dünya tasvirinin mimarisini çözmeye ve Cehennem'in ölçülerini bulmaya çalışmıştır. Bunu yaparken de Galileo, edebi düşüncelere hiç yer vermemiş, yalnızca kendisini bilimsel ve teknik problemlerin çözümüne götüren bir yol izlemiştir. Oldukça bilimsel ve titiz bir şekilde hazırlanan notları, Dante'nin İlahi Komedya'sını okuduktan sonra kesinlikle okumanızı, Cehennem'i zihninizde daha da net canlandırabilmek açısından tavsiye ederim. Kitapla kalın...

Dante'nin Cehennemi Üzerine DerslerGalileo Galilei · Bilge Kültür Sanat · 200929 okunma

·

260 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Nihal Yurtseven