Akış
Ara
Keşfet
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Alışveriş
Keşfet
Kitaplar
Yazarlar
Okurlar
1000Kitap Android UygulamasıÜCRETSİZ – Google Play'den indirin
1000Kitap iOS UygulamasıÜCRETSİZ – App Store'dan alın
ŞartlarGizlilikTopluluk KurallarıHakkımızdaReklam VerinİletişimKütüphanecilerDizinlerÇerez Politikası
©2024 · 1000Kitap Web Uygulaması · 2.37.40
Gönderi
·
Puan vermedi
İlahi Komedya 701 yaşında(Dante İlahi Komedya'yı 1307 – 1321 yılları arasında yazmıştır.)
Dante'nin yapıtı Divina Commedia (Kutsal Komedi) İtalyancanın en önemli eseri ve dünya yazınının başyapıtlarındandır.Üç bölümden oluşur: Cehennem (Inferno), Araf (Purgatorio) ve Cennet (Paradiso). Yapıt, Dante’nin Cehennem'den başlayıp Cennet'te son bulan yolculuğunu betimlemektedir. Bu yolculukta hayranlık duyduğu Latin şair Vergilius ve sevdiği kadın olan Beatrice ona yol göstericilik yaparlar.
İtalyanca Cehennem anlamına gelen Inferno bölümü ile başlayan yapıt, günaha susayan vahşi yaratıkların kasvetli dünyasından Purgatorio (Araf) ve Paradiso (Cennet) ile ölüm sonrası yaşama uzanan kasvetli bir dünyayı konu ediniyor.
Böylesine ciddi içerikli bir yapıta neden komedi denildiği merak edilebilir: Dante’nin zamanında tüm ciddi, öğretici yapıtlar Latince yazılmaktaydı. Latince dışındaki dillerde kaleme alınan yapıtlar önemsiz ve sıradan görülüyordu. Ayrıca “komedi” sözcüğü, klasik anlamında, düzenli bir evrene duyulan inancı yansıtan yapıtlara göndermede bulunuyordu. Buna göre evrendeki tüm olaylar mutlu ya da “eğlenceli” bir sona doğru yönelmekle kalmıyor, ama aynı zamanda, her şeyi sonul bir iyiye doğru düzenleyen bir kutsal istenç tarafından etkilenmiş olan bir son söz konusu oluyordu. Buna göre Dante için yapıtta cehennemden cennete doğru ilerleyiş, terimin paradigmatik ifadesini yansıtmaktaydı. Etik yönden bir ruhsal bulanıklıktan, sonunda Tanrının bir görülüşüne ulaşabilmek de söz konusu anlamla uyumludur.
İlahi Komedya eşsiz şiir tekniği ve çok katmanlı anlamı yanında bize hem zahiri hem de batıni olarak dehayı tanımak için pek çok kapı açar.
Eserin ilk dizesi "Yaşam yolumuzun ortasında"(35 yaşında yazdığı tahmin ediliyor.)
Komedya'nın kurgusu,geçmiş hal ve geleceği içine alan engin bir bağlam oluşturur.Dante ötedünyaya yolculuğunun başlangıç tarihini 1300 olarak belirliyor.
Komedya'dan söz ederken iki Dante'yi birbirinden ayırmak gerekir.İlki Cehennem'deki en uç tezahürü(şeytan)dahil olmak üzere kötülüğü kavrayan,Araf'ta günahlarından arındıktan sonra,önce Lethe ırmağının sularında yıkanarak günahlarının anılarını unutan,ardından Eunoe ırmağından geçerek yaptığı iyiliklerin anıları güçlenen ve aşama aşama Tanrısal görüye(Cennet)ilerleyen yolcu Dante,ikincisi ise,bütün bu yolculuğu kurgulayan yazar Dante'dir.
