KAÇAK PEŞİNDE!!! KARA İBLİS FİRARDA / OSMAN BALCIGİL Osman Balcıgil’in Kara İblis Firarda – Bir Mehmet Siyah Kalem Romanı’nı okudum. Adında roman geçse de aslında bir novella. Birkaç nefeste okuyacağınız bir kitap. İlk defa bir Balcıgil kitabının ilk baskısını (Ocak 2021) okudum, genelde ben alana kadar üçüncü, beşinci baskısı çıkıyordu. Uzun süre aradan sonra ön araştırma yapmadan, yorumlara bakmadan bir kitap okudum. Okumam bittikten sonra okunma /yorum oranlarına baktım, yorumları okudum. Ama çok fazla yorum yoktu, olan yorumlar da olumsuz gibiydi; belki alışılmış Balcıgil tarzı dışında bir kitap olduğu içindir. (Okuyup, yorumu yazalı bir sene olmuş, paylaşmayı unutmuşum) Kapakta “Bir Mehmet Siyah Kalem Romanı” diyor. Az yazılmış yorumlarda iki kişi araştırmış ve bir cümleyle bahsetmişler. Bende araştırdım ama sonuçları sonra paylaşacağım. Kapakta başka bir isim dikkatimi çekti: M. K. Perker. İllüstrasyonları çizen sanatçı Perker. Hiç sevmem (.) ile yazılan isimleri. Çocukluğumdan kalma. O zamanlar gazete haberlerinde isimler bu tip nokta ile yazılır birde resim varsa gözler siyah bantla kapatılırdı. Bende merak ederdim. O yüzden önce M. K. Perker’i araştırdım. Tüm eserleri bu isimle yayınlanmış, karikatür, çizgi roman ve illüstrasyon sanatçısı. Newsweek dergisi 2009’da en etkili 100 Türk listesine seçmiş. M. yi hala öğrenemedim ama K: Kutlukhan. Gelelim Mehmet Siyah Kalem’e, önce Google Amcaya sordum. Hakkında bilgi bulunmayan bir ressam olduğunu öğrenince; çokbilmiş kardeşime sorayım (kendisi sanat tarihi mezunu) bir açığını yakalayayım, elime koz geçsin dedim (). Dedim de ne oldu? Önce bir durdu sonra Kara Kalem olmasın dedi. Bende kitapta ve Vikipedi de Siyah Kalem olarak geçiyor dedim. Hanımefendinin cevabı: Biliyorum tabii çok ünlü ressam, minyatür ustası. Herkes bilir mi? diye sorunca:” Türk İslam sanatıyla ilgilenenler mutlaka bilirler” dedi ve tüm hevesimi kursağımda bıraktı (sinir oldum ). Gene bildi Google ile yarışacak illa. Mehmet Siyah Kalem’e dönersek, hakkında kesin bir bilgi olmayan ama usta – üstat kabul edilen bir sanatçı. “Cinlerin Efendisi”, “İnsanlar ve Cinlerin Ustası” gibi lakapları olan sanatçının Topkapı Sarayı Müzesinde eserleri bulunmakta. (gidince mutlaka bakacağım) Yerli, yabancı birçok araştırmacının üzerinde çalıştığı Mehmet Siyah Kalem hakkında yazılmış eserler bulunmakta. Beş yüz yıl önce bir derviş olan Mehmet Siyah Kalem’in çizdiği Kara İblis, seçkin müzayede evi Christies sergi salonundaki tablodan firar eder. Kaçtığı gün, Çin Yeni Yılı’dır, bu da yaşananlara başka bir boyut kazandırır. Benzer bir olayda okyanusun diğer ucu New York’ta yaşanır. Olayı araştıran emekli dedektif Bay Axe kendini İstanbul’da bulur. Londra – New York – İstanbul üçgeninde yaşanan firarlar ve fantastik kaçışın sonu nasıl gelecek? Beş yüz yıl önce Mehmet Siyah Kalem’in dervişi olduğu Cavlakî tarikatının olayların olduğu dönemdeki dervişleri kim? Firardaki Kara İblis tabloya dönecek mi yoksa seçkin müzayede şirketi Christies’in karizması yerle bir mi olacak? Bir bölümde: ”Doğu’nun hazinelerinin büyük bir kısmının Batı’da bulunuyor olması esasen kabul edilebilir bir durum değildi. Tarihe saygı tersini gerektiriyordu. Medeniyetten bahsederken, geçmiş yüzyıllarda yapılmış ahlaksızlıkları savunmak içe sindirilebilecek durum değildi. Öte yandan, bu eserlerin Doğu’da kalmış olmaları halinde başlarına neler geleceği de ayrı bir tartışma konusuydu.” Diyor. Doğu’da son döneme kadar bu tip konular önemsenmediği için o eserlerin başına her türlü şey gelebilirdi. Bugün bile restorasyon adı altında yapılan rezillikleri görüyoruz. Tabii bu üzerinde çok tartışılacak bir konu. Kızmadan önce tarafsız olarak değerlendirmek ve gerçekçi olmak gerekiyor. Üstelik bu eserlerin bir kısmı padişahtan alınan izinle, bir kısmı padişahın hediyesi olarak yurtdışına çıkarılmış. Amaç kılıf bulmak değil, gerçekleri göz ardı etmemek. Kitabın en çok mizah içeren bölümü ise İlber Hoca’nın olduğu bölümlerdi. Firar notları: Londra’da nasıl Kara İblis’ten başka bir şey konuşulmuyorsa, Washington’da da gündemin bir numaralı maddesi zincir kaçkını iblislerdi. Ederinin üzerinde mal satın alıp da kendinizi ahmak gibi ama rahatlamış hissettiğiniz durumlar mutlaka olmuştur. Kimi devlet başkanlarının bile randevu almak için araya adam soktuğu Bay Khalili’nin kapısının kendisine açık olduğunu bilmek Bay Axe’a yetiyor da artıyordu bile. Eşiti gibi hissetmesi hiç mi hiç gerekmezdi. ”Çok komik bir adam bu İlber. Konuştuğu her diplomata ‘casus’, her koleksiyoncuya ‘hırsız’ diyor. Kimse de alınmıyor söylediklerine.” Bay Axe, o dönemde hem batı hem de doğuda resim sanatında dinlerin oynadığı belirleyici rolün farkındaydı. Siyah Kalem’in yapıtlarında bu kadar çok iblis kullanması ne bir takıntının ne de bir tesadüfün eseriydi.

Kara İblis FirardaOsman Balcıgil · Kara Karga Yayınları · 2021173 okunma

·

153 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Özgün Onat