Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol

Gönderi

İran devrimi
Genellikle belirli bir coğrafyada, belirli aralıklarla, eşzamanlı olarak dalgalar şeklinde devrimler meydana gelir. Bu anlamda sınıf çatışmalarının tırmanmasının mantıksal bir sonucu olan devrim, her zaman bir zincir halinde ilerler. Ama tarihte "yalnız devrimler" de var. Çevrelerinde meydana gelen sosyal olaylardan nispeten özerk bir şekilde ortaya çıkarlar. Bu tür devrimlerin en ünlüsü Paris Komünü'dür. Ancak tarih başka "yalnız devrimlere", 1979 İran devrimine tanık oldu. İran'daki 1979 devrimini sadece bir "İslam devrimi" olarak ele almak temelde yanlıştır. İran devrimi, İkinci Dünya Savaşı sonrasında Müslüman coğrafyasında emperyalizmin en büyük müttefiki haline gelen Şah Pehlevi'nin sosyalistler ve İslamcılar tarafından devrilmesi sürecidir. Bu devrimin başarısında hem sosyalistler hem de işçi sınıfı özel bir rol oynadı. Bir yıl içinde İran işçi sınıfı, grevler ve gösterilerle devrimci mücadelenin önemli bir parçası haline geldi. İslamcılar ve sosyalistler tarafından birlik ve rekabet içinde Şah'ın devrilmesinden sonra, kimin iktidarda olacağı sorusu ortaya çıktı. 1979'u takip eden iki yıl, İslamcı cephenin Sosyalistlere karşı mücadelesiyle ve nihayetinde sosyalist kesimi temsil eden Stalinist Tudeh partisinin kritik hatalarıyla damgasını vurdu ve hükümet koşulsuz bir molla rejimi haline geldi. Bu bağlamda 1 Nisan 1979'da Humeyni tarafından ilan edilen İran İslam Devleti, bu ikinci dönemin, devrim düzlemindeki karşı-devrimin ürünüydü. İslamcı kanadın İran devrimine katılımı ve hatta nihai zafer, sosyo-politik olayın içeriğini değiştirmez. Müslüman coğrafyasında hemen her devrim, belli biçimlerde İslamcı hareketlerle iç içe geçmiştir. Aynı iktidar mücadelesi, İran Devrimi öncesinde de aynı bölgede yaygın olan 1952-1954 devrimlerinde de benzer şekilde yaşanmıştır.
··
841 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.