Burada değilken bilim dünyası şahlandı, çok haber birikmiş ☺️
Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'ndaki (LHC) LHCb deneyi, daha önce hiç gözlemlenmemiş üç parçacık gözlemledi: yeni bir tür "pentakuark" ve yeni bir tür tetrakuark içeren ilk "tetrakuark" çifti.
Kuarklar temel parçacıklardır ve altı çeşide sahiptir: yukarı (u), aşağı (d), tılsım (c), garip (s), üst (t) ve alt (b). Kuarklar atom çekirdeğini oluşturan protonlar ve nötronlar gibi hadronları oluşturmak için genellikle ikili ve üçlü gruplar halinde birleşirler. Ancak daha nadiren, dört kuark ve beş kuark parçacıkları veya "tetrakuarklar" ve "pentakuarklar" olarak da birleşebilirler. Bu egzotik hadronlar, teorik fizikçiler tarafından, yaklaşık altmış yıl önce, geleneksel hadronlarla aynı zamanda tahmin edildi, ancak nispeten yakın bir zamanda, son 20 yılda, LHCb ve diğer deneyler tarafından gözlemlendiler.
LHCb deneyinin 5 Temmuz'da açıkladığı keşifler arasında yeni tür egzotik hadronlar var. Negatif yüklü B mezonlarının bozunma analizinde gözlemlenen ilk tür, bir tılsım kuark ve bir tılsım antikuarktan ve bir yukarı, bir aşağı ve bir garip kuarktan oluşan bir pentakuarktır. Garip bir kuark içerdiği tespit edilen ilk pentakuarktır.
İkinci tür, çift elektrik yüklü bir tetrakuarktır. Bir tılsım kuark, garip bir antikuark ve bir yukarı kuark ve bir aşağı antikuarktan oluşan bir tetrakuarktır ve pozitif yüklü ve nötr B mezonlarının bozunmalarının ortak bir analizinde nötr karşılığı ile birlikte tespit edilmiştir.
Bazı teorik modeller egzotik hadronları sıkıca bağlı kuarklardan oluşan tek bir birim olarak tanımlarken, diğer modeller onları molekül benzeri bir yapıya gevşek bir şekilde bağlanmış standart hadron çiftleri olarak tasavvur eder. Egzotik hadronlarla ilgili yalnızca zaman ve daha fazla çalışma, bu parçacıkların biri mi, diğeri mi yoksa her ikisi mi olduğunu söyleyecektir.
Dr. Bora Akgün
Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümü