Gönderi
Türkler Hakkında Gördüklerim ve Duyduklarım
Tarafımdan oluşturulmuş bu yorumun tüm hakları kitapyurdu.com'a aittir.
"Türkler Hakkında GÖRDÜKLERİM ve DUYDUKLARIM" adlı eser, değerli Ahsen D. Batur'un çevirisi ve notlandırmasıyla dilimize kazandırılan çok kıymetli bir çalışmadır. Öncelikle eserin yazarı Şihabeddin b. Fazlullah El-Ömeri, H. 700 yılında Dımaşk (bugünkü Şam) şehrinde dünyaya gelmiştir. El-Ömeri, iyi bir fıkıh âlimi ve edebiyatçı olmasının yanı sıra iyi bir tarihçi olarak da bilinmektedir. Özellikle hadiseleri analiz etmekte ve şahsiyetleri değerlendirmede konusunda başarılı olmasıyla anılır. Hatta El-Ömeri hakkında çağdaşlarının ondan övgüyle bahsettikleri görülmektedir. Ayrıca Cengiz Han döneminden yaşadığı zamana kadarki Moğolların tarihini de iyi bilen biridir.
Bilinen en önemli eseri Mesâlikü’l-ebṣâr fî memâliki’l-emṣâr'dır. Müellifin en önemli çalışması olup, döneminin diğer yazarları gibi, ağırlıklı olarak tarih ve coğrafyadan bahseden ansiklopedik özelliğe sahip bir eserdir. Mesâlikü’l-ebṣâr adlı eseri, kendisinden sonra gelen müelliflere de asırlar boyu kaynaklık etmiştir. Eseri iki ana kısma ayırmış olup, yirmi yedi ciltlik eserin birinci bölümünde karalarla denizlere (fizikî coğrafya), ikinci bölümünde milletlere ve tarihlerine (beşerî coğrafya) yer verilmiştir.
Kendi döneminden önceki Orta Asya, Harezm, Deşt-i Kıpçak gibi bölgeler hakkında verdiği bilgiler, kendinden önce yazılmış coğrafya kitaplarında yazılanlardan ya da o bölgelere seyahat edenlerden dinlediklerinden ibarettir. Dolayısıyla bilgilerin kesinliği konusunda şüpheyle yaklaşmak gerekir. Ancak Mısır ve Suriye dolaylarında bulunduğu süreç boyunca yazdıklarının tamamı bizzat kendi yaşadığı hadiselerden aktardıklarından oluşmaktadır. Bu noktada El-Ömeri'yi diğer coğrafyacılardan ayıran en önemli özelliği, duyduklarını doğrudan değil de, yazılmış diğer kaynaklar ile karşılaştırarak aktarmasıdır. Bu özelliği ise, El-Ömeri'nin aktardıklarını nispeten doğrulukla kabul edilebilir kılıyor. Diğer eserlerde genellikle Türklerden bahsetmekle birlikte, onların savaşlarından ya da çeşitli mücadelelerinden bahseder. Ayrıca çağdaşı yazarların eserlerini de okuyanlar bilir, diğer coğrafya, tarih yazarlarına göre Türklerin sosyal yaşamlarını detaylı bir şekilde ele aldığı görülmektedir.
Eserin dili akıcı olmakla birlikte, Ahsen D. Batur'un çevirisinin de oldukça iyi olduğunu vurgulamak gerekir. El-Ömeri'nin üslubu da açık ve anlaşılır olmakla birlikte kronolojik düzene sahiptir. Türklerin siyasi ve askeri yaşantılarını ağırlıklı olarak aktarmakla birlikte, diğer hadiseleri de önemli görerek aktardığı görülmektedir. Özellikle Moğol ve Haçlı saldırılarını görmesi hasebiyle döneminde korkuyla anılan bu topluluklar hakkında dahi oldukça objektif ifadelerinin bulunduğu gözlerden kaçmamaktadır. Sadece verdikleri kayıpları aktarmakla birlikte ilave yorum katmadığı okurken hissedilebilmektedir. Genel Türk tarihi ve Ortaçağ Türk tarihi için kıymetli bilgiler içeren bu eser, Genel Türk tarihi ve Ortaçağ tarihi açısından oldukça kıymetli sayılmaktadır. Tuğrul Bey ve İbrahim Yinal arasındaki mücadeleyi dahi aktardığı görülmektedir. Bu açıdan bakıldığında özellikle Ortaçağ Türk tarihi çalışanların mutlaka görmesi, okuması gereken bir kaynak eserdir.
·
95 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.