Komedya,zihnin Tanrı'ya yolculuğu veya hayali bir ötedünya yolculuğu olarak tanımlanmıştır.Bu yolculuğun üç aşaması veya durağı vardır:Kudüs yakınlarından girilen,yeraltında bir huni gibi daralarak çamurlu,buz tutmuş Kokytos ırmağı ve ırmağın bitimindeki Şeytan ile son bulan Cehennem;ortaçağ inanışına göre,tamamı sularla kaplı güney yarımküredeki bir adada bulunan Araf Dağı(burada Cehennem'den kurtulmuş,ama henüz Cenneti hak etmemiş ruhlar,inançlarındaki kusurları gidermek için cezalarını çekerler.)ve son olarak,gökte birinci kat(Ay)ile başlayan,çeşitli katlar(Merkür,Venüs,Güneş,vb.)ve kutlu kişilerle karşılaşmalarla devam edip Tanrı'nın bulunduğu Arş-ı Ala ile son bulan Cennet.Bu yolculukta Dante'nin üç rehberi vardır:Vergilius,Beatrice ve Aziz Bernard.Latin şairi Vergilius,Beatrice'nin isteği üzerine Meryem Ana'nın rızası ve Azize Lucia'nın aracılığıyla yolcu Dante'ye rehber atanır.Araf'ta ikinci rehber,yani Beatrice belirinceye kadar,Dante'ye Cehennem yolculuğunun tamamı boyunca ve Araf yolculuğunun belli bir noktasına kadar Vergilius eşlik eder.Araf'ın en üstündeki Yeryüzü Cenneti'nden Beatrice'yle birlikte göğe yükselen Dante'ye göğün onuncu katına kadar Beatrice,o noktadan itibaren de Aziz Bernard rehberlik eder.
Dante'ye göre eser yalın değil,çok anlamlıdır.Önce anlam genel olarak ikiye ayrılır:Lafzi ve simgesel.Lafzi anlam,bir kişinin,bir olayın tarihsel,somut gerçekliğidir.Simgesel anlam,üçe ayrılır:Alegorik,ahlaki ve mistik.Dante'ye göre,Komedya'nın lafzi anlamı,ruhların ölümden sonraki durumudur.Alegorik anlamı ise,kişinin iyi veya kötü tutumlarıyla,özgürlüğünü istediği yönde kullanarak,ilahi adalet tarafından ödüllendirilmesi veya cezalandırılmasıdır.
Yapıta göre yeryüzünde mutluluğa ahlaki ve düşünsel erdemler yoluyla ulaşılabilir. İlahi mutluluğa ise inanç, umut, hayırseverlik gibi Hristiyan erdemlerine göre yaşayarak varılabilir.
Cehennem, Araf, Cennet ana başlıklarını taşıyan üç bölüme (cantica) ayrılan şiirin toplam dize sayısı 14.233’dir. Üçlüklerden (terzina) oluşan şiirin tümü, ilk kez Dante’nin kullandığı terza rima (aba, bcb, cdc örneğinde olduğu gibi, ikinci dizenin son sözcüğünün son harfine, bir sonraki üçlüğün birinci ve üçüncü dizelerinin sonunda yer vermeye dayanan uyak) düzeninde yazılmıştır. Dizeler on bir hecelidir. Her bölümde 33 kanto (canto = destan bölümü) yer alır. Cehennem’deki giriş kantosuyla birlikte kanto sayısı 100’e ulaşır. Yazar yapıtına Comedia (o dönemde bu sözcük tek ‘m’ ile yazılıyordu) adını vermiştir. Çünkü Cehennem bölümünün ürkütücü ortamına karşılık, şiir, komedilerde olduğu gibi mutlu sonla sonuçlanır; üstelik herkesin anladığı bir dille (İtalyanca) yazılmıştır. İlk kez Boccaccio’nun eklediği Divina (İlahi) sıfatı 1555 yılında Venedik’te Ludovico Dolce’nin yaptığı baskıda kitabın kapağında da yer alınca, o tarihten sonra yapıtın adı Divina commedia (İlahi Komedya) olarak benimsenmişti.
Eseri okurken Dante'nin geniş bir tarih bilgisinin yanısıra felsefe,astronomi,geometri,edebiyat,tıp,coğrafya konularında da geniş bir bilgiye sahip olduğunu görüyoruz.
Dikkat çeken bir önemli şeyde, Dante'nin Hz.Muhammed ve Hz.Ali'yi cehennemde göstermesidir..Eserde üç müslümanın daha adı geçiyor:Selahaddin Eyyübi,İbn Sina ve İbn Rüşd.Onları araf'ta göstermiş.Araştırdığımda edindiğim bilgilere göre Haçlı Seferlerinden oldukça etkilenmiş Dante.Hz.Muhammed'i yeni bir din kurarak bölücülük yaptığını düşünüyormuş.
CEHENNEM (Inferno):
** İlahi Komedya’nın ilk bölümü Cehennem, 34 kanto içerir. Bu kantoların toplam dize sayısı 4720’dir.
** 7 Nisan 1300 Perşembe’yi kutsal Cuma’ya bağlayan gecede Dante’nin karanlık bir ormanda yolunu şaşırması,üç hayvanla karşılaşması,o sırada Vergilius’un ortaya çıkmasıyla ötedünyaya yolculuğu başlar.9 Nisan 1300 akşamında Cehennem’in dokuzuncu dairesinde kendilerine iyilik yapanlar, yaratıcısına ihanet edenler,Lucifer,İskaryot Yahuda, Brutus, Cassius'u görür.Vergilius, Lucifer’in gökyüzünden düşmesini ve Cehennem’in oluşumunu anlatır. Vergilius ile Dante yukarıya çıkıp yıldızları görürler.Böylece Cehennem yolculuğu biter.
