Maraş Katliamı 19-26 Aralık 1978 tarihleri arasında yaşanmıştır. Resmi rakamlara göre 120 kişi öldürülmüş, Alevilere ait 559 ev ise yakılmıştır. Katliamdan sonra Maraş'taki Alevi nüfusunun çok büyük bir kısmı göç etmiş veya göçe zorlanmıştır. Yaşanan bu facianın gerçi failleri aradan geçen 43 yıla rağmen bulunamamıştır. Kimilerine göre Sünni - Alevi gerginliği, kimilerine göre ise Türk - Kürt kavgası idi. Çünkü Maraş'taki Alevilerin büyük kesimi Kürt kökenliydi. Bununla beraber devlet odaklı düşünenler katliamı marjinal sol örgütlerin planladığını ve suçun milliyetçilere atıldığını iddia etmiştir. Katliam sanıklarının önemli bir kısmının orta yaşlı kadınlar olduğu dikkat çekiyor. İnsanlar komşuları tarafından ihanete uğrayıp, katledilmiştir. 12 Eylül Askeri darbesine giden en önemli kilometre taşlarındandır. 19 Aralık'ta Çiçek sinemasına atılan bombayla olaylar patlak verir. O esnada sinemada milliyetçi bir film oynamaktadır. Bu olay üzerine ülkücüler galeyana geldi. Lakin sinemaya bombayı atan Ökkeş Kenger isimli bir ülkücüydü. Bu yüzden halkı galeyana getirmekten dolayı yargılandı. 20 Aralık'ta Alevilerin yaşadığı Yörükselim mahallesindeki bir kıraathaneye bomba atılıp, ateş açıldı. Olayların asıl alevlenmesi ise 21 Aralık'ta sol görüşlü iki öğretmenin öldürülmesi ile oldu. Cenaze töreni Cuma namazı sonrası denk gelince büyük olaylar çıktı ve halka taşla sopalarla saldırıldı. Ve o andan sonra Alevi mahallelerine planlı ve toplu bir şekilde saldırılar gerçekleşti. Bağlarbaşı camii imamı Mustafa Yıldız cuma vaazında şu "öğütleri" verdi: "Oruç tutmak namaz kılmakla hacı olunmaz, bir Alevi öldüren beş sefer hacca gitmiş gibi sevap kazanır; bütün din kardeşlerimiz hükümete ve komünistlere, dinsizlere karşı ayaklanmalıdır; çevremizde bulunan Alevileri ve CHP'li Sünni imansızları temizleyeceğiz." Adalet Partisi Genel Başkanı Süleyman Demirel ise, "Bana, 'Sağcılar ve milliyetçiler cinayet işliyor.' dedirtemezsiniz." şeklinde bir açıklama yaptı. Peki bu katliam neden yaşandı. 1978 yılında iktidarda Bülent Ecevit vardı. Terör eylemleri giderek artıyor, sol örgütler ise ülke gündemine hakimdi. Özellikle Deniz Gezmiş'lerin idamından sonra hareketlilik artmıştır. Aynı zamanda TÖB-DER 200.000 öğretmenin üye olduğu, Türkiye'nin gelmiş geçmiş en büyük öğretmen örgütlenmesi olmuştu. Kuruluşuna, Köy Enstitüleri'nde görev yapmış birçok öğretmenin öncülük ettiği TÖB-DER; 1981’de o dönem yürürlükte olan 141. ve 142. maddelere dayanılarak kapatılmıştır. Ülkücüler böylesine bir ortamda sürekli sıkıyönetim ilan edilmesini istiyordu. Bu yüzden ortamın gerilmesinden faydalanmak istiyordu. Ülkücü komando kampları, 1968 yılında Alparslan Türkeş'in emriyle kurulmuş ve 1978 yılına kadar Ülkü Ocaklarına bağlı gençlere paramiliter eğitim vermiştir. Maraş'ta yaşayan Aleviler, yöre halkına nazaran daha eğitimli ve zengindi. Aynı zamanda sol sosyalist çevre her geçen gün gelişiyordu bölgede. Maraş katliamını tek başına değerlendirmemek lazım. 12 Eylül darbesinden sonra sendikaların gücünün kırılması, sosyalist ve komünistlerin ağır işkencelerden geçmesi, sol partilerin dağılması ve o günden başlayarak sağ muhafazakar partilerin gücünü pekiştirmesi sürecini yaşadık. Ve maalesef o günlerde yaşanan hak ihlallerinin, cinayetlerin, işkencelerin ve tecavüzlerin hukuk nezdinde hesabı sorulmadı. İnsanların çoğu, ölen yakınlarının cenazesini bile alamadı. Askerler tarafından evlerinden alınıp başka yerlere götürüldüler.

Maraş KatliamıOrhan Gazi Ertekin · Dipnot Yayınları · 202016 okunma

·

260 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Murattgenstein