Molière En komik olanın aslında en trajik olduğunu söyleyen moliere'nin sade bir dil ve kaliteli bir kurguyla yazmış olduğu oyun.
harpagon karakterinde cisimleştirmiş bulunduğu korkunç cimrilik ile moliere, gözü dönmüş bir şekilde içine düşülen "sürekli biriktirmek" eğilimini nelere yol açtığına işaret eder bu oyunda.
kendinden geçmiş bir paragöz olan harpagon, çocuklarına hem kar getirecek bir sermaye hem de en az zararla kotarılması gereken bir yatırım gözüyle bakar. çevresindeki her nesneyi ver insanı ticari mal (bkz: 153, kahrolsun muhasebe) olarak ele alan harpagon'un gözleri o kadar kararıyor ki, kendisini de yakacak olan fitili yine kandisinin ateşlediğini göremiyor.
bu haldeki bireylerin, çok isabetli, yerinde ve ölçüsünde bir mizahla yergisini yapmış olan moliere, şunu anlatmaya çalışyıor: cimrilik asla mal biriktiriciliği ya da para konusunda kendine bile hırsız gözüyle bakan bir insan tipi yaratmakla kalmaz. cimri kişi duygularında da cimridir. duyacağı sevgi ve şefkate, yapacağı iyiliklere hisse senedi gözüyle bakan kişi, bu eğilimiyle en yakınındakilerinin bile hayatını cehenneme çevirir. paylaşmak ve bu yolla ayakta kalmak, bir ot gibi yaşamak yerine tüketiyor bulunduğu zamanı anlamlı ve değerli kılmak ve en azından sorumlusu olduğu kişiler için fedakarlıkta bulunmak insanıi nsan yapan en önemli özellikler iken, cimri kişi bunları maddi zarar olarak görmesinden ötürü insanlık tanımına veda ediyor.
bencillik ve bencil olma durumu, bireysel düzlemden temel alıp toplumsal düzleme bir virüs gibi yayılan, önüne geleni tüketen ve yalnızca menfaat ve bu menfaate ulaşma sürecinde karşısına çıkacak her türlü erdem ve değeri yok etmekten çekinmeyecek bir takım hareketler silsilesini yasallaştırmak ve bunun için de, en temel haliyle kabul edilebilecek olan "hayatta kalma" içgüdüsünün içini boşaltan bir özellik ve bir olgudur. bu olgunun, daha doğrusu bu hastalığın tedavisi de yoktur zaten (bkz: umutsuz vaka). bencil kişi eninde sonunda, zaman içinde kazdığı ve içine maddi/manevi değerleri tıktığı kuyuya kendisi düşecektir. yalnızlığını gideremeyeceğini anladığı gün gelip çattığında ise üzerine biraz daha ekleyebilmek için sevgi, erdem, ahlak ve paylaşım gibi değerleri elinin tersiyle itmekten çekinmediği büyük yığının, aslında kendi yok oluşunun görkemini ifade ettiğini anlayacaktır. ama gel gör ki iş işten geçmiş olacak, hapsolmuş bulunduğu kuyudan görebildiği tek şey, sadece ve sadece, bir zamanlar varlığının kendileri için bir anlam ifade ettiğini çırpınarak göstermeye çalışan insanların şimdi ondan uzaklaşmak için kullandığı ayakları olacaktır. bencil kişi kendini gömer.
moliere, kişi basit olarak ele aldığında neredeyse kendisini bulacağı açık ve alabildiğine doğal bir gözlemle çizmiştir harpagon karakterini. her hengi bir kültürün, her hangi bir zamanına denk gelen yaşantısında bu tür bir davranışın pek tabii kurumsallaşabileceğinden ve bunun ne büyük bir yanlış, ne ciddi bir yanılgı ve ne menem bir cehalet olduğundan dem vurur bu oyunda.
