Gönderi
Cumhuriyet Dönemindeki Demokrasi Yolculuğunun Önemli Köşe Taşları
Türkiye Cumhuriyeti siyaset tarihinde, tek parti döneminden çok partili döneme geçiş sürecinde yaşananlar anlaşılır ve akıcı bir üslupla anlatılmış.
Mehmet Akif Ersoy"un "...Tarih'i tekerrür diye tarif ediyorlar; hiç ibret alınsaydı, tekerrür mü ederdi?" meşhur sözünün eşliğinde, Türk siyasetinde farklı dönemlerde küçük nuanslar ve farklı aktörlerle benzer kısır döngüler ve sancılı dönemlerin tekrar tekrar yaşandığını görmekteyiz bu ilgi çekici araştırmayı okurken.
Bugün yaşanan siyasi çekişmelerin aslında nedensiz ve çok da yeni olmadığının ipuçları kitapta yer alan panoramik metinde derli toplu bir biçimde sunulmakta.
Günümüzde tamamına yakın bir kısmı ismen ve/veya teşkilat yapısı olarak büyük ölçüde değişime uğramış, varlığını devam ettiren siyasi yapıların ise önemli dönüşümler geçirmiş olmasına rağmen, genel planda yaşanan siyasi gelişmelerin aslında günümüzde yaşananlardan çok da farklı olmadığını söylemek mümkün.
Çalışmanın ismi ve asıl odak noktası 1955-1958 arasına işaret etse de; Cumhuriyet'in ilanı öncesinde, 1876'daki Anayasa denemesinden 1950 yılında Demokrat Parti'nin iktidara gelmesine kadarki sürecin özetlemesinin ardından, çok partili döneme geçilmesiyle birlikte günümüzdeki siyasi şartlanmışlıkların, önyargıların ve genel-geçer kabullerin de altyapısını oluşturacak şekilde, 1980 yılına kadar yaşanan önemli dönüm noktaları, akademik bir araştırma formatında ve eleştirel bir perspektiften okuyucuya aktarılmakta.
Tüm bu kurgu içinde, okur; tek parti döneminin iktidarını baskıcı ve vesayetçi olmakla eleştirerek iktidarı devralan Demokrat Parti'nin geçirdiği dönüşümü, güç sarhoşluğu sonrasında yeni siyasi yapılanmaların bağrından kopmasını engelleyemeyişini okumakta; öte yandan, bugün 50 yaş ve altındaki bireylerin pek haberdar olmadığı, siyasi açıdan bir başarı elde edememiş ancak düşünsel zeminde önemli çalışmalar yapmış olan Hürriyet Partisi ile tanışmakta ve dönemin muhalefet partilerinin ittifak çalışmalarının neden başarısız olduğunu öğrenmekte.
1960, 1971 ve 1980 yıllarında kesinti ve aksamalara uğrayan demokrasi yolculuğunda iktidar ve muhalefet konumundaki siyasi partilerin imza attığı doğruların ve yanlışların yazarın polemikten uzak kalmaya özen gösteren ancak eleştirel bir bakış açısı ile değerlendirildiğini ifade etmek mümkün.
Kitap, İsmet İnönü, Adnan Menderes, Fevzi Lütfi Karaosmanoğlu, Turan Güneş, Celal Bayar, başta olmak üzere, bahsi geçen dönemlerin öne çıkan kişilikleri hakkında bilgi ve fikir sahibi kılmakta okuyucusunu.
Kitabın EK'ler bölümü ise, hem genel içeriğin güzel bir özetini, hem de ilgi çekici bilgileri sunmakta.
Format olarak akademik bir araştırma görünümünde kaleme alınmış olan eserde, editoryal açıdan neredeyse hatasız bir görünüm hâkim olmakla birlikte, önsözün ikinci paragrafında 1876 olması gereken tarihin 1976 olarak yazılması, görebildiğim kadarıyla bunun istisnasını oluşturmakta.
Sonuç olarak, Cumhuriyet sonrası demokratikleşme çabalarının tarihsel gelişimi ve bugüne bakan yansımalarını aktarıyor olması itibariyle, konunun ilgilileri için oldukça aydınlatıcı bir çalışma...
·
181 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.