İT DALAŞI / FREDERİCK FORSYTH Benim “üstad” adını taktığım Frederick Forsyth’in, Turgut Arıkan tarafından tercüme edilen ve E Yayınları tarafından basılan 503 sayfalık kitabının ilk üç baskısı 1974 içinde yapılmış. Bendeki 1980 yılı dördüncü baskısı. Kitabın senaryosu, 1970’lerin başında Afrika’nın batı sahillerinde ki çok küçük bir kıyı ülkesi olarak sunulan hayali Zangaro cumhuriyetinde başlar. Kısa bir süre önce askeri bir darbe ile iktidarın el değiştirdiği bu ülkenin sahilden uzak kısmında, 2. Dünya Savaşı’nın bitiminden sonra askerlikten ayrılarak Afrika’da maden mühendisi olarak çalışmaya başlayan Jack Mulroney, aldığı maden örneklerini Londra’ya götürüp, çalıştığı şirkete bırakır. Kısa bir süre, bu örneklerin analiz raporunu okuyan şirket sahibi ve yönetim kurulu başkanı James Manson madencilikteki en büyük keşiflerinden birisini yaptıklarını anlar. Kristal’den oluşan bir dağ keşfetmişlerdir. Mason, bu zenginlikle arasındaki en büyük engelin o küçük Afrika ülkesinin diktatörü Kimba olduğunu kısa sürede anlar ve onu yeni bir askeri darbe ile devirip yerine kendisine söz konusu madeni çıkarma iznini verecek olan birisini geçirmeyi planlar. İşin püf noktası tüm organizasyonun büyük bir gizlilikle içinde yapılmasıdır. Çünkü 1960’ların başından itibaren tüm Afrika’yı saran sömürgeciliğin sonu birçok ülkeye özgürlükle beraber kargaşa ve savaşı getirmişti. “Millet” kavramının oluşmadığı ülkeler kabileler arasındaki iç savaşa sürüklenirken, gerek eski sömürgeciler gerekse “sosyalizm” vaadiyle silah ve askeri personel yollayan Doğu Bloğu olası rakiplerdir. Bu amaçla, hayatını paralı askerlik yapan Thomas Shannon ile şirket çalışanı üçüncü bir kişi üzerinden bağlantı kurar. O andan itibaren, kitabın senaryosu üç ayrı koldan ilerler. Ön planda paralı askerin yapılacak darbeyi planlaması vardır. Çok az sayıda askerden kurulacak birliğini kurması, silah ve teçhizatın gizlice temini ve Afrika’ya kadar nakliyesi. İkinci kol, Manson ve adamlarının maden anlaşması yapacak ve yürütecek eski bir şirketi üçüncü şahıslar üzerinden ele geçirip, organize etmesidir. Üçüncü kol ise, kendisini bu iş için tutan kişi ve kuruluşu merak eden kitabın ana karakteri Thomas Shannon’un yaptığı araştırmadır. Bu esnada, kendisine düşman olan eski bir paralı asker ile de mücadele eder. Son okuduğum “Şeytan Seçeneği” ve diğer kitaplarında rastladığımız beklenmedik gelişmelerle ilerleyen bir olaylar örgüsü ve birbiri ile hiçbir bağlantısı olmayan karakterlerin yarattığı etkilerle biçimlenen bir senaryo bu kitapta yok. Tam tersine başından sonuna kadar tam da Forsyth’a yakışan bir detay ustalığının sonucu kurgulanan senaryoyu okuyoruz. Bazı yerlerde çok fazla ayrıntıya girerek anlatım hızının biraz yavaşladığını itiraf etmeliyim. Ama tüm o kurgu ve en karışık borsa, banka ve silah kaçakçılığı üçgeninin arka planını anlatım biçimi okuyucuyu kitaba bağlıyor. Tabii, bu bahsettiğim konulara ilgi duyuyorsanız. Birçok macera romanı gibi edebi yönden okuyucuya verebileceği neredeyse hiçbir şey yok, ama paralı askerlerin ve silah kaçakçılarının dünyasını birçok ince ayrıntısına kadar çok iyi anlatmış. Diğer bir not: Forsyth’ın bu kitap için gerçek kimliğini gizleyerek araştırma yaptığı ve “Hayatta en korktuğum kişiler, silah tüccarlarıdır!” dediği söylenir. Kitabın konusuna ilgi duyanlar yukarıdaki satırları okuyunca biraz şaşırmış olabilirler. “Merkezinde Afrika’da yapılacak bir darbenin olduğu senaryoda özellikle banka ve borsa neden bu kadar yer alıyor?” tarzında bir soru soracaklarını zannetmiyorum; ama neden yazar sayfalarca (gerçekten kitabın oldukça uzun bir kısmını) bu konuları irdelemiş derseniz; Afrika’yı bir yüzyıldır sömürenlerin dayandığı sistemi anlatmaya çalışmış. Sürükleyici ve heyecanlı bir macera romanı arayanları önceden uyarmam gerekir. Kitabın arkasındaki tanıtım yazısını okuyunca, “Yaban Kazları” tipinde hızlı ilerleyen ve çok akıcı bir eser beklemeyin. Yazarın diğer romanları yanında adım-adım ilerleyen bir yazım tarzı var. Yaban Kazları’nı okumadıysanız, önce bu kitabı okuyup sonra hemen devamında ona başlayın, her ikisi bittiğinde bu sevimsiz konu hakkında oldukça fikir sahibi olursunuz. (Ben bu kitaptan sonra, filmi tekrardan izledim ve çok yeniden büyük zevk aldım.) Kısa bir not: Bu eserde 1980 yılında Christopher Walken ve Tom Berenger gibi artistlerin başrolünü paylaştıkları bir film ile beyazperdeye aktarılmış. Onu maalesef diğeri gibi Youtube’da bulamadım. Tercüme açısından, kitabı okurken beni zorlayan veya rahatsız eden bir yer olmadı. 503 sayfalık kitabı 10-25 TL gibi uygun fiyatlardan sahaflarda bulabilirsiniz. Elimdeki örnek 42 yıllık bir kitap ve iyi kondisyonda.

İt DalaşıFrederick Forsyth · E Yayınları · 197433 okunma

·

235 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Fehmi Ardalı