Milliyetçilik okumalarına kaldığımız yerden devam ediyoruz. Kedourie, diğer milliyetçilik kuramcıların pek umursamadığı bir açıdan milliyetçiliği ele almıştır; milliyetçilik ile felsefe/edebiyat arasındaki bağlantı noktalarını soruşturmaya çalışmıştır. Özellikle Alman felsefesini. Ona göre milliyetçilik, ne sağın kanadına mensuptur, ne de solun kanadına. Şimdi Kedourire'nin tespitlerini yazalım: 1-) Milliyetçiliğin kendi kaderini tayin ilkesi, Kant'ın irade ve ahlak felsefesine dayanır. Çünkü Kant'a göre ahlâk kanunlarının ön şartı doğa değil toplumdur. 2-) Uluslararası arenada milletler arası denge fikri, Fichte'nin dil ve din farkından doğan mücadele fikrinden doğuyordu. Ona göre mücadele, bir denge yaratacaktı. 3-) Schleiermacher'e her kültür, dil ve fert, başlı başına bir değer yaşıyordu, kendi öz vasıflarını değiştirmeye muktedirdi, ve diğer topluluklarla karışmamalı ve birleşmemeliydi. Yani Schleiermacher'e göre millet, Allah tarafından her biri ayrı özelliklere ayrılmış ırklardı. Ona göre her vatandaşın görevi de Tanrı'nın bu ayrımını muhafaza etmesidir. 4-)Herder ve Fichte ise dil ve siyaset ilişkisinden yola çıkarak, milliyetçilik temelli bir meşrutiyet kuramı oluşturmaya çalışmışlardır. 5-) Ona göre milliyetçilik, ne sağ kanadın ideolojisidir ne de sol kanadın. Milliyetçiliğin kapitalist dünya düzenine geçene kadar sol ve demokratik bir nitelik taşıdığını, kapitalizm sonrasında ise, gelişen sosyalizmi engellediği ölçüde gerici bir karakter taşıdığını belirtir. Gericilik ve ilerici boyutunun coğrafya ve zaman içinde değişebildiğini belirtir. Ona göre milliyetçiliğin itici gücü olarak orta sınıfı görmek doğru değildir. Yine ona göre, Osmanlı İmparatorluğu'nun özerklik tanıyan millet sistemi, milliyetçi emelleri tatmin etmiyordu. Ve halkların çıkar ilişkilerije göre milliyet aidiyetlerinin değişebileceğini ima eder. 6-) Mazzini'ye göre eşitlik kardeşlik ve özgürlük fikrinde örgütlenen milliyetçilik, dünya savaşlarını biterecekti. Ona göre farklılıklarla uzlaşılmamalıdır. Bunların dışında birkaç ufak tespiti var da, onlar çok önemli değil. Kitaba 7/10 veriyorum. Milliyetçilik literatüründe önemli bir eser, okumanızı tavsiye ederim.

Avrupada MilliyetçilikElie Kedourie · Köprü Kitapları · 20176 okunma

·

180 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Cemil Meriç okuru