** Cehennem, dünyanın merkezine doğru inen ve bir huni gibi gittikçe daralan dokuz kat gökten oluşmakta, her katta suçlulara aşağı doğru gittikçe ağırlaşan işkenceler yapılmaktadır. Başlıca suçluların işledikleri suçun ağırlık derecesine göre sıralanması şöyledir: Korkaklar, şehvet düşkünleri, oburlar, cimriler, müsrifler, sapık tarikat mensupları, zalimler-katiller, intihar edenler, Allah’a karşı gelenler, homoseksüeller, tefeciler, kadın satıcıları-arabulucular, dalkavuklar, para canlıları, rüşvet yiyenler, kâhinler-falcılar, hırsızlar, ikiyüzlüler, nifak çıkaranlar, bölücüler, simyacılar, kılık ve sima değiştirip insanları aldatanlar, kalpazanlar ve sırasıyla hısım-akrabalarına, vatanlarına, misafirlerine, velinimetlerine ve kutsal imana ihanet edenler.
ARAF (Purgatorio):
**İlahi Komedya’nın ikinci bölümü Araf, 33 kanto içerir. Bu kantoların toplam dize sayısı 4755’tir.
**Vergilius ile Dante’nin 10 Nisan Pazar Paskalya günü başlayan Araf gezisi, üç gün sürer ve 14 Nisan Perşembe günü sona erer. Araf’ta Beatrice, ölümünden sonra kendisini unutarak geçici zevklere dalmış, günah yollarına sapmış olan Dante’yi çok acı sözlerle azarlar ve işlediği suçları itiraf ettirir. Bir tür tövbe aldıktan sonra, sırasıyla kötülüklerinin üzerinde kalmış kirlerini temizlemek üzere önce Lethe ve ardından da iyiliklerini pekiştirecek Eunoe nehirlerine daldırarak yıkayıp temizler. Dante artık temizlenmiştir.
**A‘râf, okyanuslar ortasındaki bir ada üzerinde yer alan dünyanın en yüksek dağıdır. Koni şeklindedir. A‘râfta affedilmeye hak kazanmış, fakat Allah’ın sevgili kulları arasına girebilmek için geçici bir süre çile çekmeleri gereken günahı az kişiler bulunmaktadır. A‘râfta suçların ve karşılığı cezaların ağırlığı cehennemdekilerin aksine yukarı çıkıldıkça azalmaktadır. Buradaki insanlar sırasıyla aforoz edilenler, son nefeste tövbe edenler, savaşta veya cinayetle öldürülenler, kibirliler, hasetçiler, öfkelerini tutamayanlar, tembeller, cimriler, müsrifler, oburlar ve şehvet düşkünleridir.
CENNET (Paradiso):
** İlahi Komedya’nın son bölümü Cennet, 33 kanto içerir. Bu kantoların toplam dize sayısı 4758’dir.
** Cennet boyunca Dante’ye Beatrice rehberlik eder. Dante’nin 14 Nisan Perşembe sabahı başlayan Cennet yolculuğu, aynı gün öğleden sonra Tanrı’nın ışığına ulaşmasıyla noktalanır. Dante'nin Cennetine göre dünya evrenin merkezindedir ve sabit bir cisimdir. Kürenin çevresinde yedi gezegen dönmektedir: Sırasıyla Ay, Merkür, Venüs, Güneş, Mars, Jüpiter ve Satürn.
**Cennetin güzellikleri ve içinde bulunanların mertebeleri yükseldikçe artar. En alt kattakiler dış etkiler sebebiyle kulluk sözünde duramamış, kendi istekleri dışında günah işlemiş kişilerdir; onları sırasıyla iyilik severler, âşıklar, âlimler, şehidler, âdil hükümdarlar, ilâhî aşka dalmış olanlar, azizler, melekler, Allah ve insanlarla melekler arasından seçtiği maiyet erkânı takip eder.
KAYNAK:
*Varlık Dergisi Eylül 2021 sayısı
*Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve 2., 3., 4. Sınıf “Felsefe Tarihi” Dersi Ders Notları (Ömer YILDIRIM)
* Ardavirafname ve İlahi Komedya, Dante Alighieri – Yaşamı ve Eserleri
** Bahçeyazı Gümüşlük Akademi Edebiyat Evi Dante Alignhieri internet sayfası
** İslam Ansiklopedisi İlahi Komedya
·
546 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.